Заң жобасын мақұлдады

Жаңалықтар
22.12.2019, 20:22
Райхан Рахметова

«Қазақстан теміржолшысы» газетінің тілшісі

Жақында ҚР Парламент Сенаты теміржол көлігі мәселелері жөніндегі заң жобасын мақұлдады. Бұл құжат саладағы 3 негізгі мәселені шешуге бағытталған. Біріншісі – жолаушылар тасымалын субсидиялауды оңтайландыру және ашық ету. Екіншісі – жасырын жүк транзитінің алдын алу. Үшінші мәселе – тұтынушылар құқығын қорғауды есепке ала отырып, кірме жолдардың қызметін реттеу.

Мемлекет басшысының Жолдауын іске асыру мақсатында әзірленген «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне теміржол көлігі мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасы 2019 жылғы 20 желтоқсанда ҚР Парламенті Сенатында бірінші оқылымда мақұлданды. Заң жобасының бірінші бағыты (жолаушылар тасымалын субсидиялауды оңтайландыру және ашық ету) бойынша жолаушылар қозғалысында локомотивтік тартымның жеке операторын құру жоспарланған. Бюджеттен қосымша қаражат қарастырмайақ, кросс субсидиялаудан бас тарту үшін жолаушылар тасымалдаушыларын қолдауға жүк тасымалдаушының теңгерімдеуші төлемі енгізіледі.

Бұл жолаушылар тасымалының нақты шығындарын көруге мүмкіндік береді. Аталмыш норма жаңа механизмді пысықтау үшін тек бір жыл, яғни 2020 жылы іске асырылады. Өзгерістер нәтижесінде мемлекеттік субсидияны тарату ашықтығы арта түседі. Осылайша, жолаушылар тасымалын субсидиялау механизмі бірыңғай стандартқа келтіріледі. Екінші бағыт (жүктердің жасырын транзитінің алдын алу) бойынша жүк тасымалдау кезінде ішкі (импорттық/ экспорттық) және транзиттік тарифтер бар. Транзиттік тариф ішкі тарифтерден 4 есе жоғары болғандықтан, кәсіпкерлер импорттық-экспорттық тәртіпте жүк тасымалдау арқылы жасырын транзит схемасын қолданады.

Осындай тәсілдің себебінен «Қазақстан темір жолы» жыл сайын 16 млрд теңгеге жуық кірістен қағылып отыр. Соған байланысты жүру жолында тиеп түсіруді және көлік түрін ауыстыру рәсімін қамтитын «жүк транзиті» ұғымы енгізіледі. Үшінші бағыт бойынша, қазіргі уақытта кірме жолдарды бөлшектеп алу жағдайы орын алып отыр. Яғни, ірі меншік иелері жеке бөліктерді сату арқылы бір кірме жолды бірнеше бөлікке бөледі. Және жаңа тармақ иелеріне жеңілдетілген тәртіпте көрсетілетін қызметтер үшін жоғары тариф бекітеді. Сондай-ақ, вагондардың бағыттамалы бұрмалар арқылы жүріп өткені үшін жеке төлем алу оқиғалары кездеседі. Сондықтан, кірме жолдар қызметтерін тұтынушыларының құқықтарын қорғау үшін заң жобасымен кірме жолдарды сату және сатып алу шарттарын табиғи монополия саласындағы уәкілетті органмен келісу, қайтадан сатып алынған жолдарға жаңа тарифтер бекіту, тек тұтынушыға дейінгі кірме жолдың қашықтығына төлем алу, бағыттамалы бұрма арқылы ақысыз жүріп өтуді регламенттеу нормалары қарастырылған. Заң жобасын Парламент Мәжілісінде келісу барысында депутаттар жол жүру билеттерін заңсыз сату, қайта сатқаны үшін жауапкершілікке тарту, сондайақ, құрылыс жобаларын мекемеден тыс кешенді сараптама жасау мәселелері бойынша түзетулер енгізді. Оның ішінде, жеке және заңды тұлғаларға жол жүру құжаттарын заңсыз сату, қайта сату үшін әкімшілік жауапкершілік қайта енгізіліп, айыппұл мөлшері 100ден 500 айлық есептік көрсеткішке дейін ұлғайтылды.

Жаңалықтар
15.09.2025
ҚТЖ мен РЖД стратегиялық ынтымақтастық бойынша басым бағыттарды айқындап алды
Әлеумет
15.09.2025
Теміржолшының студент баласына жол ақысы өтеледі
Жүк тасымалы
15.09.2025
Мамыр-қыркүйек аралығында 24 млн тонна көмір тасымалданды
Инфрақұрылым
15.09.2025
Бейнеу станциясы толық жаңғыртудан өтеді
Станция тынысы
15.09.2025
Теміржолшылардың қажырлы еңбегі: Арал станциясының көрсеткіштері
Аймақтар
15.09.2025
Матай станциясында локомотившілердің демалыс үйі күрделі жөндеуден өтті
Әлемде
15.09.2025
Alstom Польшаға арнап екіқабатты электр пойыздарын жасайды
Әлемде
15.09.2025
Ресей Арктикадағы теміржол желісін дамытуға ниетті
Жаңалықтар
12.09.2025
ҚТЖ-да еңбек қорғау және экология бойынша корпоративтік олимпиаданың жеңімпаздары анықталды
Жаңалықтар
12.09.2025
ҚТЖ сатып алу жүйесіне жасанды интеллект енгізіп, отандық өндірісті қолдайды
Жолаушылар тасымалы
12.09.2025
«Алматы – Мәскеу» бағытында тікелей теміржол қатынасы ашылады
Жаңалықтар
12.09.2025
Өткенге есеп, келешекке міндет
Қауіпсіздік
12.09.2025
Қауіпсіздік өзіңнен басталады
Жүк тасымалы
12.09.2025
Семейде көмір тасымалы артты
Әлеумет
12.09.2025
ҚТЖ балаларға ерекше қамқорлық көрсетуде
Жаңалықтар / Мұрағат
12.09.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №74 12 қыркүйек 2025 жыл
Инфрақұрылым
11.09.2025
Қазақстанда 1700 км-ден астам жаңа теміржол салынып жатыр
Жаңалықтар
11.09.2025
ҚТЖ: Алматы облысында Агро-индустриялық паркті дамыту бойынша ынтымақтастық туралы келісімге қол қойылды
Әлеумет
11.09.2025
«Саламатты Қазақстан» пойызы ШҚО-ға келді
Аймақтар
11.09.2025
Абай өлеңдерін оқыды