Заң жобасын мақұлдады

Жаңалықтар
22.12.2019, 20:22
Райхан Рахметова

«Қазақстан теміржолшысы» газетінің тілшісі

Жақында ҚР Парламент Сенаты теміржол көлігі мәселелері жөніндегі заң жобасын мақұлдады. Бұл құжат саладағы 3 негізгі мәселені шешуге бағытталған. Біріншісі – жолаушылар тасымалын субсидиялауды оңтайландыру және ашық ету. Екіншісі – жасырын жүк транзитінің алдын алу. Үшінші мәселе – тұтынушылар құқығын қорғауды есепке ала отырып, кірме жолдардың қызметін реттеу.

Мемлекет басшысының Жолдауын іске асыру мақсатында әзірленген «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне теміржол көлігі мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасы 2019 жылғы 20 желтоқсанда ҚР Парламенті Сенатында бірінші оқылымда мақұлданды. Заң жобасының бірінші бағыты (жолаушылар тасымалын субсидиялауды оңтайландыру және ашық ету) бойынша жолаушылар қозғалысында локомотивтік тартымның жеке операторын құру жоспарланған. Бюджеттен қосымша қаражат қарастырмайақ, кросс субсидиялаудан бас тарту үшін жолаушылар тасымалдаушыларын қолдауға жүк тасымалдаушының теңгерімдеуші төлемі енгізіледі.

Бұл жолаушылар тасымалының нақты шығындарын көруге мүмкіндік береді. Аталмыш норма жаңа механизмді пысықтау үшін тек бір жыл, яғни 2020 жылы іске асырылады. Өзгерістер нәтижесінде мемлекеттік субсидияны тарату ашықтығы арта түседі. Осылайша, жолаушылар тасымалын субсидиялау механизмі бірыңғай стандартқа келтіріледі. Екінші бағыт (жүктердің жасырын транзитінің алдын алу) бойынша жүк тасымалдау кезінде ішкі (импорттық/ экспорттық) және транзиттік тарифтер бар. Транзиттік тариф ішкі тарифтерден 4 есе жоғары болғандықтан, кәсіпкерлер импорттық-экспорттық тәртіпте жүк тасымалдау арқылы жасырын транзит схемасын қолданады.

Осындай тәсілдің себебінен «Қазақстан темір жолы» жыл сайын 16 млрд теңгеге жуық кірістен қағылып отыр. Соған байланысты жүру жолында тиеп түсіруді және көлік түрін ауыстыру рәсімін қамтитын «жүк транзиті» ұғымы енгізіледі. Үшінші бағыт бойынша, қазіргі уақытта кірме жолдарды бөлшектеп алу жағдайы орын алып отыр. Яғни, ірі меншік иелері жеке бөліктерді сату арқылы бір кірме жолды бірнеше бөлікке бөледі. Және жаңа тармақ иелеріне жеңілдетілген тәртіпте көрсетілетін қызметтер үшін жоғары тариф бекітеді. Сондай-ақ, вагондардың бағыттамалы бұрмалар арқылы жүріп өткені үшін жеке төлем алу оқиғалары кездеседі. Сондықтан, кірме жолдар қызметтерін тұтынушыларының құқықтарын қорғау үшін заң жобасымен кірме жолдарды сату және сатып алу шарттарын табиғи монополия саласындағы уәкілетті органмен келісу, қайтадан сатып алынған жолдарға жаңа тарифтер бекіту, тек тұтынушыға дейінгі кірме жолдың қашықтығына төлем алу, бағыттамалы бұрма арқылы ақысыз жүріп өтуді регламенттеу нормалары қарастырылған. Заң жобасын Парламент Мәжілісінде келісу барысында депутаттар жол жүру билеттерін заңсыз сату, қайта сатқаны үшін жауапкершілікке тарту, сондайақ, құрылыс жобаларын мекемеден тыс кешенді сараптама жасау мәселелері бойынша түзетулер енгізді. Оның ішінде, жеке және заңды тұлғаларға жол жүру құжаттарын заңсыз сату, қайта сату үшін әкімшілік жауапкершілік қайта енгізіліп, айыппұл мөлшері 100ден 500 айлық есептік көрсеткішке дейін ұлғайтылды.

Аймақтар
18.09.2025
Көкшетауда Құрметті теміржолшы Мұратбек Тілеуленовпен кездесу өтті
Жаңалықтар
18.09.2025
Теміржолшылар экологиялық акцияны белсенді қолдады
Жүк тасымалы
18.09.2025
Қазақстаннан Қытайға өсімдік майының пилоттық партиясы жеткізілді
Цифрландыру
18.09.2025
Германия теміржолға 5G желісін енгізуде
Жаңалықтар
18.09.2025
Қарағандыда жүк пойызынан дизель ұрлаған қылмыстық топ ұсталды
Жаңалықтар
18.09.2025
Алматыда оқыту семинары өтті
Жолаушылар тасымалы
17.09.2025
Адамдар неге пойызбен жүруді жөн санайды?
Жолаушылар тасымалы
17.09.2025
Тағы қай бағыттың пойыздары Starlink интернетіне қосылатыны айтылды
Әлемде
17.09.2025
Калифорнияда сутекпен жүретін алғашқы пойыз іске қосылды
Жаңалықтар
17.09.2025
ALT университетінде ҚТЖ басшыларына арналған «Үздіктер алаңы» бағдарламасы басталды
Жүк тасымалы
17.09.2025
Қостанай өңірінен темір жолмен астық тасымалдау 20%-ға артты
Жаңалықтар
17.09.2025
Теміржолшылар қалдықтарды сұрыптау жолдарын үйренді
Жаңалықтар
16.09.2025
Теміржолшылардың қысқы маусымға дайындығы талқыланды
Жүк тасымалы
16.09.2025
Қытай – Қазақстан – Түрікменстан – Иран теміржол дәлізі жанданады
Трансформация
16.09.2025
Жүк тасымалы мен магистральдық желіні біріктіру – уақыт талабы
Аймақтар
16.09.2025
Қысқа әзірлік қарқынды жүргізілуде
Қауіпсіздік
16.09.2025
Екі көпір тұрса да, ерінетіндер көп
Аймақтар
16.09.2025
Әулиеата командасы бас жүлдені жеңіп алды
Қауіпсіздік
16.09.2025
«ҚТЖ»-да еңбек қауіпсіздігі мен экология бойынша үздіктер анықталды
Жаңалықтар / Мұрағат
16.09.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №75 16 қыркүйек 2025 жыл