«Кез келген рационализаторлық ұсыныс  өндіріске пайда әкелуі тиіс...»

Социум
16.09.2016, 18:20
Темір жолда өнертапқыштық жоғары бағаланғалы бері, техникалық шығармашылықпен айналысатын мамандардың қызығушылығы артуда. Арыс белгі беру және байланыс дистанциясының рационализаторы Мейрамбек Мұсахановтың  өндірістік салаға арнаған 35 жылының соңғы 20 жылы өнертапқыштықпен тығыз байланысты. 1980 жылдан Арыс белгі беру және байланыс дистанциясының бақылап, өлшеу қосынында (КИП) аға механик болып еңбек еткен ол 1996 жылы кеңсе жұмысына ауысып,  техникалық құжаттарды реттеумен айналыса бастаған соң, шығармашылықпен айналысуға ден қойып, рационализаторлық жұмысқа деген қызығушылығы артыпты. Сол кезден бастап, темір жолдың жұмысын жеңілдеткісі келгендерді айналасына үйіріп, талай эобюаларды дүниеге келтірген. Бүгінде бақылап, өлшеу қосынындағы механик,  транзистор, диот, т.б. қажетті құрылғыларды жөндейді.    –  Өнертапқыштық ұсыныстарды жандандыру соңғы он шақты жылда көп ілгері жылжыды.  Цехқа барғанда  көп жігіттер өздері ойлап тапқан жұмыстарын маған көрсететін болды. Сосын екеулеп оны қағазға түсіріп жетілдіреміз, құжатын туралаймыз. Бұрын өнертапқыштық жұмысыңды тиынмен бағалайтын. Ал, тиынға  ешкім басын ауыртқысы келмейді. Кейін, қомақты қаржы төлейтін болғасын жігіттер де қимылға көшті. Бірақ, менің ұстанымым – кез-келген рационализаторлық ұсыныс  өндіріске пайда әкелуі тиіс. –Ендеше, сол ұстанымымызға сай келетін бір мысал келтірсеңіз? –Мысалы, біздің бөлімшенің Арыс – Түркістан телімі электрленбегендіктен, пойыздар тепловоз тартымымен жүреді. Электр тартымы пен тепловоз тартымының айырмашылығы көп. Тепловоз жүргенде рельс арасында тізбектер болғандықтан, рельстің қысымы арқылы пойыздың жүріп бара жатқанын Шымкентте отырған диспетчерлер көріп отырады. Рельстің арасындағы муфтдан, яғни кішкене қорапшадан екі сым шығып, екі рельске қосылады. Пойыз сағатына 60-80 км жылдамдықпен жүргенде әлгі сым шығып кете береді. Егер рельстегі қысым байқалмаса, диспетчерге мына жол бос сияқты болып көрінеді. Ал шынында пойыз кетіп бара жатыр... Сондықтан, екінші жағынан шығып кете берген соң, қосқыш сымның басындағы резинкасын ыңғайлап кесіп, гайка сомынмен тартқыздық. Ол бір нәтижелі жұмыс болды. Бүгінде Арыс – Түркістан арасы толығымен осы әдіспен жұмыс атқарады. Бұл өнертапқыштық жұмыс электрленбеген телімдер үшін өзекті деп танылып, бірден қабылданды. Шымкент бөлімшесі бойынша тек Арыс – Түркістан телімі ғана тепловоз тартымымен жүреді, ал Қызылордадан бастап батыстың бәрі осы тәжірибені түркістандықтардан көріп, өздеріне жасап алды, – деген Мейрамбек Исабекұлы дистанцияда техникалық шығармашылықпен айналысатын Нұрғали Балғабаев, Нұрбол Түймебеков, Алмас Қонысов, Орысбай Қияшев, Якуда Жақсыбай, Қалдыбай Қирабаев сынды әріптестерінің жұмысын жоғары бағалайтынын айтып өтті. –Жастардың бойындағы ізденіске көңіліңіз тола ма? –Жастардан байқайтыным, техникалық әдебиетті оқуға уақыт арнамайды. Содан келіп ойлап тапқан дүниесінің қиюын келтіруге, жазуға келгенде білімі жетіңкіремей, қанша күн еңбектеніп тапқан жобасын іске асырарда қиналады. Сосын, өндірісте жиі қолданатын заттардың айтылуы басқа да, кітап бойынша техникалық тілде жазылуы бөлек. Оның үстіне техникалық шығармашылықты жетілдіргісі келгендерге бұл саладағы кітап,  журнал, сайт, қала берді құжаттың бәрі орыс тілінде болғанының да кедергісі бар. Қазақы өңірде өскен балалар ойындағы жұмысын орысша техникалық тілде жазып жеткізуге  қиналады. Сондықтан, алынбайтын қамал жоқ екенін ескеріп,  жастар тілі мен ой-өрісін дамыта беру үшін темір жолға қатысты техникалық әдебиетті көбірек оқыса деймін, – дейді маман. 

Динара БАЛҚЫБЕКОВА,  Арыс

Новости
03.10.2025
VI Евразийский форум по безопасности и цифровизации на транспорте прошел в Алматы
Новости
03.10.2025
Запуск единой транзитной системы ЕАЭС и цифровизацию перевозок обсудили в Минске
Новости
03.10.2025
Более 500 делегатов из 30 стран приняли участие в VII форуме New Silk Way в Алматы
Новости
03.10.2025
KTZ Express представило Казахстан на CILF 2025
Пассажирские перевозки
03.10.2025
Более 100 казахстанских туристов отправились в путешествие на Keruen express
Новости
03.10.2025
КТЖ и Dynamic Aviation обсудили перспективы сотрудничества в сфере грузовой авиации
Новости / Архив
03.10.2025
Газета Қазақстан теміржолшысы, №81 от 03 октября 2025 года
Новости
02.10.2025
КТЖ и AD Ports Group обсудили перспективы сотрудничества
Социум
02.10.2025
Комфортные условия для работы и отдыха создали для электриков станции Кушмурун
Новости
02.10.2025
Девушку задержали за повреждение поезда в Акмолинской области
КТЖ в лицах
02.10.2025
Единственная женщина-бригадир пути Караганды: история Елены Борисовой
Спорт
02.10.2025
Более 600 железнодорожников приняли участие в корпоративном забеге в Астане
Регионы
02.10.2025
Жемское эксплуатационное локомотивно депо отмечает 120 лет
Новости
02.10.2025
Страны ТМТМ подписали новые соглашения по развитию коридора
Регионы
02.10.2025
Учения по тушению условного пожара прошли на станции Есиль
Новости
01.10.2025
Месячник безопасности движения проходит в Акмолинском отделении ГП
Новости
01.10.2025
Более 1 500 школьников и студентов прошли лекции о безопасности вблизи железной дороги
Новости
01.10.2025
Почетный железнодорожник Калтай Самбетов поздравил железнодорожников с 35-летием станции Достык
Социум
01.10.2025
Спортивный комплекс для железнодорожников открыт на станции Бершугир
Новости
01.10.2025
Обучение экологов филиалов ТОО «КТЖ-Грузовые перевозки» прошло в Алматы