Дөңестегі қарбалас

Инфрақұрылым
15.11.2018, 11:42

Арыс станциясындағы дөңес паркінің жұмысын жүргізіп отырған екі қабатты ғимараттың екінші қабатына көтеріліп, төменге көз салсаңыз, теміржолдағы қозғалыс және қауіпсіздік деген ұғымның не екенін көзбен көріп, жүрекпен сезінесіз десек, артық айтпаймыз. 

Дөңес кезекшісі Қожабай Маханбетов пен дөңес операторлары Мұхтар Күлтеков, Зульфия Қаныбекова, Фатима Жартыбаева сырт қарағанға алып экраннан төмендегі қозғалысты бақылап отырғандай көрінеді. Ал шын мәнінде анау вагондар мен адамдардың әрбір қимыл-қозғалысын басқарып отырған осылар.    

– Жалпы, Арыс станциясы Орта Азиядағы ең ірі тораптық станция болып саналады. Станцияда 106 (!) жол бар. Мұнда Ташкент, Алматы, Шымкент сынды ірі қалалардың әрқайсысына арналған жолдар бөлек-бөлек орналасқан. Яғни, сол қалаларға келетін-кететін жүк құрамдары өз жолдарында жасақталады. Күніне 30-35 пойыз жөнелтеміз, маневр жұмыстары күндіз-түні тынымсыз жүргізіледі. Арыс қаласындағы шпал зауытқа вагондарды жууға береміз. Жуылып тазаланған вагондарды қайтадан составқа тастаймыз. Пойыздар жасақталып, дайын болғаны кешіктірілмей жөнелтіліп отырылады. Себебі, вагондардың тұру мерзімін де барынша қысқартуға тиіспіз, еңбек өнімділігіне мұның үлкен маңызы бар, – дейді дөңес операторы.

Бірнеше айдан кейін зейнетке шыққалы отырған дөңес кезекшісі 1973 жылдан бері осы жерде табан аудармай еңбек етіп келеді екен. Басшылықтың айтуынша, аға теміржолшының бай тәжірибесі, жауапкершілігі мен табандылығы әріптестеріне, әсіресе жаңадан келген жастар үшін кәдімгідей шеберлік мектебі десе жарасқандай.

 Міне, қазір де жан-жақтан келген пойыздарды сұрыптап, құрастырып, жөнелтіп отырған ауысымға басшылық жасап отырған дөңес кезекшісінің қырағы назарынан ештеңе тыс қалмайды. Сонау төменде жүрген вагон құрастырушылардың жұмысын қалт жібермей қадағалап, олардың вагондарды ағытып-құрастырып жатқан қимылын бақылап, маневр жасап жүрген локомотивтің ары-бері қозғалысын, дөңестен зу-зу етіп сырғанап кетіп бара жатқан вагондарды да назарда ұстап, тиісті жерінде бұйрық беріп отыр. Ал жанындағы дөңес кезекшісі мен операторлар вагондарды реттеп отыр. Зүлфия Қаныбекова вагондарды тежеп, жылдамдығын шектеп, жайлап жіберіп, ал Фатима Жартыбаева вагондарды бағытына қарай, мәселен, Ташкентке кетуі тиіс болса, сол жолға бұрып отыр. Олар дөңес паркіндегі жұмыс ауыр да өте жауапты, сонымен қатар қызық екенін жасырмайды. Мысалы, бір күнде 1300-1500 вагонның «тағдырын шешу», составтарды тарқату, қайта жинақтап құрастыру, бір вагонды ұзын құрамның басына, енді бірін соңына әкеп тіркеу, ең соңында дайын пойызды жолға салып аттандыру... міне, дөңестегі құдайдың құтты күнгі қарбалас жұмысты осылай суреттеуге болады.

Тәулігіне 1500 вагонға дейін тарқатып-жинап, 35 пойызға дейін құрастырып жөнелтетін Арыс станциясы бағзы бір жылдары «маршруттар фабрикасы» атанған даңқын әлі күнге жойған жоқ. 

Дөңес кезекшісі мен операторлар отырған түгел шынылы кең бөлмеден айнала алақандағыдай көрініп тұр. Сонау төменде сол жақ қапталда жиылып тұрған вагондар көрінді. «Ол жерде «әке-шешесі жоқ жетім вагондар» тұрады», – деп әзілдей түсіндірді дөңес кезекшісі. Кеңес үкіметі кезінде жұмыс істеп тұрған, ал бүгінде «жұмыссыз паркте» құжаты жоқ вагондар сақтаулы тұр екен, олар қашан құжаты келгенше осы жерде болатын көрінеді.   

– Кейбір вагондардың құжаты болмай қалады, арасында депоға жөндеуге баратындары бар, соған байланысты олардың бәрін осындағы паркке жинайды.

Бұдан басқа, 2 км жерде тағы да екінші жұмыс істемейтін вагондар паркі бар. Онда шамамен 600-700-дей вагон қаңтарулы тұр. Құжаты келген вагондар кеткен соң, орнына басқасы ауыстырылып қойылады, – деп түсіндірді жөңес кезекшісі.

Ауысыммен 12 сағат жұмыс істеп, 48 сағат демалатын дөңес паркіндегі осынау теміржолшылардың еңбегі, сөз жоқ, қандай марапатқа да лайық. Мынадай «мұздай темір құрсанған» жерде еңбек етуге жүрегінің түгі бар мықтылар ғана лайық десек, жарасады. Ағымдағы жылдың тоғыз айының көрсеткіші бойынша Арыстағы дөңестен вагон тарқату тәулігіне 120,8 пайызға орындалыпты.

Жансая СЫДЫҚБАЙ, Арыс–Шымкент 

Суретті түсірген автор


Жаңалықтар
28.03.2024
Қазақстан «Солтүстік – Оңтүстік» дәлізін дамытуда көрші елдермен ынтымақтасуға дайын – Тоқаев
Аймақтар
28.03.2024
Әз-наурыз қасиет дарып, құт қонған Түркістанда өтті
Аймақтар
28.03.2024
Берекелі мереке
Инфрақұрылым
28.03.2024
Аққұм – Талап учаскесінде күрделі жөндеу басталды
Аймақтар
28.03.2024
Достық станциясында «Қыз сыны» байқауы өтті
Аймақтар
28.03.2024
Атырауда Наурыз мейрамы жалпыхалықтық сипат алды
Жаңалықтар
28.03.2024
KTZ Express және Chengdu International Railway Port Investment & Development Co Ltd келіссөздер жүргізді
Жаңалықтар
28.03.2024
Ұлттық дәстүр ұлықталған күн
Жаңалықтар
28.03.2024
Қытайлық серіктестермен ынтымақтастық перспективалары талқыланды
Жаңалықтар
27.03.2024
Қауылжыр станциясында пойыздар қозғалысы қалпына келтірілді
Жаңалықтар
27.03.2024
Теміржолдағы су тасқыны жағдайы күнделікті бақылауда
Жаңалықтар
27.03.2024
Батыр Котырев ҚТЖ корпоративтік омбудсмені болып тағайындалды
Жолаушылар тасымалы
26.03.2024
Көктемгі мереке күндері 860 мыңнан астам жолаушы ҚТЖ пойыздарын пайдаланды
Аймақтар
26.03.2024
Қазалы теміржолшылары сенбілік өткізді
Жаңалықтар
26.03.2024
Екі елдің кәсіподағы бас қосты
Инфрақұрылым
26.03.2024
Атырауда жолды күрделі жөндеу жұмыстары басталды
Әлемде
26.03.2024
Қытай сутегімен жүретін пойызын сынақтан өткізді
Жаңалықтар
25.03.2024
Қытай 10 жылда Еуропаға 85 мың контейнерлік пойыз жіберген, оның 80%-ы Қазақстан арқылы өтті
Жолаушылар тасымалы
22.03.2024
Пойызда тұсау кесер рәсімі өткізілді
Жаңалықтар
20.03.2024
ҚТЖ мен Түркістан облысының әкімдігі меморандумға қол қойды