Ток соғудан қорғанудың тиімді әдісі

ҚТЖ келбеті
22.10.2024, 08:55
Суретті түсірген автор
Нұрлыбек Досыбай

Түркістан облысы бойынша меншікті тілші

Түркістандағы электрмен жабдықтау бөлімшесінде кезекші болып қызмет ететін Мұрат Әлімжанұлының қолындағы құрылғы УВН деп аталады. Бұл затпен жоғары кернеулі қуат көзін, яғни 10 мың кВт-тық желілерді тексереді екен. Ол жоғары кернеулі желіде токтың бар-жоғын көрсетеді.

Бүгінде Шымкент электрмен жабдықтау дистанциясының Түркістандағы бөлімшесінің ұжымы жүздеген шақырымға созылатын желілерді күтіп-баптау арқылы телімдерді электрмен толыққанды қамтамасыз етіп отыр. Ал Мақсат Бұзаубаев жетекшілік ететін бөлімшеде тәжірибесі толысқан, сайдың тасындай іріктелген сақа мамандар еңбек етеді.  

Соның бірі – дистанция кезекшісі Мұрат Түкібаев. Ол мекемедегі қауіпсіздік қағидасының қатаң сақталуы мен осыған қатысты құрал-жабдықтардың толық болуына және соған сай қызмет көрсетілуіне жауапты екен. Өйткені біз мекемеге келгенде ол өзінің қызметтік міндетімен байланысты құрал-жабдықтарды таныстырып, сол туралы айтып берді. Соның бірі осы біз сөз етіп отырған «сиқырлы таяқша» секілді УВН құрылғысы еді.  

Маманның түсіндіруінше, ақау анықталып, механиктер жөндеуге кіріспес бұрын желі толықтай электр қуатынан ажыратылады. Солай десек те, энергетиктер іске кіріспей тұрып, әлгі желіні бір тексеріп алуға міндетті. Әрине осы сәтте жоғарыда аталған УВН құрылғысы қолданылады. Яғни электр қобдишаларының ішіндегі автоматты құрылғылар мен тұтқалы қосқыштарға немесе үзілген желінің ашық қалған тұсына УВН-ның ұшын тигізу арқылы ол жерде қуат көзінің бар-жоқтығына көз жеткізіледі. Ал аспапты резеңкелі диэлектерлендіру қолғабынсыз қолдануға мүлдем болмайды. Қызығы сол, қолғап екеш қолғаптың өзі бекітілген кестеге сай мұқият тексеріліп тұрады. Ал оны Шымкенттегі электр құралдарының жұмысқа жарамдылық қабілетін анықтайтын арнайы зертханада ғана іске асырады. Жауапты мамандар ерінбей, талмай сол резеңке қолғаптар мен УВН құрылғыларын арқалап апарып, сол зертханалық тексерістен өткізуге міндетті екен. Содан соң ғана оларды қолдануға жарайтын немесе жарамайтыны жөнінде жазбаша қағаз беріледі.  

Сала мамандарының түсіндіруінше, оларды ток соғудан құтқаратын тағы бір тиімді амалдың бірі «заземление» деп аталатын көрінеді (бағана басындағы желінің бір ұшын жерге жалғау әдісі). Осы амалға сүйенетіндер «электрикті бір-ақ рет ток соғады» деп қалжыңдаса керек-ті. Ал бұл әдісті таратып айтар болсақ, ол – оң және теріс зарядты қос желімен қабаттаса жүретін үшінші желі саналатын заземлениенің үнемі қосылып тұруы. Бұл халық арасында кеңінен қолданысқа енгізілмегенімен, темір жолда мұқият сақталып, сапалы орындалуы тиіс міндеттеменің бірі.  

– Біз ақау орнында жұмыс істеп жатқан сәтте кенеттен желінің екінші ұшын жағдайдан бейхабар біреу-міреу кенеттен қуат көзіне қосып жіберуі де мүмкін. Сондай жағдайда жұмысшыны ток соқпайды және осы жерге көму әдісінің нәтижесінде біз аман қаламыз, – дейді Мұрат Әлімжанұлы.  

 

Жолаушылар тасымалы
17.09.2025
Адамдар неге пойызбен жүруді жөн санайды?
Жолаушылар тасымалы
17.09.2025
Тағы қай бағыттың пойыздары Starlink интернетіне қосылатыны айтылды
Әлемде
17.09.2025
Калифорнияда сутекпен жүретін алғашқы пойыз іске қосылды
Жаңалықтар
17.09.2025
ALT университетінде ҚТЖ басшыларына арналған «Үздіктер алаңы» бағдарламасы басталды
Жүк тасымалы
17.09.2025
Қостанай өңірінен темір жолмен астық тасымалдау 20%-ға артты
Жаңалықтар
17.09.2025
Теміржолшылар қалдықтарды сұрыптау жолдарын үйренді
Жаңалықтар
16.09.2025
Теміржолшылардың қысқы маусымға дайындығы талқыланды
Жүк тасымалы
16.09.2025
Қытай – Қазақстан – Түрікменстан – Иран теміржол дәлізі жанданады
Трансформация
16.09.2025
Жүк тасымалы мен магистральдық желіні біріктіру – уақыт талабы
Аймақтар
16.09.2025
Қысқа әзірлік қарқынды жүргізілуде
Қауіпсіздік
16.09.2025
Екі көпір тұрса да, ерінетіндер көп
Аймақтар
16.09.2025
Әулиеата командасы бас жүлдені жеңіп алды
Қауіпсіздік
16.09.2025
«ҚТЖ»-да еңбек қауіпсіздігі мен экология бойынша үздіктер анықталды
Жаңалықтар / Мұрағат
16.09.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №75 16 қыркүйек 2025 жыл
Жаңалықтар
15.09.2025
ҚТЖ мен РЖД стратегиялық ынтымақтастық бойынша басым бағыттарды айқындап алды
Әлеумет
15.09.2025
Теміржолшының студент баласына жол ақысы өтеледі
Жүк тасымалы
15.09.2025
Мамыр-қыркүйек аралығында 24 млн тонна көмір тасымалданды
Цифрландыру
15.09.2025
Бейнеу станциясы цифрландыруға көшеді
Станция тынысы
15.09.2025
Теміржолшылардың қажырлы еңбегі: Арал станциясының көрсеткіштері
Аймақтар
15.09.2025
Матай станциясында локомотившілердің демалыс үйі күрделі жөндеуден өтті