Сұрапыл жылдар куәгері

Темір жол тарихы
08.05.2020, 12:36
Қосұйым Мұқашев

Атырау облысы бойынша меншікті тілші

Биыл соғыстың аяқталғанына 75 жыл. Бірақ соғыс ардагерлері сол бір сұрапыл жылдардың әр сәтіне дейін еш ұмытпаған, тап кешегі болған оқиғадай еске алады. Тән жарасы жазылса да, жан жарасы еш жазылар емес...

Солардың бірі – 89 жастағы соғыс ардагері Екатерина Серафимқызы. Ол Мордовия елінде дүниеге келіпті. Бұл бір табиғаты әсем, қысы суық, ал жазы жанға жайлы жайма-шуақ өлке.

Ұлы Отан соғысы басталардың алдында әкесі Серафим Ксенофонтов 9 баласымен Карелияға көшіп келеді. Карелияның батысы Финляндиямен шектесіп жатыр. Ол кезде Карелияның Совет Одағының құрамына кірген кезі еді, ал финдер жерлерін тастап қашып кеткен. Көп кешікпей неміс басқыншыларымен соғыс басталады. Кішкентай Катя ол кезде 10 жаста еді.

Финдер өз жерлеріне қайтып келіп, неміс басқыншыларымен бірге сол жерді басып алады. Жан-жақтан көшіп келіп тұрып жатқан халықтың бәрі, соның ішінде Катяның әкесі Серафимнің отбасы да тұтқынға түседі.

«Ол бір сұрапыл жылдар еді. Көрмеген қорлығымыз жоқ. «Іштен шыққан жау жаман» демекші, көп адамдар немістер жағына шығып, сатылып кетті. Бәрінен де сол өз арамыздан шыққан сатқындардың озбырлығы немістерден де асып түсті. Ұрып-соғу, ауыр жұмыстарға салу, аш-жалаңаш жүріп өлместің күнін кештік, ауыр азапқа шыдай алмай қанша адам қырылып жатты. Үлкендер орманды талдарды құлатып, ағаш шапты. Біз балалар жаңқалар мен жапырақтарын жинап өртедік. Кешке сүйретіліп баракқа әрең жетеміз. Тақтай төсектерге құлаймыз. Немістер тұтқындарды адам ғұрлы көрген жоқ. Бірақ финдер немістерге қарағанда жұмсақтау еді, балаларды ұрмады, сатқындарға да ұрып, тіл тигізуге тыйым салды. Сөйтіп, Миехиккель концлагерінде 3 жыл, 3 ай болып, бүкіл қорлық пен зорлықтың бәрін көрдік. 1944 жылдың күзінде Совет солдаттары келіп, азат етті ғой» деп еске алады Екатерина Серафимқызы.

Содан кейін Катя әжей асханада, медицина саласында санитар, басқа да әр түрлі жұмыстар жасап, есейе береді. Азат етуге келген солдаттар арасында біреуі жас қызға басқалардан ерекше қамқорлық жасап, өзіне жақын тартып жүреді. Ол – Гурьевтегі Ганюшкино жетімдер үйінде өскен, сондағы поселкеден әскерге барған қазақ солдаты Абсатыров Уап, орыстар Вагаф атандырған жігіт еді.

Ақыры жылдар өте келе Екатерина екеуі көңілдері жарасып, қосылады. Ұл-қыз сүйеді. Соғыс бітіп, бейбіт өмір басталған соң, Уап туған жері Атырауға келіп, әскери салада қызмет етеді. Кейіннен Уап детдомда бірге өскен бауырларын да, анасын да іздеп тауып, табысады. Күйеуінің фамилиясына көшкен Абсатырова Екатерина соғыстан кейін Атырау локомотив депосында машинистердің демалыс үйінде кезекші болып жұмыс істеп зейнеткерлікке шыққан.

Ол фашист концлагерінің кәмелетке толмаған тұтқыны ретінде Ұлы Отан соғысы ардагерлеріне теңестірілгендер қатарына жатады және сол жеңілдіктерге толықтай құқылы. Катя әжей өз өмірінен тағылымды естеліктер айтып, сол бір азапты күндерді қиналыспен еске алады. Бұл кісі бүгінде Атырау өңірі бойынша теміржолшы соғыс ардагерлерінен қалған көзі тірі жалғыз адам.

Жаңалықтар
13.06.2025
Алтынкөл станциясының өткізу қабілетін арттыру шараларын талқылады
Инфрақұрылым
13.06.2025
Стратегиялық маңызға ие жоба
ҚТЖ келбеті
13.06.2025
Жігітке жеті өнер де аз...
Аймақтар
13.06.2025
Теміржолда өрілген тағдыр
Станция тынысы
13.06.2025
Станция бастығының дәрісі
Жаңалықтар
13.06.2025
ҚТЖ: Қаржылық тұрақтылық сақталуда
Аймақтар
13.06.2025
Ақтөбеде тағы бір рельс зауыты салынады
Жаңалықтар / Мұрағат
13.06.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №45 13 маусым 2025 жыл
Жүк тасымалы
12.06.2025
Қытай мен Қазақстан арасындағы тасымалдау көлемі өсуде
ҚТЖ келбеті
12.06.2025
Машинист екі бірдей апаттың алдын алды
Әлемде
12.06.2025
Aventra маркалы жаңа пойыз жолға шықты
Станция тынысы
12.06.2025
Белкөл станциясы: Жауапкершілік пен кәсібилік биігінде
Қауіпсіздік
12.06.2025
Қауіпсіздікке қойылар талап қатаң
Жаңалықтар
11.06.2025
Душанбеде ТМД елдері теміржол көлігі кеңесінің 82-ші отырысы өтті
Жолаушылар тасымалы
11.06.2025
Comfort+ санатындағы жаңа электропойыз «Астана – Қарағанды» бағытына жолға шықты
Жаңалықтар
11.06.2025
Қазақстанға алғашқы экологиялық тепловоздар әкелінді
Жаңалықтар
11.06.2025
Тоқаев пен Словакия Премьер-министрі Транскаспий дәлізінің әлеуетін бірге пайдалану жайын талқылады
Жүк тасымалы
11.06.2025
Орта дәліздің өзегі: Қазақстан Еуразия логистикасының орталығына айналуда
Әлемде
11.06.2025
Иран мен Ауғанстан арасында алғашқы жолаушылар пойызы жолға шығады
Жаңалықтар
10.06.2025
Алматыда халықаралық логистикалық хаб ашылды