Түрксіб тарихына тағзым

Темір жол тарихы
29.07.2020, 10:48
Меруерт Умирзакова

Семей – Түрксібтің отаны деген сөз бар ел аузында. Тегін айтылмаған сөз болса керек. Түрксібтің алғашқы қадасы қағылып, шойын жол төселіп басталған Семей өңіріндегі әр станция мен бекетте күні бүгінге дейін Түрксібтің тарихы сайрап жатыр. Сондықтан, семейлік теміржолшылар өздерін біз Түрксібтің мұрагерлеріміз дегенді мақтанышпен айтады.

Семейлік ардагер-теміржолшы, Семей белгі беру және байланыс дистанциясының ардагерлер кеңесінің төрағасы 83 жастағы Мақсұт Көшжанов ақсақал осыдан біраз жыл бұрын «Түрксіб-Семей» қоғамдық қорын ұйымдастырып, «Түрксіб-Семей» мұражайын құрды. Күні бүгінге дейін қарт теміржолшының Ұлы құрылысқа деген шексіз құрметі мен жанқиярлық еңбегінің арқасында жұмыс істеп келе жатқан қоғамдық қор мен мұражай – бөлімшенің жалғыз мәдени және тарихи орны десек, қателеспейміз.

Бүгінде вокзал ғимаратының оң қанатында орналасқан мұражайда Түрксібке қатысты көптеген тарихи мұралар жинақталған.

Тақырып-тақырыппен заман ағымына қарай орналасқан мұрағаттар, ескі фотосуреттер көшірмесі, тарихи деректер, естеліктер, ұлы құрылыспен қатар бой көтеріп жасасып келе жатқан еңбек ұжымдарының тарихын зерттеп-зерделеген көрме тақталар, деректі кино фильмдер, Мәскеудің сыртқы істер министрлігі арихивінен алынған, 1904 жылдан бергі деректер жинақталған үш альбомның өзі неге тұрады?!

Семей темір жол бөлімшесінің (1915-2015 ж. ж.) 100 жылдығына орай мол тарихи құжаттармен тағы бір альбом жинақталды. «Семей-Дегелең» атом полигоны, «Электрожезл станциясы» құрылым-макеті, тағысын тағы, бас-аяғы 1145 мұрағат жәдігерлер бар.

Бүгінде оған кез келген жан кіріп тамашалай алады, студенттер, мектеп оқушылары экскурсия жасап тұрады, тегін. Ал осы мұражайды ұйымдастыруға ардагердің төккен тері мен ерен еңбегін елеген жан бар ма екен деп ойладық. Ұзақ жыл Семей белгі беру және байланыс дистациясында еңбек етіп, «Автоматика, телемеханика және байланыс» жүйесінің сауатты инженері, білікті маман болған қарт теміржолшы мұражайдың әрбір жәдігерін іздеп тауып, жинастыруға талай жылын сарп етті, зейнетке шыққан соң барлық уақытын, бүкіл күш-жігерін тек осы игі іске жұмсап, тіпті қаржысын да аямады.

Осыдан сегіз жыл бұрын Семей темір жол бөлімшесі теміржолшыларының жалпы жиналысында «Түрксіб-Семей» мұражайының директоры болып сайланып, Семей қалалық юстиция басқармасының құзырымен заңды түрде тіркелген «Түрксіб-Семей» қоғамдық қорының да басшылығына бекітілді. Содан бері белсенді қария тынымсыз еңбектеніп келеді, ай сайын зейнетақысынан 25 000 теңге мұражайға жұмсауды әдетке айналдырған. Біреуден бір тиын сұраған емес, керек-жарағына өз көлігімен өзі шапқылап жүреді.

Ғимараттың тазалығынан бастап, кірісшығысы, қажетті метериалдар сатып алу, қайырымдылық жолмен түрлі экскурсиялар ұйымдастыру, тіпті экскурсовод ролін де өзі атқаруға әрқашан дайын. Ұлы құрылыс Түрксіб туралы сағаттап айтудан жалықпайтын қарт теміржолшының арманы – болашақ ұрпақтың туған жер тарихын біліп өсуі.

Жуырда қарт теміржолшы «ҚТЖ» ҰК» АҚ басшылығы мен Сала кәсіподағы төрағасына хат жолдағанын жеткізді. Хатында Түрксіб темір жолының 90 жылдығына орай өзі құрған Семей мұражайын теміржолға тарту еткісі келетінін жазады. «Халықтың даналы сөзі «Өткенін ұмытпаған ел – өседі, ұмытқан ел – өшеді» дейді. Ертеңгі ұрпағымыз бірнеше ғасыр бұрын қазақ сахарасына келген шойын жол тарихын Түрксіб арқылы танып, құрмет көрсетіп жатса, біздің мақсаттың орындалғаны» дейді ардагер. 

Қауіпсіздік
03.12.2024
Қызылордада шұғыл тежеу екі есе өсті
Аймақтар
03.12.2024
Тараз торабындағы келелі кеңес
Аймақтар
03.12.2024
Атырау теміржолында «Қыс-2024» оқу-жаттығуы өтті
Спорт
03.12.2024
Ақтөбеде теміржолшылар арасында спорттық сайыстар өтті
Аймақтар
03.12.2024
Семейлік теміржолшыларға жаңа автокөліктер пайдалануға берілді
Аймақтар
03.12.2024
«Кіші Түрксіб» іске қосылды
Жаңалықтар / Мұрағат
03.12.2024
«Қазақстан теміржолшысы» газеті, №102 03 желтоқсан 2024 жыл
Жүк тасымалы
02.12.2024
Қараша айында ҚТЖ желісі бойынша 1,4 млн тоннадан астам биылғы астық тиелді
Сұхбат
02.12.2024
Сәкен Рахметов: «Ілкімді істер де көп, жетістіктер де жеткілікті»
Аймақтар
02.12.2024
Үздіктер анықталды
Жаңалықтар
02.12.2024
Тепловоздардың отын шығынын азайту режимі әзірленуде
ҚТЖ келбеті
02.12.2024
Мықты маман қашанда алғысқа лайық!
Жаңалықтар
02.12.2024
Желтоқсан айындағы мереке күндері қосымша пойыздар қатынайды
Жаңалықтар
29.11.2024
Олжас Бектенов локомотив құрастыру зауытына барды
Инфрақұрылым
29.11.2024
Мойынты паркін қалпына келтіру жұмыстары жүргізілуде
Жаңалықтар
29.11.2024
ҚТЖ-да жолдың материалдарын ұрлау жиілеп кетті
Әлеумет
29.11.2024
«Саламатты Қазақстан» пойызы Жамбыл облысында
Әлеумет
29.11.2024
Өз тіліңді құрметте...
Жүк тасымалы
29.11.2024
ҚТЖ: транзиттік әлеуетті дамытуға мүдделі
ҚТЖ келбеті
29.11.2024
Білікті маманның жетістігі мол