ҚТЖ көлік қозғалысында жасанды интеллектіні белсенді қолданып жатыр

Цифрландыру
08.10.2024, 18:47
Суретті түсірген Александр Жабчук
Әділет Мұсахаев

"Қазақстан теміржолшысы" газетінің тілшісі

ҚТЖ-да "Translogistica Kazakhstan" халықаралық көрмесі қарсаңында "Көкжиек-2035: жасанды интеллект және болашақтың көлігі" форсайт - форумы өтті.  

Форумды TLK Media, Н.Есенғариннің көлік бастамаларын дамыту қоры, ҚР корпоративтік коммуникациялар қауымдастығы, "ҚТЖ" ҰК" АҚ, ҚР Көлік министрлігінің қолдауымен "KAZLOGISTICS" Қазақстан көлікшілер одағы ұйымдастырды.  

"Жібектен цифрлық көлік жолына дейін" стратегиялық сессия барысында бүгінгі таңда теміржол саласының негізгі мақсаты озық технологияларды (бұлтты есептеу, үлкен деректерді талдау, жасанды интеллект және т.б.) пайдалана отырып, "ақылды" теміржолды құру екені айтылды.  

ҚТЖ ғимаратында өткен форумда басқарма төрағасы Қазақастан темір жолына жасанды интеллектіні енгізу өте маңызды екенін атап өтті. Өйткені кез келген елде темір жол саласы ең үздік 3 компанияның қатарына кіреді.  

Еліміздегі тасымалдың артуына байланысты темір жол желілеріндегі жүктеме күннен күнге ұлғайып келеді. Оны шешудің екі жолы бар, бірі жаңа жол салу болса, екіншісі жұмыс істеп тұрған жолдың тиімділігін арттыру. Бүгінде бір учаскеде бір уақытта тек жалғыз пойыз ғана жүре алады. Енді ақылды технологияның арқасында бірнеше пойыз бір-біріне жақын аралықпен жүру мүмкіндігіне ие болмақ. Бұл темір жол желісіндегі жүктемені айтарлықтай төмендетуге көмектесіп, кейбір учаскедегі тасымалды 4 есеге дейін арттыра алады. Мұның барлығы қосымша инфрақұрылымды салуды қажет етпейді. Яғни, жасанды инеллекті 1 трлн теңгені үнемдеуге көмектеседі.  

Қазір ҚТЖ-да вагондарды сканерлейтін Wabtec компаниясының цифрлы жобасы кешенді жұмыстар атқаруда. Бағдарлама құраманың қолайлы жылдамдығын шығарып береді және қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етуге көмектеседуі. Соның арқасында отын шығыны екі есеге дейін төмендейтін болады.    

Жиын барысында ҚР Көлік вице-министрі Мақсат Қалиақпаров цифрландыруды енгізу еліміздің көлік саласының әлеуетін көтеруге бағытталып отырғанын ерекше атап өтті.

«Көлік министрлігімен цифрландыру жобалары іске қосылып, жүзеге асып жатыр. Негізінен көрші Қытай компанияларымен бірлескен жобалар іске асырылуда. Соның арқасында шекарадағы өту орындарында көлік кептелісі төмендеп, өз тиімділігін көрсетіп отыр. Сондай-ақ көлік құжаттарын толықтай цифрландыру жұмыстары жүріп жатыр. Жүк көліктерінің салмағын өлшеу жағы да оңтайландырылуда, мұның барлығы қызметтік операцияларды жылдамдатады», - дейді М. Қалиақпаров.  

Қазақстан территориясы жаһандық тасымалда маңызды рөлге ие. Пост кеңестік елдердің ешқайсысындап жүктердің  жүру барысын бақылайтын сервис жоқ. Осы мәселені шешу үшін ҚТЖ ВС сервис компаниясымен бірігіп цифрлы дәліз жасап шықты. Бұл еліміздің транспорт әлеуетін арттырды, оның  үстіне жүк тасымалын ашық етіп,  халықаралық жүк жіберушілер алдында Қазақстанды тартымды ете түсті.  

Нұрлан Сауранбаевтың айтуынаша, соңғы жылдары жүк тасымалының көлемі жыл сайын жоғары қарқынмен өсіп отыр. Мәселен, Транскаспий дәлізі бойынша жүк тасымалы соңғы бір жылда 20 пайызға артқан.  

Жалпы жүк тасымалында ең маңызды мәселе құрама қозғалысының қауіпсіздігін қамтамасыз ету. Мәселен, жолда бір уақытта 150 мыңға жуық вагон жүріп бара жатады десек, онда 1 млн-нан астам доңғалақ бар деген сөз. Оның барлығының ақаусыз, қалыпты жүруін қамтамасыз ететін компанияның МРТ аппараты іске қосылмақ. Теміржолға орнатылған аппарат вагон табанын лазер арқылы сканерлеп, доңғалақтардың дыбысына дейін тексеріп, ақауын анықтайтын болады. Мұның барлығы адамның қатысуынсыз іске асады. Жүйе барлық нұсқаулықтарды талдап, ақау тапса біден белгі береді. Мұның барлығы қозғалысты қауіпсіз етіп, тасымалды тиімді ете түспек.  

 

Жолаушылар тасымалы
17.09.2025
Адамдар неге пойызбен жүруді жөн санайды?
Жолаушылар тасымалы
17.09.2025
Тағы қай бағыттың пойыздары Starlink интернетіне қосылатыны айтылды
Әлемде
17.09.2025
Калифорнияда сутекпен жүретін алғашқы пойыз іске қосылды
Жаңалықтар
17.09.2025
ALT университетінде ҚТЖ басшыларына арналған «Үздіктер алаңы» бағдарламасы басталды
Жүк тасымалы
17.09.2025
Қостанай өңірінен темір жолмен астық тасымалдау 20%-ға артты
Жаңалықтар
17.09.2025
Теміржолшылар қалдықтарды сұрыптау жолдарын үйренді
Жаңалықтар
16.09.2025
Теміржолшылардың қысқы маусымға дайындығы талқыланды
Жүк тасымалы
16.09.2025
Қытай – Қазақстан – Түрікменстан – Иран теміржол дәлізі жанданады
Трансформация
16.09.2025
Жүк тасымалы мен магистральдық желіні біріктіру – уақыт талабы
Аймақтар
16.09.2025
Қысқа әзірлік қарқынды жүргізілуде
Қауіпсіздік
16.09.2025
Екі көпір тұрса да, ерінетіндер көп
Аймақтар
16.09.2025
Әулиеата командасы бас жүлдені жеңіп алды
Қауіпсіздік
16.09.2025
«ҚТЖ»-да еңбек қауіпсіздігі мен экология бойынша үздіктер анықталды
Жаңалықтар / Мұрағат
16.09.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №75 16 қыркүйек 2025 жыл
Жаңалықтар
15.09.2025
ҚТЖ мен РЖД стратегиялық ынтымақтастық бойынша басым бағыттарды айқындап алды
Әлеумет
15.09.2025
Теміржолшының студент баласына жол ақысы өтеледі
Жүк тасымалы
15.09.2025
Мамыр-қыркүйек аралығында 24 млн тонна көмір тасымалданды
Цифрландыру
15.09.2025
Бейнеу станциясы цифрландыруға көшеді
Станция тынысы
15.09.2025
Теміржолшылардың қажырлы еңбегі: Арал станциясының көрсеткіштері
Аймақтар
15.09.2025
Матай станциясында локомотившілердің демалыс үйі күрделі жөндеуден өтті