Елімізде он жылда транзиттік пойыздар саны екі есе көбейді

Жаңалықтар
19.02.2025, 10:51

Еуразияның орталығындағы Қазақстанның транзиттік әлеуеті үлкен. Былтыр ел аумағымен 35 млн тоннаға жуық жүк өтті. Алайда осы жүктерді өткізу тарифі көрші елдермен салыстырғанда бірнеше есе төмен. Салдарынан қазына қыруар қаржыдан қағылып отыр, деп хабарлайды Rail-news.kz сайты 24KZ телеарнасына сілтеме жасап.  

Кейінгі жылдары Үкімет баға тарифін теңестіруге күш салып отыр. Былтыр тариф 24 пайызға көтерілді. Биыл да бағаны көтеру жоспарланып отыр. Тарифті қымбаттату бізге несімен тиімді? Биыл да тариф көтерілмек. Ал тарифтен түскен табыс ішкі жүк тасымалын субсидиялауға жұмсалады. Сонымен қатар теміржол саласын дамытуға серпін береді.  

Он жылда транзиттік пойыздар екі есе көбейді    

Ел аумағында 13 халықаралық дәліз бар. Олардың бесеуі – теміржол. Былтыр дәліздер арқылы 35 млн тоннаға жуық транзиттік жүк өтті. Оның 27 млн тоннадан астамы – теміржолға тиесілі.  

Бұл орайда Транскаспий халықаралық көлік бағытының маңызы зор. Жалпы, бағытқа 2022 жылдан бері қызығушылық күшейді. Дәліздің орталық бөлігі жылына 6 млн тонна жүк өткізе алады. Алайда былтыр 4,5 млн тонна жүк тасымалданды. Дегенмен кейінгі он жылда транзиттік пойыздар саны екі есе көбейді. Қазір Үкімет инфрақұрылымды дамытуды көздеп отыр. Жаңғыртуға қомақты қаражат қажеті белгілі. Бұл қаржыны табудың бір жолы - транзиттік жүк тарифін көтеру. Қазір қазақстандық тариф көрші елдерден едәуір төмен.  

Жүк тасымалы  

13 халықаралық дәліз  

5 теміржол дәлізі  

Барлығы – 34,4 млн тонна  

Теміржол арқылы – 27,4 млн тонна    

«Жүк тасымалында былтыр тарифтер көтерілді 24 пайызға және Мемлекет басшысының осы теміржолдағы тарифтерді реформалау керектігі айтылған болатын. Биыл тағы 24 пайызға көтеру жоспары бар. Жалпы, біздің тарифтер теміржолда, ол бәсекеге қабілетті тариф болуы керек. Инвесторларды тартуға қабілетті тариф болуы керек. Біздің тарифтеріміз, жалпы, көрші елдермен салыстырғанда да екі немесе үш есе төмен болып тұр бүгінгі жағдайда. Сондықтан біздің тарифтер өзін-өзі ақтайтын жақсы тариф болуы керек», - дейді ҚР Көлік министрлігі теміржол және су көлігі комитеті төрағасының орынбасары Нұржан Келбұғанов.  

Транзиттік жүктен түскен табыс саланы жаңғыртуға жұмсалады  

Былтыр транзиттік жүктен 934 млрд теңге кіріс кірді. 2023 жылмен салыстырғанда 19 пайызға артық. Түскен табыс теміржолды жақсартуға жұмсалмақ. Қазір “Қазақстан теміржолы” компаниясының қарамағында 16 мың шақырым теміржол бар. Алайда бұл жолдардың басым бөлігі тозып тұр. Яғни 11 мың шақырымды күрделі жөндеу қажет. (ГРАФИКА) Жалпы, былтыр елде 1400 шақырым теміржол жөнделді. Сондай-ақ жаңадан 143 жолаушылар вагоны, 800 жүк вагоны сатып алынды. Және 185 локомотив қолданысқа берілді. Ал 2029 жылға дейін елде 5 мың шақырымға жуық теміржол салынады. 184 стансаны жаңғырту көзделген. Бұдан бөлек, 1 200 жолаушылар вагонын, 444 локомотив сатып алу жоспарланған.  

2024 жыл қорытындысы  

1 400 км теміржол  

143 жолаушылар вагоны  

800 жүк вагоны  

185 локомотив    

Теміржол саласын дамытудың 2029 жылға дейінгі тұжырымдамасы  

5 000 км теміржол салынады  

11 000 км теміржол жөнделеді  

184 станса жаңғыртылады  

1 200 жолаушылар вагоны  

444 локомотив  

«Транзиттен түсетін қомақты ақша бар. Транзиттің бағасы, жалпы, Қазақстан ішінде жүрген жүктерден бес немесе алты есе қымбат. Сол түскен транзиттік ақшадан жолаушылар тасымалына субсидия жасалынады. Жылына шамамен 70-80 млрд теңге сол жолаушылар тасымалына кетіп, сол жолаушылар тасымалы билеттерінің әрі қарай өспеуіне әсерін тигізеді. Немесе жолаушылар тасымалы сол ақшадан өздеріне вагон алуға мүмкіндіктері бар»,- деді ҚР Көлік министрлігі теміржол және су көлігі комитеті төрағасының орынбасары Нұржан Келбұғанов.  

Жолаушылар тасымалы 5%-ға өсті    

Жалпы былтыр елдегі жолаушылар тасымалы 9 пайызға артты. Барлық көлік түрімен 1 млрд 700 млн жолаушы жүріп тұрды. Ал теміржол көлігі саласындағы өсім 5 пайыздан артты. Яғни пойызға 21 млн-ға жуық жолаушы мінген. Вагондарды жаңартуға баса көңіл бөлініп отыр. Көлік министрлігінің ақпаратына сүйенсек, биыл 226 жолаушылар вагоны сатып алынады.  

Қорыта айтқанда, транзиттік тарифті көтеру арқасында теміржол саласына салынатын қаржы да ұлғаяды. Сол арқылы отандық өндірушілерді қолдауға мүмкіндік туады. Яғни олардың өндірген тауарын экспорттауда жеңілдіктер беріледі. Төленетін субсидия көлемі де өседі. Сондай-ақ теміржол желілерін жаңғыртып, жаңадан жолдар салуға, жаңа стансалар тұрғызуға қолдау болмақ. Жолаушылар тасымалы

Барлығы – 1,7 млрд  

Автокөлік – 1,6 млрд  

Теміржол көлігі – 20,8 млн  

Әуе көлігі – 14,6 млн  

Ішкі су көлігі – 231,1 мың  

Теңіз және жағалау көлігі –101,1 мың.

 

 

Жүк тасымалы
21.10.2025
Тоқаев: Былтыр Транскаспий бағытымен жүк тасымалдау көлемі 62 пайызға өсті
Жаңалықтар
21.10.2025
Тоқаев пен Ильхам Әлиев Орта дәлізді дамыту жобасымен танысты
Жаңалықтар / Жолаушылар тасымалы
21.10.2025
«Поттер пойызы» қазақ тіліндегі жаңарған бағдарламасымен және жаңа кейіпкерлерімен жолға шығады
Жаңалықтар
21.10.2025
Білім ордасына – 80 жыл
Сұхбат
21.10.2025
Қыс маусымы: Еңбек қауіпсіздігіне ерекше назар
ҚТЖ келбеті
21.10.2025
Еңбекпен өрілген өмір: Бахтарбек Жүнісовтың еңбек жолы
Жолаушылар тасымалы
21.10.2025
ҚТЖ жолаушыларына арналған ТОП-5 қолайлы сервис
Аймақтар
21.10.2025
Ұлт руханиятының қайнар көзі
Жаңалықтар / Мұрағат
21.10.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №87 21 қазан 2025 жыл
Қауіпсіздік
20.10.2025
Таразда болашақ теміржолшыларға қауіпсіздік сабақтары өтті
Жаңалықтар
20.10.2025
ҚТЖ басшылығы Stadler зауытында болды
Аймақтар
20.10.2025
Тазалық акциясы тоқтамайды
Аймақтар
20.10.2025
Ақмола теміржолшылары 7,2 млн тонна жүк тиеді
Әлемде
20.10.2025
Үндістан 7000 км жоғары жылдамдықты теміржол желісін салмақ
Жүк тасымалы
20.10.2025
Темір жолдағы серпін: 9 айда 339 млн тонна жүк тасымалданды
Жолаушылар тасымалы
20.10.2025
Арқалық-Державинская бағытында жаңа қала маңы пойызы іске қосылды
Аймақтар
19.10.2025
Орал қаласының вокзалын қайта жаңарту тұрақты бақылауда
Жаңалықтар
18.10.2025
ҚТЖ: балалармен бірге табиғат үшін!
Жаңалықтар
17.10.2025
«Таза Қазақстан: теміржолшылар 90 мыңнан астам ағаш отырғызды
Жаңалықтар
17.10.2025
Оқытушылар құрамы ҚТЖ-да тағылымдамадан өтті