Вагон операторларының бір күні

Аймақтар
05.09.2024, 12:09
Ардақ Үсейінова

"Қазақстан теміржолшысы" газетінің Жамбыл облысындағы меншікті тілшісі

Күндіз-түні тоқтаусыз ағылып жататын жүк және жолаушы пойыздарының діттеген жерге аман-есен жетуі үшін қаншама теміржолшы тынымсыз еңбек ететінін былайғы жұрт біле бермейді. Машинистен бастап, жолшылар, жолсеріктер, байланыс-белгі берушілер, вагон қараушылар, т.б тұтас бір тізбекті құрайтын еңбекқор халық теміржолшылар қатарында  вагон операторлары да бар.

Сағат 9.00-де ВЧД-27 Жамбыл вагон пайдалану депосының Тараз қаласындағы вагондарға техникалық қызмет көрсету пунктіне келгенде тәуліктік ауысымнан шыққан вагон операторлары әріптестеріне есеп беріп, жұмыстарын өткізіп жатты. Ал тіркелген ақпараттарды қабылдап алғандар бірден іске кірісіп кетті.

Вагон операторларының есебінше, түнгі ауысымда облыс аумағының әр станциясындағы КТСМ-02 кешені түрлі бағыттағы пойыздардың вагондарынан бірнеше ақау анықтап, «белгі» беріпті. Мамандар тіркелген «қызыл» және «сары» түсті дабыл белгілеріне қарай, пойыз диспетчеріне, машинистке, вагон қараушыларға хабарлаған. Әрі қарай белгіленген нұсқаулықтар бойынша вагондар тексеріліп, техникалық қызмет көрсетілген. Түн әдеттегідей қарбаласқа толы болғанымен, вагонды пойыздан ағыту жағдайы тіркелмеген.  

– Вагон операторлары пойыздың техникалық жағдайын бақылайтын КТСМ кешенінен ақпараттық жүйеге келіп түскен дабыл белгілеріне қарай ақпаратты саралап, дер кезінде хабарлап отырады. Олар пойыздар қозғалысының қауіпсіздігіне тікелей жауапты. Сондықтан автоматты жүйе арқылы тіркелген әрбір дабыл белгісін қалт жіберуге болмайды. Бір сөзбен айтқанда, операторларды «көрінбейтін» майданның жауынгерлері деп атайды. Мысалы, сағат 20.45 Ақыртөбеде станциясында тақ санды жолдағы пойызда «қызыл» түсті сигнал тіркелген. Вагон операторы локомотивтер және вагондар санын анықтап, қай вагонда ақау барын белгілеп, хабарлаған. Дер кезінде техникалық қызмет көрсетілген соң пойыз қайта жолға шықты, – дейді Жамбыл вагон пайдалану депосының аға нұсқаушысы Ербол Манапов.

Тараз қаласындағы вагондарға техникалық қызмет көрсету пунктінде 14 оператор еңбек етеді. Әр ауысымда 4 оператор жұмысқа түседі.   Бүгінгі ауысымнан шыққан 31 жылдық тәжірибесі бар Светлана Крэйнман аға нұсқаушыға пойыздардың қозғалысы бойынша кезекті ақпарат беріп, жағдайды баяндап жатты.    

Жалпы депо аумағындағы пункттерде ауысыммен барлығы 34 оператор  КТСМ кешенінен түскен ақпаратты саралап отырады екен. Пайдалану депосының вагондарға техникалық қызмет көрсету пункттері 3 облыспен шектесетін аумақта пойыздар қозғалысының қауіпсіздігін қамтамасыз етеді. Шығысында – Алматы, солтүстігінде – Қарағанды облысының Ақадыр станциясына, оңтүстігінде – Түркістан өңірінің Арыс станциясына дейінгі аралықта бақылау жүргізеді.

Осы үш облыспен шектесетін аумаққа 36 КТСМ – 02 кешені орнатылған. Мамандардың айтуынша, автоматты жүйеде пойыздардың техникалық жағдайына диагностика жасайтын құрылғы әрбір 25-35 шақырымда болуы керек екен. Кейбір станциялар арасында мұндай қашықтықтар сақталмаған.  

Әйтсе де, теміржолшылар арасында «өлі аумақ» аталып кеткен аймақтарды кезең-кезеңімен кешенді жүйемен қамтамасыз етілуде.

– Біздің операторлар КТСМ кешенінің көмегімен көптеген вагон ақауларын анықтап, қауіп-қатердің алдын алуда. Мәліметке сүйенсек, 7 айда Жамбыл вагон пайдалану депосының вагондарға техникалық қызмет көрсету пункттерінде автоматты жүйе 379 368 пойыз бойынша ақау анықтаған. Дабыл белгілеріне қарай 153 пойыз тоқтатылған. Оның ішінде букс торабы қызуымен 137 вагонға техникалық қызмет көрсетілген. 104-і жолдан ағытылып, ағымдағы жөндеу пункттеріне жіберіліпті. Жалпы есепті кезеңде түрлі ақаумен 2017 вагон ағытылған, – деп ақпар берді аға нұсқаушы.

Ербол Манапов операторлар тек пойыздардың техникалық жай-күйін ғана емес, автоматты кешеннің жағдайын да бақылап отыратынын айтады. «Егер аппарат дұрыс жұмыс істемей тұрса, дереу белгі беру және байланыс дистанцияларына хабар беріп, аппаратты тексеріп, оны ретке келтіруін сұрайды. Ал жолдан ағытылып алынған вагондар тіркеуге алынып, жөндеуге жіберіледі, – дейді.

Жөндеуге жіберілген вагондар бойынша ақпаратты саралаумен вагон паркінің операторлары айналысады. «Вагон паркі операторының міндеті бөлек. Біз ағытылып алынған вагондардың есебін жүргіземіз. Айталық, вагон иелеріне вагонның жөндеуге қашан қойылғанын, қашан жолға шығатынын анықтап, ақпар беріп отырамыз. Ал меншік иелері неғұрлым вагондардың ертерек жөндеуден өтіп, қайта жолға шыққанына мүдделі болатыны белгілі. Сондай сәтте оператор базадағы ақпаратты сараптап, керек мәліметті беру арқылы қос тараптың үйлесімді жұмысын қамтамасыз етеміз», – дейді вагон паркінің бүгінгі операторының бірі Гүлсара Жүнісханқызы.

Аймақтар
18.09.2025
Көкшетауда Құрметті теміржолшы Мұратбек Тілеуленовпен кездесу өтті
Жаңалықтар
18.09.2025
Теміржолшылар экологиялық акцияны белсенді қолдады
Жүк тасымалы
18.09.2025
Қазақстаннан Қытайға өсімдік майының пилоттық партиясы жеткізілді
Цифрландыру
18.09.2025
Германия теміржолға 5G желісін енгізуде
Жаңалықтар
18.09.2025
Қарағандыда жүк пойызынан дизель ұрлаған қылмыстық топ ұсталды
Жаңалықтар
18.09.2025
Алматыда оқыту семинары өтті
Жолаушылар тасымалы
17.09.2025
Адамдар неге пойызбен жүруді жөн санайды?
Жолаушылар тасымалы
17.09.2025
Тағы қай бағыттың пойыздары Starlink интернетіне қосылатыны айтылды
Әлемде
17.09.2025
Калифорнияда сутекпен жүретін алғашқы пойыз іске қосылды
Жаңалықтар
17.09.2025
ALT университетінде ҚТЖ басшыларына арналған «Үздіктер алаңы» бағдарламасы басталды
Жүк тасымалы
17.09.2025
Қостанай өңірінен темір жолмен астық тасымалдау 20%-ға артты
Жаңалықтар
17.09.2025
Теміржолшылар қалдықтарды сұрыптау жолдарын үйренді
Жаңалықтар
16.09.2025
Теміржолшылардың қысқы маусымға дайындығы талқыланды
Жүк тасымалы
16.09.2025
Қытай – Қазақстан – Түрікменстан – Иран теміржол дәлізі жанданады
Трансформация
16.09.2025
Жүк тасымалы мен магистральдық желіні біріктіру – уақыт талабы
Аймақтар
16.09.2025
Қысқа әзірлік қарқынды жүргізілуде
Қауіпсіздік
16.09.2025
Екі көпір тұрса да, ерінетіндер көп
Аймақтар
16.09.2025
Әулиеата командасы бас жүлдені жеңіп алды
Қауіпсіздік
16.09.2025
«ҚТЖ»-да еңбек қауіпсіздігі мен экология бойынша үздіктер анықталды
Жаңалықтар / Мұрағат
16.09.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №75 16 қыркүйек 2025 жыл