«Түрксіб толғауы» жырының тұсауы кесілді

Әлеумет
14.12.2020, 19:20
Динара Желдібаева

Түрксіб теміржолының 90 жылдық мерейтойына орай жоспарланған іс-шаралар індетке байланысты ішінара шектелсе де, бұл дата ескерусіз қалған жоқ. Теміржолшы қауым елорданың төрінде ұйымдастырылған халықаралық конференцияны онлайн түрде тамашалап, бір марқайып қалды. 

Осы шарада ұлы құрылыстың мерейтойына арнайы жазылған «Түрксіб толғауы» жырының тұсауы кесілді. Әлі сиясы кеппеген толғауда заманның қиын кезеңіне қарамастан жалаңаш қолмен алып теміржол құрылысын салған жұмысшы күшіне құрмет байқалады. Көз алдыңызға еңбек майданында піскен ерлердің тынымсыз әрекеті, қайла мен күрек ұстаған құрыш білектілердің «тауды бұзып, тасты жарып» дүрсілдеткен еңбегі, тарихи сәт – қос рельстің түйіскен сәті елестейді. 

Әні мен сөзі қатар өрілген жыр-толғау әр теміржолшының кеудесіне мақтаныш сезімін ұялатқаны анық. Толғаудың сөзін жазған белгілі журналист, ақын Төреғали Тәшенов болса, әуенін жазған ҚР еңбек сіңірген қайраткері, күйшісазгер Шәміл Әбілтай. Сазгердің орындауында тұңғыш рет тыңдарманымен қауышқан «Түрксіб толғауы» қалай туды? 

– Қазақстанның теміржол тарихы Түрксібтен бастау алатыны белгілі. Орта Азия мен Сібір магистралін қосу мақсатында салынған теміржолға сол кездің өзінде «Ұлы құрылыс» деген баға берілген. Мәтінін жазу барысында бұрын да өзім білетін, оқып жүрген дүниелерден бөлек қосымша тағы да тарихына көз жүгіртіп, кітаптармен танысып шықтым. Құрметті теміржолшы, еңбек ардагері Қалтай Сәмбетов те тың дүниелермен бөлісіп, бізге рухани қолдау білдірді. 

Түрксіб тарихы керемет, небәрі үш жылда техникасыз-ақ 1,5 мың шақырым жол салу деген, сол заманда керемет қой. Семей мен Луговойдан келіп «Айнабұлақ» бекетінде түйіскен жолдың ашылуы – бір тарих. Киіз үй сияқты макет жасап, пойызды соның астынан өткізген. Қандай керемет десеңізші! Халық қатты әсерленген екен. 

Бұл теміржол ашаршылық заманында көптеген адамды құтқарып қалды, Қазақстанға құт әкелді. 

Қысқасы, толғауда халықтың еңбегін көрсетуге тырыстым. 

 «Қазақстан темір жолы» компаниясының тоқсан жылдықты ұйымдастырған тобы оған бейнебаян түсіріп, халықаралық конференцияда Шәкеңнің өз орындауында көрсетті. Жұрт жақсы бағалады. Меніңше, бұл толғау Түрксібке арналған ескерткіш іспеттес дүние болды, – дейді сөзін жазған автор Төреғали Тәшенов. 

– Осыдан бір ай бұрын Қазақстан темір жолының Алматы бөлімшесінің басшылығы мен ардагерлері тарапынан ұсыныс болды. Алдымен сөзінің жазылғанын құп көріп, Төреғали Тәшеновке хабарластым. Сөзді тірілтіп, әуенге айналдырдым. Сол сәтте пойыздың доңғалағының даусы құлағыма келсін бір. Әуен нөсер жаңбыр сияқты құйылып отырды. Осы туынды арқылы адамдардың қажырлы еңбегін жеткізуге тырыстық. Түрксібтің 90 жылдығына орай өткен конференцияға қатысушылар жылы қабылдады. Авторы ретінде бізге одан артық абырой бар ма?! – деді толғаудың әнін жазған және орындаған күйші-сазгер Шәміл Әбілтай. 

Құрметті теміржолшы, сала ардагері Қалтай Сәмбетов 90 жылдық торқалы тойға шашу болған жыл-толғау көпшіліктің жүрегінен өзіне лайықты орын алады деген сенімде. 

– Әлемге жалаң қолмен салынған ұлы құрылыс ретінде даңқы танылған Түрксіб туралы кезінде жыр да, ән де туды, роман да жазылды. Бір ғана Қастеевтің «Түрксіб» деген туындысы неге тұрады?! Міне, сол өнер туындыларының қатарын ақын Төреғали Тәшенов пен белгілі күйші-композитор Шәміл Әбілтайдың «Түрксіб толғауы» атты бірлескен туындысы толықтырып отыр, – деді ардагер.  

Жаңалықтар
28.09.2025
ҚТЖ басшылығы Астана-1 вокзалының жөндеу жұмысымен танысты
Жаңалықтар
27.09.2025
Құрметті теміржолшы «Құрмет» орденімен марапатталды
Жаңалықтар
27.09.2025
ТХКБ-ны бірлесе дамыту жайы талқыланды
Жаңалықтар
27.09.2025
ҚТЖ-да «HR – өндіріс серпіні» стратегиялық HR-сессиясы өтті
Жаңалықтар
27.09.2025
Темір жолдар мен тағдырлар: Алматыда «Жолдар» телехикаясының түсірілімі басталды
Жаңалықтар
26.09.2025
Еліміздің теміржол көлігі жаңа деңгейге көтерілуде: ҚТЖ және Wabtec ауқымды әріптестікті іске қосты
Цифрландыру
26.09.2025
Бейнебақылау камерасына баға берсек...
Инфрақұрылым
26.09.2025
Астанада өткен форумда ұлттық жобалар сөз болды
Аймақтар
26.09.2025
Арыс-2 вокзалы қайта салынуда
Цифрландыру
26.09.2025
Цифрландырудан – жасанды интеллектке дейін
Аймақтар
26.09.2025
Шиелі вокзалы тарихи келбетін сақтай отырып жаңғыртылуда
Жаңалықтар
26.09.2025
100-ден астам студен ҚТЖ-ның орталық музейінде болды
ҚТЖ келбеті
26.09.2025
Парк кезекшісінің ерлігі
Қауіпсіздік
26.09.2025
Алғашқы көмек – маңызды
ҚТЖ келбеті
26.09.2025
Ұтқыр шешімге негіз болған ұсыныс
Аймақтар
26.09.2025
Арнайы жасақтың ауқымы кең
Аймақтар
26.09.2025
Марапат иесін тапты
Жаңалықтар / Мұрағат
26.09.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №78-79 26 қыркүйек 2025 жыл
Қауіпсіздік
25.09.2025
Қауіпсіздік – ревизордың көзімен
Аймақтар
25.09.2025
Абай әлеміне саяхат