Кешенді техниканың құдіреті    

Шымкент белгі беру және байланыс дистанциясында вагон дөңгелегінің қызуын анықтайтын көпфунционалды техникалық құралдар кешенінің енгізілгеніне де он жылға жуықтады. Содан бері байланысшылар осы кешенді техниканың құдіретін көріп келеді. Жалпы КТСМ деп аталатын құрылғы әр 25-35 км қашықтықта орналасқан. Байланыс саласындағы №717 нұсқаулық талабына сай ел ішінде қатынайтын және транзиттік пойыздардың температуралық көрсетікіші екі бөлек. Яғни, белгіленген шақырымына қарай бір күйге келтіреді. Түлкібаста барлық пойыз техникалық қызмет көрсету пунктіне тоқтаса, транзитті пойыздар Арысқа барғанда бір-ақ аялдайды. – Көпфунционалды техникалық құралдар кешенінің екінші түрі 2011 жылы келді. 2017 жылы қойылған КТСМ 02 түрі бұрынғыға қарағанда өзгерек. Оны шығаратын зауыт бір кемшілігі дәлелденсе, келесі жолы соған сай өзгеріс енгізіп, жаңасын жасауда. Жүріп бара жатқан құрам КТСМ тұрған аумаққа 25 метр қалғанда рельс тізбегі құрылғыны іске қосады. Сосын вагон дөңгелегін таспаға алатын оптикалық құрылғылар жұмысын бастайды. Ал кеңседегі монитордан қай вагонның дөңгелегі қанша градусқа қызғаны көрсетіліп тұрады. Дөңгелектен бір зат сүйретіліп келе жатса, немесе тежегіштері қысқанда дабыл дыбысын береді. Дабылдың үш түрі бар.«0» түрі – диагностика, «1» – апаттың алдында, «2» – апаттық кез. Бұрынғы ПОНАБ құрылғысы вагон дөңгелегінің қызуын тек деңгеймен көрсететін. Ал КТСМ қызудың градусын анықтайды. Жаңа техника болғасын, жұмыс бұрынғыдан әлдеқайда жеңілдеген, – дейді аға электр механик Дінмұхаммед Әсілов.   КТСМ өндіріске келгелі он жыл ғана өткендіктен әзірге жаңа болып саналады. Әр он жылдан кейін жағдайы комиссиялық тексеруден өткен соң, әрі қарай қанша уақыт жұмыс істейтіні белгілі болмақ. – Бұл құрылғымен жұмыс істеудің бір тиімділігі – республика бойынша әр тараптан қанша пойыз өткенін Астанадағы басшылық орталықтандырылған бақылау жүйесі арқылы монитордан көріп отырады. Мәселен, Жамбылдан шыққан пойыздың Қызылордаға қалай жеткені сияқты. Егер бізге келгенде пойыздың дөңгелегінде ақау болса, оның қай бекеттен бастап қызғанын ортақ желіге қарап білеміз. Осылай қауіпсіздіктің алдын алуға көмектеседі, – дейді аға электр-механик.   Өткен жылы Шымкент дистанциясына қарасты аумақтан 198507 пойыз өтіп, соның ішінде 112 рет бірді-екілі вагон дөңгелегі қызғаны үшін тоқтатылған. Тежегіштің қысып жібермеуі 86 рет тіркелген. Әсіресе, мұндай жағдай Түлкібас пен  Састөбеде жиі қайталанады екен. Себебі, Жамбыл облысынан биіктен сайға түсіп келе жатқанда вагон дөңгелектері қызып келеді. Ол жер бұдырына байланысты болғандықтан, бұл аралықта вагон дөңгелегінің қызуын тексермеу туралы шешім қабылданған. Сондықтан келесі құрылғы пойыздар жазыққа түсіп, бір қалыпқа келгенде тексереді. Аталған техникамен жұмыс істеуді үйрену үшін мамандар Ақтөбе жол техникалық мектебінде оқытылған. Одан бөлек КТСМ құрылғысын шығаратын зауыттың өзінде  жыл сайын екі электр механикті Алматы мен Астанаға шақырып, құрылғымен жұмыс істеуді үйретеді. Былтырдан бері «КТСМ 03» түрі шығуда. Ол әзірге тек Ресейде қолданылуда екен. Аға электр механиктің айтуынша, оның қызметі бүгінгі қолданыстағыдан да бір саты жоғары көрінеді. – Мысалы, КТСМ қондырғысындағы жылуды анықтайтын оптикалардың қызмет көрсету уақыты 3 жылға берілген. Күн ыстықта оның қызмет көрсету уақыты аз. Салқын ауа райында 4-5 жылға ұзаруы мүмкін. Сосын жаңасымен ауысады. Ал соңғы «КТСМ 03» құрылғысына қызмет көрсетпесе де болады. Тек аптасына екі рет тексерсе жеткілікті. Сосын «КТСМ 02» құрылғысы секілді онда бөлмеге арнайы қойылған аппарат жоқ. Ал ескісінде ені мен көлемі бірдей екі метр болатын белгі беретін шкаф бар.Әр бекетте екі механик шкафты кестеге сай он күн мен бір айдың ішінде ашып көріп, тазалап кетеді. Егер аяқ астынан белгі болса, ол диспетчерге, вагон операторына түседі, – деп түсіндірген аға электр-механик осындай құдіреті күшті техниканың жаңа үлгісі өндіріске қосылатын күнді асыға күтіп жүргендерін жеткізді.    

Динар МЕЙІРМАН, Шымкент

Пассажирские перевозки
01.04.2025
Поезда «Тальго» Астана — Алматы перестанут заезжать на станцию Шу
Грузовые перевозки
01.04.2025
Рекордный объем зерна перевезли железнодорожным транспортом в 1 квартале
Новости
01.04.2025
Вице-министр транспорта встретился с жителями области Улытау
Новости
01.04.2025
FESCO и ОТЛК ЕРА договорились о развитии сотрудничества в контейнерных железнодорожных перевозках
Новости / Архив
01.04.2025
Газета Қазақстан теміржолшысы, №24 от 01 апреля 2025 года
Пассажирские перевозки
31.03.2025
Нацперевозчик объявил о скидках до 35% на билеты на поезда «Тальго»
Регионы
31.03.2025
Более 1 200 замечаний выявил ревизорский аппарат по Павлодарскому участку
Новости
31.03.2025
Корпоративный омбудсмен КТЖ посетил Акмолинское отделение ГП
Новости
31.03.2025
Президенты Казахстана и Словении обсудили присоединение морского порта «Лука Копер» к проекту ТМТМ
Регионы
31.03.2025
Технические занятия по вопросам безопасности и охране труда прошли на станциях Уштобе и Бесколь
Регионы
31.03.2025
Осмотрщика вагонов премировали за внимательность на станции Оскемен-1
Новости
31.03.2025
Новый кран приобрели для восстановительного поезда на станции Аягоз
Грузовые перевозки / Цифра недели
31.03.2025
Железнодорожные перевозки грузов за два месяца выросли на 6,6%
Регионы
31.03.2025
К пропуску паводковых вод подготовились уральские железнодорожники
Регионы
31.03.2025
О подготовке пути к пропуску паводковых вод рассказали в Костанайском отделении ГП
Новости
29.03.2025
Сотрудники административного управления КТЖ провели субботник
Грузовые перевозки
29.03.2025
Итоги перевозок обсудили с грузоотправителями в КТЖ
Новости
28.03.2025
Вопросы увеличения транзита обсудили железнодорожники Казахстана и Узбекистана в Алматы
Регионы
28.03.2025
Традиционные казахские обряды представили железнодорожники во время празднования Наурыз мейрамы в Алматы
Регионы
28.03.2025
Железнодорожники отметили Наурыз мейрамы в Костанайском регионе