Қарт майдангер теміржолшы – 100 жаста

ҚТЖ келбеті
20.02.2024, 11:03
Нұрлыбек Досыбай

Түркістан облысы бойынша меншікті тілші

«Ардагерлер ұйымы» республикалық қоғамдық бірлестігінің Түркістан облыстық филиалы ұсынған дерекке сүйенсек, бүгінгі таңда облыс аумағында Ұлы Отан соғысына қатысқан 12 майдангер болса, 4 092 тыл ардагері бар екен. Бүгін жүз жасқа толып отырған Қалмен Мұратұлы – сол санаулы көзі тірі соғыс ардагерлерінің бірі.

Ордабасы ауданына қарасты Бадам ауылында тұратын қарияны арнайы құттықтап бардық. Өмірінің 35 жылын Арыс пен Бадам аралығындағы темір жол бойында өткізген, ғасырмен құрдас ақсақал ширақ екен, өзі алдымыздан шығып амандық сұрасты. Өзі еркін жүріп-тұрғанымен қоймай, суретке түсердің алдында үлкен келіні Қызжібекке «Әй келін, кәстөмімнің қыртысын жазып, түймесін қадап бер» деп бұйрық беріп жатты...  

Бүгінде Қалмен ата – мәуелі бәйтерекке айналған тау тұлға. Өзінен тараған 6 ұл, 2 қызынан бүгінде 35 немере, 72 шөбере сүйіп отыр екен. Темір жолда еңбек етіп, зейнетке шыққан үлкен ұлы Жақыпқа дейін Қалмен атамыз бен Ұмсын анамыздың 8 перзенті шетінеп кеткен екен. Ақсақалдың айтуынша, Арыс төңірегіндегі айтулы әулие Ақын Жақыптың кесенесіне түнеп, Құдайдан тілеп жүріп, кейінгі 8 перзентін құшағына басқан. Өкінішіке орай 16 құрсақ көтерген Ұмсын анамыз 1995 жылы жол апатынан қайтыс болыпты.  

Үлкен отбасын асырап, ұл-қызын жетілдіру үшін Қалмен атамыз аянып қалмапты. Алдымен Арыс вагон депосында, кейіннен Бөген станциясындағы мекемелерде 1984 жылға дейін тер төгеді. Қызығы сол, бүгін зейнетке шыққанына да тұп-тура 40 жыл толып отыр екен.  

1942 жылы Ұлы Отан соғысы жүріп жатқан кезде 8-класты бітірген бозбала Қалмен әскер қатарына шақырылады. Әуелі Семейдегі Аягөз қаласында командирлік курста 6 ай оқып, сержанттық шен алады. Сол жылдың желтоқсан айынан бастап 1943 жылдың қазан айына дейін Аягөз маңындағы Сергиополь қалашығында жауынгерлерді соғысқа даярлау, оқу-жаттығу курсынан өткізумен айналысады. Ал қараша айында бірінші Беларусь майданында соғысқа қатысады. Кейіннен Витебск қаласының маңында болған кескілескен шайқаста жараланып, госпитальға түседі.  

«Біз Беларусь фронтына келгенде Ржев сияқты қалаларды немістер басып алған екен. Жаяу әскер болсақ та жауды шегіндірдік. Мен майданда минометпен жүретінмін. 1944 жылдың ақпан айында соғыс алаңында екі жерден жараландым. Бір оқ білезік буыныма тиіп, ал екінші оқ сұқ саусағымды жұлып кетті. Дзержинский қаласындағы эвакуациялық госпитальде 2 айға жуық жатып, дәрігерлердің №336 шешіммен «ІІ топтағы мүгедек» атанып елге қайттық. Қырық жыл теміржолда тер төгіп еңбек еттік, бала-шаға өсірдік. Құдайдың осы күнді көрсеткеніне мың да бір шүкіршілік етемін», – дейді жүз жасты еңсерген қарт майдангер.  

Бөген ауылында тұрып жатқан қарияның кенже ұлы Батыр Қалменұлының өзі 56 жасқа аяқ басқан. Әскерилендірілген теміржол күзетінде қызмет ететін ол жұбайы Манзура екеуі бес баласы мен қарт әкелерінің күтімін жасап келеді. 8-сыныпта оқитын немересі Көркем газет-журнал, қызықты кітап оқып береді екен. «Ел аман, халық тыныш болсын! Жүз жасаған жақсы, ал адал өмір сүріп, абыройлы болған бәрінен де жақсы, шырақтарым» деп қоштасты бізбен абыз ақсақал.  

Инфрақұрылым
18.07.2025
Сырдария арқылы өтетін жарты шақырымдық теміржол көпірі салынады
Инфрақұрылым
18.07.2025
Елімізде темір жолды жөндеу науқанының жартысы аяқталды
Жүк тасымалы
18.07.2025
Әлеуметтік жүк тасымалы ұлғаюда
Станция тынысы
18.07.2025
Әйтеке би станциясы жартыжылдықты табысты аяқтады
ҚТЖ келбеті
18.07.2025
Қауіпсіздік мәдениетін қалыптастырған инженер
Аймақтар
18.07.2025
Маңғыстау теміржолшыларына біржолғы сыйақы берілді
Қауіпсіздік
18.07.2025
Дала өртімен күрес: Семей теміржолшылары қауіпсіздік шараларын күшейтті
Жаңалықтар / Мұрағат
18.07.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №54 18 шілде 2025 жыл
Жүк тасымалы
17.07.2025
Ақтау мен Құрық порттарында жүк айналымы өсті
Спорт
17.07.2025
Астанада өткен сайыста теміржолшылар жеңімпаз атанды
Жаңалықтар
17.07.2025
"Тобыл" логистикалық хабының құрылысы бастау алды
Жаңалықтар
17.07.2025
Елімізде теміржол машиналарын жасау 7,1%-ға артты
Жүк тасымалы
17.07.2025
Атырауда мұнай өнімдерінің тасымалы өсті
Инфрақұрылым
17.07.2025
Мойынты – Қызылжар теміржол желісінің құрылысына 10 мердігер ұйым қатысуда
Жаңалықтар
17.07.2025
ҚТЖ локомотив бригадаларының 16 демалыс үйіне күрделі жөндеу жүргізуде
Жаңалықтар / Жолаушылар тасымалы
16.07.2025
Комиссия туристік пойыздардағы заң бұзушылықтарды анықтады
Аймақтар
16.07.2025
Қандыағашта теміржол вокзалы жөнделіп жатыр
Әлемде
16.07.2025
Қытай жүрдек пойыздар желісінің жылдамдығы мен ұзындығын арттыруда
Жүк тасымалы
16.07.2025
Қазақстан бидайы Қытай арқылы Вьетнамға темір жол көлігімен жөнелтілді
Жүк тасымалы
15.07.2025
Қытайдан Әзербайжанға аттанған алғашқы жүк пойызы Қазақстан арқылы өтеді