Есімі бүкіл Одаққа мәлім болған өнертапқыш теміржолшы

Темір жол тарихы
20.01.2023, 11:42
Сурет отбасы архивінен
Ерман Әбдиев

Тараз қаласы бойынша меншікті тілші

Өткен ғасырда отандық теміржол көлігінің тарихын жасаған тұлғалар туралы аз жазылып жүрген жоқ. Қазақтың тұңғыш дипломды теміржол инженері Тынышпаевтан бастап шойын жолдың шежіресіне айналған даңқты теміржолшылар қатарында Жамбыл станциясының пойыз құрастырушысы болған Жолшы Сыздықов та бар.

Социалистік Еңбек Ері, «Еңбек Қызыл Ту» орденді құрметті теміржолшының есімі өткен ғасырдың ортасына қарай бүкіл кеңестер одағына мәлім болды. Отызыншы жылдардың ішінде теміржолға табан тіреген бозбала бірнеше жыл стрелка бұрушы болып тәжірибе жинап, 1938 жылы пойыз құрастырушы болып ауысады да өмірінің соңына дейін табан аудармай еңбек етеді. Осы кәсіптен береке тауып, абыройға бөленеді. Кеңестер одағының теміржол көлігін дамыту ісіндегі қол жеткізген жоғары көрсеткіштері үшін Жолшы Сыздықовқа 1959 жылы Социалистік Еңбек Ері атағы беріліп, Ленин ордені және «Орақ пен Балға» Алтын жұлдызымен марапатталады.  

Жолшының әкесі Сембек 1920- 1921 жылдары қайтыс болады. Аналары Ұлтуар екі ұлын – алты жасар Жолшы мен он-он екі жасар Қойшығараны жетектеп күнкөріс қамымен қалаға жетеді. Еті тірі әйел жергілікті қазақтар «Көнзауыт» атайтын жылқы зауытына жұмысқа тұрады. Асыл тұқымды жылқы өсіретін зауытта қора сыпырсаң да аштан өлмейсің. Өкімет сол жылдардың өзінде осы салаға әжептәуір қаржы бөлген көрінеді. Осындағы күйеуінің туысы Сыздық оларға көп қарайласады. Кейін Ұлтуар Сыздыққа тұрмысқа шығып, оған дейін ешқандай құжаты болмаған балаларға туу туралы куәлік алғанда Сыздықов болып жазылып кеткен екен.  

Жолшы бастауыш сыныпты ауылдағы төрт кластық мектепте оқып, сосын теміржол станциясындағы мектепте бітірген. Жетіншіні бітірген соң еңбекке араласады. Теміржолшыларға берілген арнайы броньмен соғысқа бармай қалғанымен сол жылдары тылдағы жұмыс та майданнан ешбір кем болмағанын Жолшы ақсақал көзі тірісінде жиі айтып отырады екен. Әскери жағдайға көшірілген теміржолда жұмыс істеу – оқ пен оттың ортасында жүрген жоқпын демесе, аса қиын, қатыгез кезең болыпты. Кейде бірнеше тәулік ұйқы көрмей, ашқұрсақ үскірік аяз бен желдің өтінде жүретін кездері аз болмаған. Жоқтан бар жасап, бір адам бес-алты теміржолшының жұмысын жасайтын болған. Жолшы Сыздықовтың пойыз құрастырушылар жұмысын жеңілдету мақсатында ойлап тапқан төбешігі жоқ станцияларда құрамды екіжақты құрастыру мен ажырату әдісі өндірісте өнертапқыш жаңалық ретінде танылып, «КСРО өнертапқышы» төсбелгісімен марапатталады. Бұл өнертапқыштық жаңалығы Түрксібтің барлық бөлімшелері арасында тиімді әдіс ретінде қолданысқа еніп, кеңінен таратылды.  

Құрметті теміржолшы Жолшы Сыздықов – Жамбыл қаласының Құрметті азаматы. Қазір Тараз қаласында даңқты теміржолшы атында көше бар. Болат жолдың бойында қырық жылдай тер төккен майталман теміржолшы әулетінің негізін қалаушы болып табылады. Үлкен ұлы Өмірбек өзінің ізімен пойыз құрастырушы болды. Салада ширек ғасыр еңбек етіп, Құрметті теміржолшы атанып, «Еңбек Қызыл Ту» орденімен марапатталған. Өмірәлі 33 жыл тепловоз машинисі болып еңбек етті. Рысбек Өмірбекұлы Жамбыл бөлімшесінде, Алмас Рысбекұлы Өмірбеков Тараз локомотив жөндеу депосында, Ерғали Айтбекұлы Сыздықов Ақыртөбе станциясында жол шебері болып еңбек етуде. Теміржолдағы жалпы еңбек өтілі 400 жылдан асқан бұл әулеттің мүшелері биыл туғанына 110 жыл толатын даңқты аталары Жолшы Сыздықовтың ізбасарлары екенін мақтан тұтады.  

 

Жаңалықтар
19.04.2024
“БКЛК” АҚ серіктестігі: ынтымақтастықты нығайту, теміржол логистикасын дамыту
Аймақтар
19.04.2024
Маңғыстау вокзалы үлкеюі мүмкін
Жаңалықтар
19.04.2024
ҚТЖ өкілдері ТЖЫҰ басқарушы органының отырысына қатысты
Жаңалықтар
19.04.2024
Қазақстан мен Түркия аралас жүк тасымалын дамыту жөніндегі бірлескен комитет құрады
Аймақтар
19.04.2024
Маңғыстаулық өрт сөндіру пойызы дайындықтарын пысықтады
Әлеумет
19.04.2024
Су тасқынынан зардап шеккен теміржолшылар отбасы назардан тыс қалмайды
Жаңалықтар
19.04.2024
Теміржолшылар мемлекеттік тілден тест тапсыруда
ҚТЖ келбеті
19.04.2024
Мемлекеттік тілге деген сұраныс артып келеді – тренер
Инфрақұрылым
19.04.2024
Қызылордада бағыттамалы бұрма ауыстырылды
Жүк тасымалы
19.04.2024
Елімізде тасымалды контейнерлендіру бағдарламасы әзірленіп жатыр
Аймақтар
19.04.2024
Атырау облысында су тасқынымен күрес жалғасып жатыр
Жаңалықтар / Мұрағат
19.04.2024
«Қазақстан теміржолшысы» газеті, №34 19 сәуір 2024 жыл
Цифрландыру
18.04.2024
Көлік министрлігі мен ҚТЖ цифрлық теміржол платформасын құрмақ
Жаңалықтар
18.04.2024
ҚТЖ Алматы-Атырау бағыты бойынша қосымша пойыз тағайындады
Жаңалықтар
17.04.2024
"Самұрық-Қазына" тобы су тасқынына қарсы күреске 15 млрд теңге бөледі
Әлемде
17.04.2024
Alstom Венгриядағы зауытын модернизацияламақ
Инфрақұрылым
17.04.2024
Теміржолда жоспарлы тексеру жүріп жатыр
Әлемде
17.04.2024
Локомотивтер эволюциясы: паровоз алыптарынан қазіргі жүрдек пойыздарға дейін
Жүк тасымалы
17.04.2024
Теміржол көлігімен жүк тасымалдау көлемі 70,7 млн тоннаны құрады
Жүк тасымалы
17.04.2024
ҚХР-ға теміржол арқылы жүк экспорты өсті