Есімі бүкіл Одаққа мәлім болған өнертапқыш теміржолшы

Темір жол тарихы
20.01.2023, 11:42
Сурет отбасы архивінен
Ерман Әбдиев

Тараз қаласы бойынша меншікті тілші

Өткен ғасырда отандық теміржол көлігінің тарихын жасаған тұлғалар туралы аз жазылып жүрген жоқ. Қазақтың тұңғыш дипломды теміржол инженері Тынышпаевтан бастап шойын жолдың шежіресіне айналған даңқты теміржолшылар қатарында Жамбыл станциясының пойыз құрастырушысы болған Жолшы Сыздықов та бар.

Социалистік Еңбек Ері, «Еңбек Қызыл Ту» орденді құрметті теміржолшының есімі өткен ғасырдың ортасына қарай бүкіл кеңестер одағына мәлім болды. Отызыншы жылдардың ішінде теміржолға табан тіреген бозбала бірнеше жыл стрелка бұрушы болып тәжірибе жинап, 1938 жылы пойыз құрастырушы болып ауысады да өмірінің соңына дейін табан аудармай еңбек етеді. Осы кәсіптен береке тауып, абыройға бөленеді. Кеңестер одағының теміржол көлігін дамыту ісіндегі қол жеткізген жоғары көрсеткіштері үшін Жолшы Сыздықовқа 1959 жылы Социалистік Еңбек Ері атағы беріліп, Ленин ордені және «Орақ пен Балға» Алтын жұлдызымен марапатталады.  

Жолшының әкесі Сембек 1920- 1921 жылдары қайтыс болады. Аналары Ұлтуар екі ұлын – алты жасар Жолшы мен он-он екі жасар Қойшығараны жетектеп күнкөріс қамымен қалаға жетеді. Еті тірі әйел жергілікті қазақтар «Көнзауыт» атайтын жылқы зауытына жұмысқа тұрады. Асыл тұқымды жылқы өсіретін зауытта қора сыпырсаң да аштан өлмейсің. Өкімет сол жылдардың өзінде осы салаға әжептәуір қаржы бөлген көрінеді. Осындағы күйеуінің туысы Сыздық оларға көп қарайласады. Кейін Ұлтуар Сыздыққа тұрмысқа шығып, оған дейін ешқандай құжаты болмаған балаларға туу туралы куәлік алғанда Сыздықов болып жазылып кеткен екен.  

Жолшы бастауыш сыныпты ауылдағы төрт кластық мектепте оқып, сосын теміржол станциясындағы мектепте бітірген. Жетіншіні бітірген соң еңбекке араласады. Теміржолшыларға берілген арнайы броньмен соғысқа бармай қалғанымен сол жылдары тылдағы жұмыс та майданнан ешбір кем болмағанын Жолшы ақсақал көзі тірісінде жиі айтып отырады екен. Әскери жағдайға көшірілген теміржолда жұмыс істеу – оқ пен оттың ортасында жүрген жоқпын демесе, аса қиын, қатыгез кезең болыпты. Кейде бірнеше тәулік ұйқы көрмей, ашқұрсақ үскірік аяз бен желдің өтінде жүретін кездері аз болмаған. Жоқтан бар жасап, бір адам бес-алты теміржолшының жұмысын жасайтын болған. Жолшы Сыздықовтың пойыз құрастырушылар жұмысын жеңілдету мақсатында ойлап тапқан төбешігі жоқ станцияларда құрамды екіжақты құрастыру мен ажырату әдісі өндірісте өнертапқыш жаңалық ретінде танылып, «КСРО өнертапқышы» төсбелгісімен марапатталады. Бұл өнертапқыштық жаңалығы Түрксібтің барлық бөлімшелері арасында тиімді әдіс ретінде қолданысқа еніп, кеңінен таратылды.  

Құрметті теміржолшы Жолшы Сыздықов – Жамбыл қаласының Құрметті азаматы. Қазір Тараз қаласында даңқты теміржолшы атында көше бар. Болат жолдың бойында қырық жылдай тер төккен майталман теміржолшы әулетінің негізін қалаушы болып табылады. Үлкен ұлы Өмірбек өзінің ізімен пойыз құрастырушы болды. Салада ширек ғасыр еңбек етіп, Құрметті теміржолшы атанып, «Еңбек Қызыл Ту» орденімен марапатталған. Өмірәлі 33 жыл тепловоз машинисі болып еңбек етті. Рысбек Өмірбекұлы Жамбыл бөлімшесінде, Алмас Рысбекұлы Өмірбеков Тараз локомотив жөндеу депосында, Ерғали Айтбекұлы Сыздықов Ақыртөбе станциясында жол шебері болып еңбек етуде. Теміржолдағы жалпы еңбек өтілі 400 жылдан асқан бұл әулеттің мүшелері биыл туғанына 110 жыл толатын даңқты аталары Жолшы Сыздықовтың ізбасарлары екенін мақтан тұтады.  

 

Жаңалықтар
04.07.2025
ҚТЖ жол жөндеу техникасын жаңартуда
Жүк тасымалы
04.07.2025
Жаңа маусымға – жаңа вагондармен
Аймақтар
04.07.2025
Депутаттар контейнерлік аэрохаб жұмысымен танысты
Аймақтар
04.07.2025
Абай әлеміне саяхат
Цифрландыру
04.07.2025
Цифрлық технология: Зияткерлік білім сайысы
Аймақтар
04.07.2025
Құлсары дистанциясында жол жөндеу қарқын алды
Аймақтар
04.07.2025
Болашақ станциясы арқылы Түрікменстанмен жүк алмасу тұрақты жалғасуда
Жаңалықтар
04.07.2025
Қазақ-моңғол қатынасы сөз болды
Жаңалықтар / Мұрағат
04.07.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №51 04 шілде 2025 жыл
Жаңалықтар
03.07.2025
Мемлекет басшысы Көлік министрі Нұрлан Сауранбаевты қабылдады
Қауіпсіздік
03.07.2025
Өрт сөндірудің заманауи әдістері талқыланды
Жаңалықтар
03.07.2025
ҚТЖ Басқарма төрағасы тағайындалды
ҚТЖ келбеті
03.07.2025
Астанада тоғысқан тағдырлар
Жолаушылар тасымалы
03.07.2025
Маусым айында ҚТЖ пойыздарымен 1,2 миллионнан астам жолаушы тасымалданды
Аймақтар
02.07.2025
«Таза Қазақстан»: Семей теміржолшылары санитарлық тазалықты күшейтуде
Жүк тасымалы
02.07.2025
Бірінші жартыжылдықта ҚТЖ желісінде экспорттық тасымалдың өсуі тіркелді
Әлемде
02.07.2025
Трансауған теміржол магистралі іске аса ма?
Жаңалықтар
02.07.2025
Түркістан станциясында жас жігіт суицид жасамақ болды
Жүк тасымалы / Апта саны
01.07.2025
ҚТЖ желісі бойынша астық тасымалы 53%-ға өсті
ҚТЖ келбеті
01.07.2025
100 маман іріктелді