Есімі бүкіл Одаққа мәлім болған өнертапқыш теміржолшы

Темір жол тарихы
20.01.2023, 11:42
Сурет отбасы архивінен
Ерман Әбдиев

Тараз қаласы бойынша меншікті тілші

Өткен ғасырда отандық теміржол көлігінің тарихын жасаған тұлғалар туралы аз жазылып жүрген жоқ. Қазақтың тұңғыш дипломды теміржол инженері Тынышпаевтан бастап шойын жолдың шежіресіне айналған даңқты теміржолшылар қатарында Жамбыл станциясының пойыз құрастырушысы болған Жолшы Сыздықов та бар.

Социалистік Еңбек Ері, «Еңбек Қызыл Ту» орденді құрметті теміржолшының есімі өткен ғасырдың ортасына қарай бүкіл кеңестер одағына мәлім болды. Отызыншы жылдардың ішінде теміржолға табан тіреген бозбала бірнеше жыл стрелка бұрушы болып тәжірибе жинап, 1938 жылы пойыз құрастырушы болып ауысады да өмірінің соңына дейін табан аудармай еңбек етеді. Осы кәсіптен береке тауып, абыройға бөленеді. Кеңестер одағының теміржол көлігін дамыту ісіндегі қол жеткізген жоғары көрсеткіштері үшін Жолшы Сыздықовқа 1959 жылы Социалистік Еңбек Ері атағы беріліп, Ленин ордені және «Орақ пен Балға» Алтын жұлдызымен марапатталады.  

Жолшының әкесі Сембек 1920- 1921 жылдары қайтыс болады. Аналары Ұлтуар екі ұлын – алты жасар Жолшы мен он-он екі жасар Қойшығараны жетектеп күнкөріс қамымен қалаға жетеді. Еті тірі әйел жергілікті қазақтар «Көнзауыт» атайтын жылқы зауытына жұмысқа тұрады. Асыл тұқымды жылқы өсіретін зауытта қора сыпырсаң да аштан өлмейсің. Өкімет сол жылдардың өзінде осы салаға әжептәуір қаржы бөлген көрінеді. Осындағы күйеуінің туысы Сыздық оларға көп қарайласады. Кейін Ұлтуар Сыздыққа тұрмысқа шығып, оған дейін ешқандай құжаты болмаған балаларға туу туралы куәлік алғанда Сыздықов болып жазылып кеткен екен.  

Жолшы бастауыш сыныпты ауылдағы төрт кластық мектепте оқып, сосын теміржол станциясындағы мектепте бітірген. Жетіншіні бітірген соң еңбекке араласады. Теміржолшыларға берілген арнайы броньмен соғысқа бармай қалғанымен сол жылдары тылдағы жұмыс та майданнан ешбір кем болмағанын Жолшы ақсақал көзі тірісінде жиі айтып отырады екен. Әскери жағдайға көшірілген теміржолда жұмыс істеу – оқ пен оттың ортасында жүрген жоқпын демесе, аса қиын, қатыгез кезең болыпты. Кейде бірнеше тәулік ұйқы көрмей, ашқұрсақ үскірік аяз бен желдің өтінде жүретін кездері аз болмаған. Жоқтан бар жасап, бір адам бес-алты теміржолшының жұмысын жасайтын болған. Жолшы Сыздықовтың пойыз құрастырушылар жұмысын жеңілдету мақсатында ойлап тапқан төбешігі жоқ станцияларда құрамды екіжақты құрастыру мен ажырату әдісі өндірісте өнертапқыш жаңалық ретінде танылып, «КСРО өнертапқышы» төсбелгісімен марапатталады. Бұл өнертапқыштық жаңалығы Түрксібтің барлық бөлімшелері арасында тиімді әдіс ретінде қолданысқа еніп, кеңінен таратылды.  

Құрметті теміржолшы Жолшы Сыздықов – Жамбыл қаласының Құрметті азаматы. Қазір Тараз қаласында даңқты теміржолшы атында көше бар. Болат жолдың бойында қырық жылдай тер төккен майталман теміржолшы әулетінің негізін қалаушы болып табылады. Үлкен ұлы Өмірбек өзінің ізімен пойыз құрастырушы болды. Салада ширек ғасыр еңбек етіп, Құрметті теміржолшы атанып, «Еңбек Қызыл Ту» орденімен марапатталған. Өмірәлі 33 жыл тепловоз машинисі болып еңбек етті. Рысбек Өмірбекұлы Жамбыл бөлімшесінде, Алмас Рысбекұлы Өмірбеков Тараз локомотив жөндеу депосында, Ерғали Айтбекұлы Сыздықов Ақыртөбе станциясында жол шебері болып еңбек етуде. Теміржолдағы жалпы еңбек өтілі 400 жылдан асқан бұл әулеттің мүшелері биыл туғанына 110 жыл толатын даңқты аталары Жолшы Сыздықовтың ізбасарлары екенін мақтан тұтады.  

 

Жаңалықтар
24.11.2025
Юрий Лавриненко 80 жылдық мерейтойын атап өтуде
Жаңалықтар
24.11.2025
25 жыл қызмет еткен қызметкерді ұжым ерекше құрметпен шығарып салды
Әлеумет
24.11.2025
Медициналық пойыз 48 станцияны қамтыды
Әлемде
24.11.2025
Өзбекстан жүрдек пойыздарды сатып алуды арттырды
Спорт
24.11.2025
Таразда теміржолшылар арасында бильярдтан турнир өтті
Әлеумет
24.11.2025
Достық станциясындағы локомотив бригадаларының демалыс үйі жөнделді
Әлеумет
24.11.2025
Зорлық-зомбылыққа жол жоқ
Әлемде
24.11.2025
Грузияда Орта дәліздің артықшылықтары айтылды
Жүк тасымалы / Инфографика
21.11.2025
10 айда темір жол көлігімен 220 млн тоннадан астам жүк тасымалданды
Әлеумет
21.11.2025
Теміржолшылар түзету-білім беру мектебінің ашылуына қатысты
Жүк тасымалы
21.11.2025
Порттардың транзиттік әлеуеті таныстырылды
Инфрақұрылым
21.11.2025
Бұл – болашақ «Бақты» станциясы
Жолаушылар тасымалы
21.11.2025
«Алматы – Қостанай» бағытында жаңа «Тальго» пойызы жүреді
Жаңалықтар
21.11.2025
«Қонақжай қазақ бауырларға чоң рахмет»
Аймақтар
21.11.2025
Тыңнан түрен салған топ
Жаңалықтар / Мұрағат
21.11.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №97 21 қараша 2025 жыл
Әлеумет
20.11.2025
Бейнеу ауданында жаңа спорт кешені салынады: Әкімдік пен кәсіподақ өзара меморандумға қол қойды
Инфрақұрылым
20.11.2025
Макинск станциясы вокзалын жаңғырту аяқталды
Әлеумет
20.11.2025
Теміржолшыларға тұрмыстық құқық бұзушылықтың салдары мен алдын алу жолдары түсіндірілді
Станция тынысы
20.11.2025
Сексеуіл станциясы жүк тиеу жоспарын екі есе арттырды