Есімі бүкіл Одаққа мәлім болған өнертапқыш теміржолшы

Темір жол тарихы
20.01.2023, 11:42
Сурет отбасы архивінен
Ерман Әбдиев

Тараз қаласы бойынша меншікті тілші

Өткен ғасырда отандық теміржол көлігінің тарихын жасаған тұлғалар туралы аз жазылып жүрген жоқ. Қазақтың тұңғыш дипломды теміржол инженері Тынышпаевтан бастап шойын жолдың шежіресіне айналған даңқты теміржолшылар қатарында Жамбыл станциясының пойыз құрастырушысы болған Жолшы Сыздықов та бар.

Социалистік Еңбек Ері, «Еңбек Қызыл Ту» орденді құрметті теміржолшының есімі өткен ғасырдың ортасына қарай бүкіл кеңестер одағына мәлім болды. Отызыншы жылдардың ішінде теміржолға табан тіреген бозбала бірнеше жыл стрелка бұрушы болып тәжірибе жинап, 1938 жылы пойыз құрастырушы болып ауысады да өмірінің соңына дейін табан аудармай еңбек етеді. Осы кәсіптен береке тауып, абыройға бөленеді. Кеңестер одағының теміржол көлігін дамыту ісіндегі қол жеткізген жоғары көрсеткіштері үшін Жолшы Сыздықовқа 1959 жылы Социалистік Еңбек Ері атағы беріліп, Ленин ордені және «Орақ пен Балға» Алтын жұлдызымен марапатталады.  

Жолшының әкесі Сембек 1920- 1921 жылдары қайтыс болады. Аналары Ұлтуар екі ұлын – алты жасар Жолшы мен он-он екі жасар Қойшығараны жетектеп күнкөріс қамымен қалаға жетеді. Еті тірі әйел жергілікті қазақтар «Көнзауыт» атайтын жылқы зауытына жұмысқа тұрады. Асыл тұқымды жылқы өсіретін зауытта қора сыпырсаң да аштан өлмейсің. Өкімет сол жылдардың өзінде осы салаға әжептәуір қаржы бөлген көрінеді. Осындағы күйеуінің туысы Сыздық оларға көп қарайласады. Кейін Ұлтуар Сыздыққа тұрмысқа шығып, оған дейін ешқандай құжаты болмаған балаларға туу туралы куәлік алғанда Сыздықов болып жазылып кеткен екен.  

Жолшы бастауыш сыныпты ауылдағы төрт кластық мектепте оқып, сосын теміржол станциясындағы мектепте бітірген. Жетіншіні бітірген соң еңбекке араласады. Теміржолшыларға берілген арнайы броньмен соғысқа бармай қалғанымен сол жылдары тылдағы жұмыс та майданнан ешбір кем болмағанын Жолшы ақсақал көзі тірісінде жиі айтып отырады екен. Әскери жағдайға көшірілген теміржолда жұмыс істеу – оқ пен оттың ортасында жүрген жоқпын демесе, аса қиын, қатыгез кезең болыпты. Кейде бірнеше тәулік ұйқы көрмей, ашқұрсақ үскірік аяз бен желдің өтінде жүретін кездері аз болмаған. Жоқтан бар жасап, бір адам бес-алты теміржолшының жұмысын жасайтын болған. Жолшы Сыздықовтың пойыз құрастырушылар жұмысын жеңілдету мақсатында ойлап тапқан төбешігі жоқ станцияларда құрамды екіжақты құрастыру мен ажырату әдісі өндірісте өнертапқыш жаңалық ретінде танылып, «КСРО өнертапқышы» төсбелгісімен марапатталады. Бұл өнертапқыштық жаңалығы Түрксібтің барлық бөлімшелері арасында тиімді әдіс ретінде қолданысқа еніп, кеңінен таратылды.  

Құрметті теміржолшы Жолшы Сыздықов – Жамбыл қаласының Құрметті азаматы. Қазір Тараз қаласында даңқты теміржолшы атында көше бар. Болат жолдың бойында қырық жылдай тер төккен майталман теміржолшы әулетінің негізін қалаушы болып табылады. Үлкен ұлы Өмірбек өзінің ізімен пойыз құрастырушы болды. Салада ширек ғасыр еңбек етіп, Құрметті теміржолшы атанып, «Еңбек Қызыл Ту» орденімен марапатталған. Өмірәлі 33 жыл тепловоз машинисі болып еңбек етті. Рысбек Өмірбекұлы Жамбыл бөлімшесінде, Алмас Рысбекұлы Өмірбеков Тараз локомотив жөндеу депосында, Ерғали Айтбекұлы Сыздықов Ақыртөбе станциясында жол шебері болып еңбек етуде. Теміржолдағы жалпы еңбек өтілі 400 жылдан асқан бұл әулеттің мүшелері биыл туғанына 110 жыл толатын даңқты аталары Жолшы Сыздықовтың ізбасарлары екенін мақтан тұтады.  

 

Аймақтар
26.12.2024
«Еңбекті қорғау жылы» қорытындыланды
Әлемде
26.12.2024
Қытай темір жолдары 11 айда 4 миллиардтан астам жолаушы тасымалдады
Жаңалықтар
25.12.2024
Бейжіңде Қытай – Қазақстан – Түрікменстан – Иран бағыты бойынша сарапшылар кеңесі өтті
Жаңалықтар
25.12.2024
Ақтөбе жүк тасымалдау бөлімшесінде жүктерді тиеу 9,2%-ға артты
Жаңалықтар
25.12.2024
Биылғы маңызды оқиғалар
Аймақтар
25.12.2024
Жамбыл облысында электровоз жөндеу депосы салынып жатыр
Жүк тасымалы
25.12.2024
Қарағанды жүк тасымалдау бөлімшесінде қара метал тиеу 39%-ға өсті
Жүк тасымалы
24.12.2024
Бейжіңде ТХКБ-ның 2024 жылғы жұмысы қорытындыланды
Жаңалықтар
24.12.2024
ҚТЖ-да қызметкерлердің әлеуметтік-экономикалық әл-ауқатын жақсарту мәселесі айтылды
Жүк тасымалы
24.12.2024
Көлік-логистика әлеуетін дамыту сөз болды
Жолаушылар тасымалы
24.12.2024
Елордадан Атбасар мен Көкшетау бағытында жаңа жылдық электропойыз жолға шықты
Спорт
24.12.2024
Қурорттық аймақта қысқы спорттық ойындар өтті
Әлеумет
24.12.2024
Жаңа жылға тарту
Әлеумет
24.12.2024
Өзін мойындатқан жан
ҚТЖ келбеті
24.12.2024
Маңғыстаулық теміржолшылар Жастар сыйлығына ие болды
Аймақтар
24.12.2024
Кәсіподақ жетекшілері бас қосты
Аймақтар
24.12.2024
Арыс қаласының әкімі теміржолшылармен кездесті
Жаңалықтар
24.12.2024
Мемлекеттік тіл мәртебесі ұлықталды
Аймақтар
24.12.2024
Тәжірибе алмасты
Инфрақұрылым
24.12.2024
Негізгі меже – пойыз жылдамдығын 120-140 км/сағатқа дейін жеткізу