Өткен күннен белгі бар

Аймақтар
29.07.2022, 16:52
Шахида Жұман

Маңғыстау облысы бойынша меншікті тілші

Қазір бізге күнде көріп жүрген тепловоздар таңсық емес. Бірақ осыдан жүз, алпыс-жетпіс жыл бұрын қолданыста болған нұсқаларын көрсек, таңданысымызды жасыра алмаймыз.

Ал теміржол кеш тартылған Маңғыстауға алғашқы тепловоз 1961 жылы келген ТГК-156 локомотиві екен. Енді басталған теміржол құрылысына қажет материалдарды алып келген. Теміржол болмаса тепловоз қайдан жүр дейсіз ғой? Ол кездері Батыс Қазақстан аймағы бойынша «Гурьев-Қандыағаш» желісінде теміржолдың тұйықталған тұсы болатын. Ал Маңғыстау түбегінде мұнай атқылап, қара алтынның қоры анықталмайынша, өрмекшінің торындай тарам-тарам болған автокөлік жолдары мен ат-арбалар жүретін соқпақтар ғана бар-тұғын. Теміржол жергілікті халыққа тек арман еді. Атын естігені болмаса, көбісі көрмеген. 

Тұрғындардың сол арманы шынға айналып, алғашқы теміржол көлігі Бакуден Каспий теңізі арқылы баржамен жеткізіліпті. Жол құрылысына керек материалдар, жабдықтар мен машиналар да сол баржадағы вагондарға тиеліп, вагонды тарту үшін ТГК-156 кішкене тепловозы қоса жеткізілген екен. Сондай-ақ, тепловозбен бірге Әзербайжаннан «Мақат-Ақтау» теміржол желісін Ақтаудан бастап салатын №66 теміржол құрылыс отряды да келіпті. Өкінішке орай, бұл оқиғаны көріп-білген теміржолшылардың көбісі қазір арамызда жоқ. Десе де, бұл туралы өңір теміржолының ақсақалы Амандық Алдабергеновтің хабары бар екен.  

– 1966 жылы КСРО жол қатынасы министрлігінің жолдамасымен Маңғыстауға жас инженер болып келдім. Сондықтан түбек теміржолының қалыптасуынан біраз хабарым бар. 1961 жылы ТГК-156 маневрлік тепловозы Каспиймен жеткізілгенін, оның бірінші машинисін де білемін. Теңізбен алғашқы теміржол көлігі келгесін №66 құрылыс отряды теңіз жағалауынан жер төсемдерін жайып, тіке жол төсеуге кіріскен. Тепловозды вагондарымен жолға салу керек қой. Ол үшін станция «П» мен уақытша қойма аралығына 400 метрлік теміржол салынған. Жол дайын болғасын су жолымен келген Маңғыстаудың бірінші маневрлік тепловозы сонымен жүріп, әлгі уақытша қоймаға барып жүктерін түсірген. Оған құрылыс жүктері тиелген вагондар тіркелген ғой. Бұл 1961 жылдың 18 қазан күні екен. Алғаш түбек жерін басқан тепловоз тізгінінде бірінші класты машинист М.Қаратаев болған. Сол қарқынмен әрі қарай да қазіргі Меловая станциясына дейін теміржол тартылып, құрылысшылар тұратын вагондар қойылған. Ал үлкен тепловоздар Маңғыстауға 1964 жылы «Мақат-Ақтау» магистралі іске қосылғаннан кейін ғана келе бастаған, – деп естелігімен бөлісті Маңғыстау теміржолшылары ардагерлер кеңесінің төрағасы А.Алдабергенов. 

Қазір өткен тарихтың символына айналған алғашқы маневрлік тепловоз облыс орталығында «Каскортранссервис» мекемесінің ауласында тұр. Күтімі жақсы. Келген уақытында түсі жасыл болса, бүгінде көк түсте. Сырт қарағанда бүгінгі «туысқандарынан» мүлдем бөлек, ойыншық машинаға көбірек келетін тепловоз көрген жанды еріксіз таң қалдырады.

Жаңалықтар
30.10.2025
ӘТЖК қауіпсіздіктің цифрлық моделін енгізуде
Әлеумет
30.10.2025
Адал еңбек өтеуі – алғыс
Инфрақұрылым
30.10.2025
Биылғы жоспар «Аягөз-2» станциясын салу
Әлемде
30.10.2025
Түркия жүрдек пойыздар шығаратын алғашқы зауыттың құрылысын бастады
Спорт
30.10.2025
Семейде Республика күніне орай үстел теннисінен біріншілік өтті
Жаңалықтар
29.10.2025
АҚШ үкіметінің өкілдері Астанадағы Локомотив құрастыру зауытына барды
Жаңалықтар
29.10.2025
ҚТЖ басшысы жеңіспен оралған футболшылар командасын марапаттады
Аймақтар
29.10.2025
Тараздағы оқу орталығында машинист-инструкторлар үшін практикалық дәріс өтті
Аймақтар
29.10.2025
Теміржолшылар марапатталды
Аймақтар
29.10.2025
Елдік пен еңбек мерекесі
Аймақтар
29.10.2025
Республика күні мерекесінде теміржолшылар марапатталды
Жаңалықтар
28.10.2025
ҚТЖ-да жасанды интеллект бойынша семинар өтті
Жүк тасымалы
28.10.2025
ҚТЖ: уақытша шектеулер қытай тарапының пойыздарды қабылдауының төмендеуімен байланысты
Жаңалықтар
28.10.2025
Иран, Түркия және Ауғанстан теміржол тасымалы бойынша ынтымақтастықты арттыруда
Жаңалықтар
28.10.2025
Мерекеде марапатқа ие болды
Әлемде
28.10.2025
Әлемдегі ең жылдам пойыз 453 км жылдамдықты еңсерді
Әлемде
28.10.2025
Alstom Португалияға 117 пойыз жеткізетін болды
Жаңалықтар
27.10.2025
ҚТЖ – бірліктің, күш-қуат пен жеңістің символы!
Жолаушылар тасымалы
27.10.2025
Алматы мен Мәскеу арасында тікелей теміржол қатынасы ашылды
Жаңалықтар
25.10.2025
Талғат Алдыбергенов теміржолшыларды Республика күнімен құттықтады