Биыл мың шақырымнан астам жол түрлі жөндеуден өтеді

Сұхбат
22.02.2022, 10:51
Сұлугүл Бакесова

«Қазақстан теміржолшысы» газетінің тілшісі

  «ҚТЖ» ҰК» АҚ пойыздардың қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етуде маңызды рөл атқаратын жол шаруашылығының инфрақұрылымдарын жақсартуға басымдық беріп, жыл сайын жұмыс көлемін арттырып келеді. Біз бүгін Магистральдық желі дирекциясына қарасты Жол және құрылыстар департаменті тарапынан өткен жылы атқарылған жұмыстар, цифрлық жобалар, тағысын тағы мәселелер төңірегінде департамент директоры Ербол Сәулебековті әңгімеге тарттық.

– Ербол Тәңірбекұлы, теміржолдардың техникалық жағдайының жақсы не жаман екенін әдетте балдық бағалаудан білуге болады. Өткен жылдың жұмыс қорытындысы бойынша көрсеткіш қай деңгейде болды?

– Иә, дұрыс айтасыз, балдық бағам – жол күтімінің көрсеткіші. Егер 2021 жылдың 12 айындағы жұмыс қорытындысына келсек, жолдың орташа балдық бағамы 68 бірлікті құрап, яғни «жақсы» деп бағаланды. Жоспар бойынша 75 балл шамасы межеленген болатын, бірақ жолшылардың ерен еңбегі нәтижесінде балдық баға жоспары 110% орындалды. Еліміздегі 47 жол дистанциясының 72% немесе 34 мекемесі жылды «жақсы», ал қалған 13 дистанция «қанағаттанарлық» бағаларымен қорытындылады. Жолдың ағымдық күтіміне қатысты жоспарлы-алдын алу жұмыстары 2021 жылдың жоспарына сәйкес толық көлемде орындалды. Жыл сайын жолдарды жақсы техникалық жағдайда ұстау үшін және жолдың үстіңгі қабатындағы ақаулы материалдарды ауыстырып, жаңарту үшін пайдалану бюджетінен 7-8 млрд теңге жұмсалады. Компания басшылығының теміржолдардың күтімін жасауға, қалыпты жағдайда ұстауға мүдделі болып отыр. Мәселен, өткен жылы 150 мың астам ағаш шпал, 4500 жуық ағаш брусьтер, 830 астам бағыттауыш өнімдері, 2000 астам рельс төсемелері, 513 жиынтық бағыттауыш бұрмалары сатып алынды. Соның 26 жиынтық бұрмасы жаңа құрылыс учаскелеріне бөлінді. Қазір біз жолдың ағымдық күтіміне қажетті үстіңгі құрылым материалдарын дер кезінде алу үшін тауарларды жеткізудің ұзақмерзімді шарттарын жасау бойынша процедуралар жүргізіп жатырмыз.

– Биыл жолды сауықтыру жұмысының көлемі көбейді ме? Күрделі жөндеу көлемі ше? Осы жылдың жұмыс жоспарымен бөліссеңіз...

– Үстіміздегі жылы жолды сауықтыру жұмыстары жалғасады. Жалпы жөндеудің барлық түрімен 1053,3 км жолды сауықтыру жоспарланып отыр. Яғни, 2021 жыл көлемінен 24 шақырымға артық. Соның ішінде, биыл 551 км жол күрделі, 70 км күшейтілген орташа жөндеу, ал 62,1 км жол орташа жөндеуден өтпек. Бұдан бөлек, 75,2 км жолға СМД машинасын пайдалана отырып, рельс тірегін және 164,5 км жолдың рельс табанын жаңасымен тұтастай алмастыру жоспарланып отыр. Сондай-ақ, 86,4 шақырым жолдың ескі жарамды рельс бунақтарын, 44 шақырым жолдың рельстерін ескі жарамды түрлерімен алмастыру көзделуде.

– Естуімше, былтыр шаруашылық тәсілмен станциялық жолдар ұзартылыпты. Олар қай учаскелерде жүргізілді?

– Достық – Мойынты – Жезқазған – Илецк және Алтынкөл – Шу – Арыс – Қызылорда – Қандыағаш – Илецк контейнерлік пойыздарының жүру бағыты бойынша учаскелердің өткізу қабілетін арттыру шеңберінде 20 разъезд, Керкелмес және Боройнақ разъездеріне, сондай-ақ, Күншығыр станциясында станциялық жолдарды ұзартуға қатысты шаруашылық тәсілмен жұмыстар жүргізілді. Балқаш және Алтынкөл станцияларында екі станциялық жол пайдалануға берілді. 2021 жылы «Түйемонақ, Теректі станцияларының 60-разъездің автоматика, телемеханика және телекоммуникация станциялық құрылғыларын жаңғырту» және «№19 рзд – Достық аралығындағы екінші жол және №19 разъезде үш қабылдап-жөнелту жолының құрылысы» жобаларын іске асыру басталды. 

– Сөз орайы келгенде, жол дистанциялары қызметкерлерін ынталандыру бағытында қандай шаралар қарастырылған? 2021 жыл қорытындысы бойынша қандай мекемелер үздік деп танылды? 

– Өткен жылдың жұмыс қорытындысы бойынша Достық, Атбасар, Сексеуіл жол дистанциялары үздік деп танылды. Компания қызметкерлерін ынталандыру барысында екі әдіс қолданылады: материалдық және моральдық әдістер. Мәселен, еңбек және өндірістік көрсеткіштерге қол жеткізу нәтижелері бойынша жол монтерлері мен жол бригадирлеріне еңбекке қатысу коэффициентіне байланысты ай сайын жалақысына 20% үстемеақы төленеді, сондай-ақ тоқсан сайын өндірістік көрсеткіштерді орындау нәтижелері бойынша алғашқы 10 орын алған жол дистанциясы ұжымына тоқсандық сыйлықақы төленеді. Тағы бір атап өтерлігі, 2021 жылы желілік деңгейдегі қызметкерлердің жалақысы 21%-ға өсті. Сонымен қатар мерекелік күндерге жол дистанциясының қызметкерлері құрмет грамоталарымен, төсбелгілермен, сондай-ақ қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етуде қол жеткізген нәтижелері мен жол және құрылыстарды сапалы ұстағаны үшін ақшалай сыйлықтармен марапатталады. Мәселен, былтыр жол шаруашылығының 440 қызметкері мемлекеттік наградамен марапатталды. 

– Қозғалыс қауіпсіздігін сақтау – қай шаруашылыққа болсын жүктелетін басты мәселе. Осы бағытта атқарылған шаруалар легі қандай? 

– Өткен жылдың он екі айында біздің департамент бойынша пойыздардың қозғалыс қауіпсіздігін бұзған 56 оқиға тіркелді. Алдыңғы жылмен салыстырғанда 4 оқиғаға кеміді. Осы арада, бұзушылықтың басым бөлігін, мал-жанның пойызға басылуы және жол-көлік оқиғасы құрап отыр. Қозғалыс қауіпсіздігін сақтау үшін былтыр біраз шаруа жүргізілді. Айталық, малдың жолға шығып кетпеуі үшін 1005 шақырым жол бойына қоршау орнатылып, 560,5 км бойындағы қоршаулар жөнделді. Халық арасында 1500 жуық жиналыс өткізіліп, оның барысында малды бағу, малды теміржолдан өткізу ережелері таныстырылып, жадынамалар таратылды. Сонымен қатар еліміз бойынша 43 мыңнан астам адамды қамтыған жиындар өтіп, адамдардың пойызға басылып қалуының алдын алған әңгімелер жүргізілді, құқыққорғаушы органдармен бірлескен 664 рейд ұйымдастырылып, оның барысында 25 әкімшілік айыппұл салынды. Сондай-ақ, өткелдерде жол-көлік оқиғасын болдырмау үшін 1500 астам рейд жасалды, 400 жуық ереже бұзушылық анықталды, 130 мыңға жуық жүргізуші ережемен танысты.

– Ербол Тәңірбекұлы, сұхбатымыздың соңында жол шаруашылығына енгізіліп жатқан цифрлық трансформация жобалары жайлы айтып берсеңіз, жолшылар жұмысын жеңілдетіп жатқан қандай жаңа технологиялар бар?

– 2021 жылы рельстерді қайта төсеу үшін 2 бірлік өздігінен жүретін машина сатып алынды. Бүгінгі таңда мұндай машиналардың 4 бірлігі «ҚТЖ» ҰК» АҚ филиалы – Ақадыр машиналандырылған жол дистанциясында қолданылып жүр, олардың көмегімен 2020 жылы Алтынкөл жол дистанциясында 128 км мөлшерінде рельс бунағы ауыстырылды. Қазіргі уақытта жол шаруашылығында Автоматтандыру және цифрландыру дирекциясымен бірлесіп ресурс үнемдеуші технологияларды енгізу бойынша жұмыстар жүргізілуде. Мәселен, рельс бунақтарын есепке алу мен бақылаудың автоматтандырылған жүйесінің жобасы. Бұл жоба бунақтарды бәсеңдету және сәйкестікке келтіру бойынша уақытылы шаралар қабылдауға, сондай-ақ қалыптастыру сатысында техникалық құжаттаманы жүргізуге мүмкіндік береді. Дирекция алға тартқан мәлімет бойынша, бүгінде жобаның дайындығы 80 пайызды құрап отыр. Пилоттық жоба наурыз айына жоспарланған. Жоба бойынша, түйіспесіз жолдың бунақтарын аралыққа дейін және блок-учаскеге дейін ұзарту, бағыттамалы бұрмалардың металл бөліктерін балқыту (айқастырмаларды балқыту) әдісімен қалпына келтіру; сондай-ақ, рельс бунақтарындағы ақаулы жерлердің санын азайту үшін алюминотермиттік дәнекерлеуді қолдану қарастырылған.

– Әңгімеңізге рахмет!

Аймақтар
26.07.2024
Таразда кәсіподақтың ұйытқы болуымен футбол алаңы ашылды
Жолаушылар тасымалы
26.07.2024
Жолаушылар пойызындағы бір күн
ҚТЖ келбеті
26.07.2024
Тілдей таспада талай сыр бар
Темір жол тарихы
26.07.2024
Сауатты кадрлар ғана салада оң өзгеріс жасайды – ардагер
Жүк тасымалы
26.07.2024
Контейнерлік тасымалдың инновациялық үрдістері
Жүк тасымалы
26.07.2024
Иран-Қытай көлік бағыты жаңартылуда
Жаңалықтар / Мұрағат
26.07.2024
«Қазақстан теміржолшысы» газеті, №61 26 шілде 2024 жыл
Жүк тасымалы
25.07.2024
ЕАЭО елдері теміржол көлігін дамыту мәселесін талқылады
Жүк тасымалы
25.07.2024
Атырауда жүк тасымалы межеден асып түсті
Әлеумет
25.07.2024
Қызылордалық 20 бала «Туған жерге саяхат» турымен Астанаға аттанды
Темір жол тарихы
25.07.2024
Паровоз тізгіндеген қазақ қызы
Жолаушылар тасымалы
24.07.2024
Пойызға билетсіз мінгізгені үшін жұмыстан шығарылды
Жаңалықтар
24.07.2024
Құрық теңіз порты мен Транскаспий халықаралық көлік бағытын байланыстыратын жол күрделі жөндеуден өтті
Жаңалықтар
24.07.2024
Кірме жолдарды мемлекеттік меншікке беру рәсімі аяқталды
Әлемде
23.07.2024
Германияда Еуро-2024 кезінде қалааралық пойыздармен 12 миллион жолаушы тасымалданды
Әлемде
23.07.2024
Еуропалық Одақ көлік жобаларына 7 миллиард еуро бөлмек
Жүк тасымалы
23.07.2024
ҚТЖ астық тасымалына дайындығын пысықтауда
Қауіпсіздік
23.07.2024
Атырауда техникалық-әдістемелік сабақ өтті
Жаңалықтар / Мұрағат
23.07.2024
«Қазақстан теміржолшысы» газеті, №60 23 шілде 2024 жыл
Жаңалықтар
22.07.2024
Қазақстан, Түрікменстан және Ауғанстан жаңа теміржол магистралінің құрылысын талқылады