Биыл мың шақырымнан астам жол түрлі жөндеуден өтеді

Сұхбат
22.02.2022, 10:51
Сұлугүл Бакесова

«Қазақстан теміржолшысы» газетінің тілшісі

  «ҚТЖ» ҰК» АҚ пойыздардың қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етуде маңызды рөл атқаратын жол шаруашылығының инфрақұрылымдарын жақсартуға басымдық беріп, жыл сайын жұмыс көлемін арттырып келеді. Біз бүгін Магистральдық желі дирекциясына қарасты Жол және құрылыстар департаменті тарапынан өткен жылы атқарылған жұмыстар, цифрлық жобалар, тағысын тағы мәселелер төңірегінде департамент директоры Ербол Сәулебековті әңгімеге тарттық.

– Ербол Тәңірбекұлы, теміржолдардың техникалық жағдайының жақсы не жаман екенін әдетте балдық бағалаудан білуге болады. Өткен жылдың жұмыс қорытындысы бойынша көрсеткіш қай деңгейде болды?

– Иә, дұрыс айтасыз, балдық бағам – жол күтімінің көрсеткіші. Егер 2021 жылдың 12 айындағы жұмыс қорытындысына келсек, жолдың орташа балдық бағамы 68 бірлікті құрап, яғни «жақсы» деп бағаланды. Жоспар бойынша 75 балл шамасы межеленген болатын, бірақ жолшылардың ерен еңбегі нәтижесінде балдық баға жоспары 110% орындалды. Еліміздегі 47 жол дистанциясының 72% немесе 34 мекемесі жылды «жақсы», ал қалған 13 дистанция «қанағаттанарлық» бағаларымен қорытындылады. Жолдың ағымдық күтіміне қатысты жоспарлы-алдын алу жұмыстары 2021 жылдың жоспарына сәйкес толық көлемде орындалды. Жыл сайын жолдарды жақсы техникалық жағдайда ұстау үшін және жолдың үстіңгі қабатындағы ақаулы материалдарды ауыстырып, жаңарту үшін пайдалану бюджетінен 7-8 млрд теңге жұмсалады. Компания басшылығының теміржолдардың күтімін жасауға, қалыпты жағдайда ұстауға мүдделі болып отыр. Мәселен, өткен жылы 150 мың астам ағаш шпал, 4500 жуық ағаш брусьтер, 830 астам бағыттауыш өнімдері, 2000 астам рельс төсемелері, 513 жиынтық бағыттауыш бұрмалары сатып алынды. Соның 26 жиынтық бұрмасы жаңа құрылыс учаскелеріне бөлінді. Қазір біз жолдың ағымдық күтіміне қажетті үстіңгі құрылым материалдарын дер кезінде алу үшін тауарларды жеткізудің ұзақмерзімді шарттарын жасау бойынша процедуралар жүргізіп жатырмыз.

– Биыл жолды сауықтыру жұмысының көлемі көбейді ме? Күрделі жөндеу көлемі ше? Осы жылдың жұмыс жоспарымен бөліссеңіз...

– Үстіміздегі жылы жолды сауықтыру жұмыстары жалғасады. Жалпы жөндеудің барлық түрімен 1053,3 км жолды сауықтыру жоспарланып отыр. Яғни, 2021 жыл көлемінен 24 шақырымға артық. Соның ішінде, биыл 551 км жол күрделі, 70 км күшейтілген орташа жөндеу, ал 62,1 км жол орташа жөндеуден өтпек. Бұдан бөлек, 75,2 км жолға СМД машинасын пайдалана отырып, рельс тірегін және 164,5 км жолдың рельс табанын жаңасымен тұтастай алмастыру жоспарланып отыр. Сондай-ақ, 86,4 шақырым жолдың ескі жарамды рельс бунақтарын, 44 шақырым жолдың рельстерін ескі жарамды түрлерімен алмастыру көзделуде.

– Естуімше, былтыр шаруашылық тәсілмен станциялық жолдар ұзартылыпты. Олар қай учаскелерде жүргізілді?

– Достық – Мойынты – Жезқазған – Илецк және Алтынкөл – Шу – Арыс – Қызылорда – Қандыағаш – Илецк контейнерлік пойыздарының жүру бағыты бойынша учаскелердің өткізу қабілетін арттыру шеңберінде 20 разъезд, Керкелмес және Боройнақ разъездеріне, сондай-ақ, Күншығыр станциясында станциялық жолдарды ұзартуға қатысты шаруашылық тәсілмен жұмыстар жүргізілді. Балқаш және Алтынкөл станцияларында екі станциялық жол пайдалануға берілді. 2021 жылы «Түйемонақ, Теректі станцияларының 60-разъездің автоматика, телемеханика және телекоммуникация станциялық құрылғыларын жаңғырту» және «№19 рзд – Достық аралығындағы екінші жол және №19 разъезде үш қабылдап-жөнелту жолының құрылысы» жобаларын іске асыру басталды. 

– Сөз орайы келгенде, жол дистанциялары қызметкерлерін ынталандыру бағытында қандай шаралар қарастырылған? 2021 жыл қорытындысы бойынша қандай мекемелер үздік деп танылды? 

– Өткен жылдың жұмыс қорытындысы бойынша Достық, Атбасар, Сексеуіл жол дистанциялары үздік деп танылды. Компания қызметкерлерін ынталандыру барысында екі әдіс қолданылады: материалдық және моральдық әдістер. Мәселен, еңбек және өндірістік көрсеткіштерге қол жеткізу нәтижелері бойынша жол монтерлері мен жол бригадирлеріне еңбекке қатысу коэффициентіне байланысты ай сайын жалақысына 20% үстемеақы төленеді, сондай-ақ тоқсан сайын өндірістік көрсеткіштерді орындау нәтижелері бойынша алғашқы 10 орын алған жол дистанциясы ұжымына тоқсандық сыйлықақы төленеді. Тағы бір атап өтерлігі, 2021 жылы желілік деңгейдегі қызметкерлердің жалақысы 21%-ға өсті. Сонымен қатар мерекелік күндерге жол дистанциясының қызметкерлері құрмет грамоталарымен, төсбелгілермен, сондай-ақ қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етуде қол жеткізген нәтижелері мен жол және құрылыстарды сапалы ұстағаны үшін ақшалай сыйлықтармен марапатталады. Мәселен, былтыр жол шаруашылығының 440 қызметкері мемлекеттік наградамен марапатталды. 

– Қозғалыс қауіпсіздігін сақтау – қай шаруашылыққа болсын жүктелетін басты мәселе. Осы бағытта атқарылған шаруалар легі қандай? 

– Өткен жылдың он екі айында біздің департамент бойынша пойыздардың қозғалыс қауіпсіздігін бұзған 56 оқиға тіркелді. Алдыңғы жылмен салыстырғанда 4 оқиғаға кеміді. Осы арада, бұзушылықтың басым бөлігін, мал-жанның пойызға басылуы және жол-көлік оқиғасы құрап отыр. Қозғалыс қауіпсіздігін сақтау үшін былтыр біраз шаруа жүргізілді. Айталық, малдың жолға шығып кетпеуі үшін 1005 шақырым жол бойына қоршау орнатылып, 560,5 км бойындағы қоршаулар жөнделді. Халық арасында 1500 жуық жиналыс өткізіліп, оның барысында малды бағу, малды теміржолдан өткізу ережелері таныстырылып, жадынамалар таратылды. Сонымен қатар еліміз бойынша 43 мыңнан астам адамды қамтыған жиындар өтіп, адамдардың пойызға басылып қалуының алдын алған әңгімелер жүргізілді, құқыққорғаушы органдармен бірлескен 664 рейд ұйымдастырылып, оның барысында 25 әкімшілік айыппұл салынды. Сондай-ақ, өткелдерде жол-көлік оқиғасын болдырмау үшін 1500 астам рейд жасалды, 400 жуық ереже бұзушылық анықталды, 130 мыңға жуық жүргізуші ережемен танысты.

– Ербол Тәңірбекұлы, сұхбатымыздың соңында жол шаруашылығына енгізіліп жатқан цифрлық трансформация жобалары жайлы айтып берсеңіз, жолшылар жұмысын жеңілдетіп жатқан қандай жаңа технологиялар бар?

– 2021 жылы рельстерді қайта төсеу үшін 2 бірлік өздігінен жүретін машина сатып алынды. Бүгінгі таңда мұндай машиналардың 4 бірлігі «ҚТЖ» ҰК» АҚ филиалы – Ақадыр машиналандырылған жол дистанциясында қолданылып жүр, олардың көмегімен 2020 жылы Алтынкөл жол дистанциясында 128 км мөлшерінде рельс бунағы ауыстырылды. Қазіргі уақытта жол шаруашылығында Автоматтандыру және цифрландыру дирекциясымен бірлесіп ресурс үнемдеуші технологияларды енгізу бойынша жұмыстар жүргізілуде. Мәселен, рельс бунақтарын есепке алу мен бақылаудың автоматтандырылған жүйесінің жобасы. Бұл жоба бунақтарды бәсеңдету және сәйкестікке келтіру бойынша уақытылы шаралар қабылдауға, сондай-ақ қалыптастыру сатысында техникалық құжаттаманы жүргізуге мүмкіндік береді. Дирекция алға тартқан мәлімет бойынша, бүгінде жобаның дайындығы 80 пайызды құрап отыр. Пилоттық жоба наурыз айына жоспарланған. Жоба бойынша, түйіспесіз жолдың бунақтарын аралыққа дейін және блок-учаскеге дейін ұзарту, бағыттамалы бұрмалардың металл бөліктерін балқыту (айқастырмаларды балқыту) әдісімен қалпына келтіру; сондай-ақ, рельс бунақтарындағы ақаулы жерлердің санын азайту үшін алюминотермиттік дәнекерлеуді қолдану қарастырылған.

– Әңгімеңізге рахмет!

Жаңалықтар
29.03.2024
Достық станциясында ҚХР-ға пойыздарды беру бойынша тәуліктік рекорд орнатылды
Жаңалықтар
29.03.2024
Алматы айналма темір жолының құрылысы кесте бойынша жүріп жатыр
Жаңалықтар
29.03.2024
Қалпына келтіру пойызының арнайы техникасы Атасу станциясындағы қарғын суды бұруға тартылды
Жаңалықтар
29.03.2024
"Қазтеміртранс" АҚ өзінің жылжымалы паркін ұлғайтты
ҚТЖ келбеті
29.03.2024
Жылғаның жол шебері
Аймақтар
29.03.2024
Абай елінде Наурыз мейрамы ерекше тойланды
Жаңалықтар / Мұрағат
29.03.2024
«Қазақстан теміржолшысы» газеті, №27-28 29 наурыз 2024 жыл
Аймақтар
29.03.2024
Ақтөбелік теміржолшылар ұлттық дəстүрді жаңғыртты
Спорт
29.03.2024
Маңғыстауда «Наурызнама» онкүндігі аясында спорттық сайыстар өтті
Инфрақұрылым
29.03.2024
Түркістанда өткен келелі кеңестер
Жаңалықтар
28.03.2024
Қазақстан «Солтүстік – Оңтүстік» дәлізін дамытуда көрші елдермен ынтымақтасуға дайын – Тоқаев
Аймақтар
28.03.2024
Әз-наурыз қасиет дарып, құт қонған Түркістанда өтті
Аймақтар
28.03.2024
Берекелі мереке
Инфрақұрылым
28.03.2024
Аққұм – Талап учаскесінде күрделі жөндеу басталды
Аймақтар
28.03.2024
Достық станциясында «Қыз сыны» байқауы өтті
Аймақтар
28.03.2024
Атырауда Наурыз мейрамы жалпыхалықтық сипат алды
Жаңалықтар
28.03.2024
KTZ Express және Chengdu International Railway Port Investment & Development Co Ltd келіссөздер жүргізді
Жаңалықтар
28.03.2024
Ұлттық дәстүр ұлықталған күн
Жаңалықтар
28.03.2024
Қытайлық серіктестермен ынтымақтастық перспективалары талқыланды
Жаңалықтар
27.03.2024
Қауылжыр станциясында пойыздар қозғалысы қалпына келтірілді