Тілдей таспада талай сыр бар

ҚТЖ келбеті
26.07.2024, 10:20
Суретті түсірген автор
Нұрлыбек Досыбай

Түркістан облысы бойынша меншікті тілші

Маржан Әнуарқызының Түркістан локомотив пайдалану депосында аға таспа тексеруші инженер болып еңбек етіп келе жатқанына биыл 13 жылдан асты. Ол бүгінде локомотивтердің жылдамдық өлшеуіне қатысты құралдардың қыр-сырын жетік меңгерген білікті маман.

– Мынау менің қолымдағы әріптестерімізге кеңінен таныс «скоростемер» құрылғысы – локомотивтің жылдамдық өлшеу құралы. Мұның негізгі қызметі жылдамдық өлшеу таспасы тіркеген деректерді жіңішке ғана қара сызық арқылы көрсетеді. Қазіргі кезде мұның технологиялық тұрғыдан жетілдірілген жаңа түрлері қолданысқа ене бастады, – деп түсіндірді Маржан таспаны салмақтап ұстап отырып.  

Айтуынша, соңғы шыққандарымен салыстырғанда бұл өзі ескілеу дүние болғанымен, қауіпсіз қозғалысты ұйымдастыруда құнды құрылғы екені даусыз. Оның құндылығы сол, деректерді ұсынуына қарап, бұған сенімді ақпарат көзі ретінде қарауға болады.  

Машинист қағаз таспаны арнайы құралға салғанда, аппақ таспаның бетіне қара сызықпен жылжымалы құрамның қозғалыс деректері тіркеліп отырады. Мұның ерекшелігі сол, «накол» деп аталатын нүктеден бастау алып, иректеліп түсетін жіптей сызық көп нәрседен хабар береді. Бұл жерде көлденең сызыққа 24 сағаттық көрсеткіштер тігінен жазылса, минуттық көрсеткіштер солдан оңға және тек жоғары қарай ғана орналасады. Ал қозғалыс нәтижесінде жазылатын ирек-ирек сызықты машинистердің өздігінен өңдеп, түзеуі мүмкін емес. Сондықтан да нүктеден басталған жіптей сызық, жоғары-төмен иректеле жүріп пойыз жылдамдығын түгел жазып, тұтас қозғалысты алақандағыдай көрсетеді. Тіпті жылжымалы құрамның қай тұста қалай жүргенін сағат-минутына дейін дөп басады десек, қателеспейміз. Демек локомотивтің жүрген-тұрғаны мен жылдамдығы, тежегіштің басылған-басылмағанына қатысты оғаш әрекеттерді жасырып қалу мүмкін емес.  

Осы тілдей таспада талай сыр жатыр, тіпті бағдаршамның белгілеріне қатысты деректер де жазылады. Сол себептен қағаз бетіне көлденең түскен сызықтың үстінен жүретін қара қаламның ирек-ирек сызығының сыры сан алуан.

– Айталық, әлгі қара сызығымыз бірсыдырғы болып, кенет бір белдеу төмен түсіп толқынданса, онда локомотив бағдаршамның сары түсімен жүрді деген сөз. Ал сызық оңнан солға қарай көтеріліп барып, жуан тік сызыққа кілт тірелсе, пойыздың қызыл бағдаршамға тоқтағаны, – дейді таспа тілін жатқа білетін маман Маржан.  

Кейіпкеріміз бөлім жетекшісі ретінде салаға енгізіліп жатқан соңғы технологияларды мейлінше меңгеруді көздейді. Өйткені қазіргі кезде таспаға жазу мен оның қыр-сырын оқудың технологиялық озық үлгілері қолданысқа ене бастаған. Сондықтан заман ағымына ілесе отыру кез келген маманның басты мақсаты деп біледі.  

 

Жаңалықтар
13.06.2025
Алтынкөл станциясының өткізу қабілетін арттыру шараларын талқылады
Инфрақұрылым
13.06.2025
Стратегиялық маңызға ие жоба
ҚТЖ келбеті
13.06.2025
Жігітке жеті өнер де аз...
Аймақтар
13.06.2025
Теміржолда өрілген тағдыр
Станция тынысы
13.06.2025
Станция бастығының дәрісі
Жаңалықтар
13.06.2025
ҚТЖ: Қаржылық тұрақтылық сақталуда
Аймақтар
13.06.2025
Ақтөбеде тағы бір рельс зауыты салынады
Жаңалықтар / Мұрағат
13.06.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №45 13 маусым 2025 жыл
Жүк тасымалы
12.06.2025
Қытай мен Қазақстан арасындағы тасымалдау көлемі өсуде
ҚТЖ келбеті
12.06.2025
Машинист екі бірдей апаттың алдын алды
Әлемде
12.06.2025
Aventra маркалы жаңа пойыз жолға шықты
Станция тынысы
12.06.2025
Белкөл станциясы: Жауапкершілік пен кәсібилік биігінде
Қауіпсіздік
12.06.2025
Қауіпсіздікке қойылар талап қатаң
Жаңалықтар
11.06.2025
Душанбеде ТМД елдері теміржол көлігі кеңесінің 82-ші отырысы өтті
Жолаушылар тасымалы
11.06.2025
Comfort+ санатындағы жаңа электропойыз «Астана – Қарағанды» бағытына жолға шықты
Жаңалықтар
11.06.2025
Қазақстанға алғашқы экологиялық тепловоздар әкелінді
Жаңалықтар
11.06.2025
Тоқаев пен Словакия Премьер-министрі Транскаспий дәлізінің әлеуетін бірге пайдалану жайын талқылады
Жүк тасымалы
11.06.2025
Орта дәліздің өзегі: Қазақстан Еуразия логистикасының орталығына айналуда
Әлемде
11.06.2025
Иран мен Ауғанстан арасында алғашқы жолаушылар пойызы жолға шығады
Жаңалықтар
10.06.2025
Алматыда халықаралық логистикалық хаб ашылды