Соғыс тарихынан сыр шерткен жәдігерлер

Темір жол тарихы
15.04.2025, 09:25
Суретті түсірген Александр ЖАБЧУК
Райхан Рахметова

«Қазақстан теміржолшысы» газетінің тілшісі

Астана локомотив депосынан 120 адам соғысқа аттанып, көпшілігі қайта оралмаған. Депоның музейінде осынау қан майданда ерлікпен қаза тапқан жауынгерлер, соғыс және тыл ардагерлері туралы деректер жинақталған арнайы бұрыш бар.

Паровоз тізгіндеп жүріп соғысқа кетіп, елге оралмағандарға музейге кіреберісте мемориалды ескерткіш орнатылған. Ал үш залдан тұратын шағын музейдің меңгерушісі, Құрметті теміржолшы Владимир Ульяненко мұндағы әрбір жәдігер тарихы туралы сағаттап сөйлеуге әзір. 50 жылдай осы депода еңбек еткен ол бүгінде музей жұмысын жүргізіп, әрбір құнды заттарды көздің қарашығындай сақтап отыр. Суреттері ілулі тұрған соғыс ардагерлерінің көбін ол өзі көзімен көрген, әріптес болған.  

– Екінші залда соғыс және тыл ардагерлерінің суреттері мен олардың марапаттары, деректері қойылған. Депода еңбек еткен Л.Ленц, И.Кутубаев, Е.Шаукенов, А.Меженный, В.Плаксин және басқа да Ұлы Отан соғысы ардагерлерінің құжаттары музей төрінен орын алған. Олар майданға жастай кетіп, оралған соң зейнет жасына жеткенше осы депода еңбек етті. Бірқатары тылда жұмыс істеп, жеңісті жақындатуға атсалысты. Кіреберісте тұрған ескерткішті деполықтар өз күштерімен 1985 жылы Жеңістің 40 жылдығына арнап орнатты. Онда соғыста қаза тапқан 68 адамның есімі тасқа қашалып жазылған. Ал негізі деподан 120-дан астам адам соғысқа аттанған, олардың көбі машинистер болғандықтан, ұрыс даласында оқ пен оттың ортасында жүріп пойыздарды тасыған, – дейді В. Ульяненко.  

Залда 9 стенд бар, оның екеуі Ұлы Отан соғысы және еңбек ардагерлері тақырыбын қамтиды. Ардагерлер туралы мәліметтер, олардың марапаттары, құрмет грамоталары, орден-медальдары қойылған. Ал «1940-1950 жылдардағы Ақмола депосы» атты стендте соғыс жылдарындағы ішкі ресурстарды мобилизациялау жұмыстары туралы деректер берілген. Мұнда облыстық партия комитеті атынан депо ұжымына алғыс жарияланған газет қиындылары, түрлі құжаттар жинақталған.  

Тағы бір стенд «Соғыс жылдарындағы Ақмола депосының теміржолшылары» аталады. Мұнда да соғыс кезіндегі машинистер мен слесарлардың «Бәрі де жеңіс үшін!» деген ұранмен жанқияр еңбегі жайлы құнды деректер қойылған. Солардың ішінде Кеңес одағының батыры Дмитрий Степанов жайлы арнайы стенд жасақталған. Екі жыл бұрын жөндеуден өткен музейге ардагерлердің ұрпақтары құнды жәдігерлер әкеп табыстап, олардың қатарын толықтыруға көмектеседі екен.

«Кейде біздің ардагерлердің шетелдердегі ұрпақтары іздеп келеді. Өткен жылы Ислям Кутубаевтың Уфада тұратын ұлы баласымен музейге арнайы келіп, соғыс ардагерінің немересін атасы жайлы деректермен таныстырып, мәлімет бердік», – дейді В.Ульяненко.  

 

Инфрақұрылым
28.06.2025
Елімізде теміржол желісіне ауқымды жаңғырту жүргізуде
Жаңалықтар
27.06.2025
Варшавада ТХКБ дамыту жөніндегі жұмыс тобының отырысы өтті
ҚТЖ келбеті
27.06.2025
Вагон қозғалысын реттеушілер жайлы бір үзік сыр
Инфрақұрылым
27.06.2025
Маңғыстау теміржолы күрделі жөндеуге күш салуда
ҚТЖ келбеті
27.06.2025
Қырық жыл кешіккен шындық
Әлеумет
27.06.2025
Балалар жазы көңілді
Инфрақұрылым
27.06.2025
Теміржол жөндеу жұмыстары қарқынды жүріп жатыр
Жаңалықтар / Мұрағат
27.06.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №49 27 маусым 2025 жыл
Әлемде
26.06.2025
Қытай темір жолдары биыл 1,86 млрд жолаушы тасымалдап, жаңа рекорд орнатты
Қауіпсіздік
26.06.2025
Семейде қозғалыс қауіпсіздігіне арналған кеңейтілген кеңес өтті
Спорт
26.06.2025
Ақтөбеде теміржолшылар тартысты ойын көрсетті
Жаңалықтар
26.06.2025
Астанада көлік, логистика көшбасшыларының басын біріктірген халықаралық көрме өтіп жатыр
Жолаушылар тасымалы
26.06.2025
Жыл соңына дейін ҚТЖ пойыздарының барлығы бейнекамерамен жабдықталады
Жаңалықтар
25.06.2025
Теміржол және су көлігі комитетінің төрағасы Атыраудағы вагон шығару зауытына барды
Жаңалықтар
25.06.2025
Нұрлан Жақыпов Alstom компаниясымен әрі қарайғы серіктестікті талқылады
Әлемде
25.06.2025
Қытай 650 км/сағ жылдамдықпен қозғалатын магнитопланды сынақтан өткізді
Аймақтар
25.06.2025
Алматы темір жол бөлімшесінде жүк тасымалы 16%-ға өсті
Жаңалықтар
25.06.2025
Wabtec ҚТЖ-мен ынтымақтастықты кеңейтуде
Жаңалықтар
24.06.2025
Тоқаев: Теміржол саласында Alstom, Wabtec және Stadler компанияларымен табысты серіктестік орнаттық
Жаңалықтар
24.06.2025
Қасым-Жомарт Тоқаев Wabtec президентімен кездесті