Вокзалдағы «Боздағын күткен ана» ескерткіші жайлы бір үзік сыр

Темір жол тарихы
13.09.2022, 13:33
Райхан Рахметова

«Қазақстан теміржолшысы» газетінің тілшісі

Теміржол вокзалдары өткен тарих пен әр кезеңде өмір сүрген адамдардың сан қилы тағдырының куәсі іспетті. Сондай тарихи кезең кейіпкеріне былтыр Мақат станциясы вокзалында ескерткіш қойылды. Тәуелсіздік мерекесі қарсаңында «Боздағын күткен ана» ескерткіші Ұлы Отан соғысына кеткен ұлын өмір бойы күткен Сәнді анаға арналды.

Мақат кентінің бұрынғы әкімі Шәкір Кейкіннің бастамасымен қойылған ескерткіш екінші дүниежүзілік соғыста баласынан айырылған аналардың прототипі десе де болады. Өмірде болған адам – Сәнді Деңгелбайқызы жалғыз ұлын майданнан 30 жыл бойы сарыла күткен. Алайда хабарсыз кеткен жалғызынан бір дерек ала алмай, 1973 жылы 95 жасында өмірден озыпты. Аяулы ананың өле-өлгенше үзілмеген үмітіне куә болған ауылдастары оның өмірін аңыз ғып айтады.  

Сәнді әженің інісінің ұлы, Деңгелбаевтар әулетінің ақсақалы Орақ қарияның айтуынша, кейуананың жұбайы 1920 жылы қайтыс болған, ал содан қалған жалғыз ұлы Нәби Махамбетов 1942 жылдың қыркүйегінде әскерге алынған. Кейін Сталинград майданына кірдік деген жалғыз хат келіпті. Содан кейін хабарсыз кеткен.

– Ол кезде Орынбордан қатынайтын жалғыз жолаушы пойызы болды. Апамыз вокзалға келіп сол пойызды күтетін. Әскери киім киген адамдар көрсе қолындағы барын солдаттарға таратып, «Нәбиім де осылай бір жерде жүр ғой» дейді екен. Бауырларының қасында, солардың қамқорлығында өмір сүрсе де, жалғызымды бір көрсем деген арманмен дүниеден өтті, – дейді өмір бойы мұнайшы болып еңбек еткен, партия қызметімен арасында 3 жылдай теміржолда да жұмыс істеген, бүгінде жасы сексенге таяп қалған Орақ ақсақал.  

Жалғызынан күдер үзбеген кейуана отыз жыл бойы күн құрғатпай вокзалға келіп тұрған. Пойыздан түскен жолаушылардың арасынан баласын іздеп жүреді екен күнұзақ. Сәнді ананың осынау жанкешті тірлігіне таңқалып әрі аяп қарайтын байырғы теміржолшылар оны ерекше құрметтеген. Вокзал қызметкерлері ылғи көмектесіп, тынығып, тамақ ішуіне жағдай жасап жүреді екен. Шерлі ананың тағдырын ақындар шығармашылығына арқау етіп, жыр арнаған. Бір жиені ол туралы баллада жазыпты.  

– Тоғыз жолдың торабы саналатын Мақат станциясының тарихы 1939 жылдан бастау алады. Басында Орынбор теміржолының құрамында болды. Шағын ғана станция еді, вокзал ішінде кішкентай ғана ағылшын пеші тұратын, халық соның айналасына келіп, жылынатын, жалпы сол жылдары бұл вокзал көпшілік жиналатын жалғыз орын болды. Байырғы станцияның еліміздің транзиттік тасымалындағы орны бөлек. Әсіресе, Ұлы Отан соғысы жылдарында майдан даласына азық-түлік пен киім-кешек, керек-жарақтарды жөнелтіп жататын эшелондар қисапсыз болатын, – деді Орақ ақсақал.  

Мақат вокзалындағы биіктігі 4 метрлік ескерткіш бейнеде батысқа көз салып телмірген ананың бейнесі сомдалған. Ескерткіш демеушілердің қаржылай көмегімен орнатылыпты. Келешекте айналасына қоршау салып, гүлзар егу жоспарланып отыр.  

 

Инфрақұрылым
31.07.2025
Қаракеткен – Қараиірім жол теліміне күрделі жөндеу сәтті аяқталды
ҚТЖ келбеті
31.07.2025
Әр секунд қауіп-қатерге толы
Аймақтар
31.07.2025
Өткел кезекшісінің қырағылығы
Жаңалықтар
30.07.2025
"ҚТЖ" ҰК" АҚ және TCDD Taşimacilik A.Ş. Орта дәлізді дамыту жөнінде келісті
Инфрақұрылым / Әлеумет
30.07.2025
Ірі құрылыс жобалары 12,8 мыңнан астам адамды жұмыспен қамтып, өңірлер экономикасына серпін беруде
ҚТЖ келбеті
30.07.2025
Ерлік емей, немене?!
ҚТЖ келбеті
30.07.2025
Әке жолын жалғаған ұл
ҚТЖ келбеті
30.07.2025
Талабыңа нұр жаусын, Ержан!
Жаңалықтар
30.07.2025
ҚТЖ жүк тасымалының өсуіне байланысты машинист көмекшілерін қабылдауды ұлғайтты
Жолаушылар тасымалы
30.07.2025
«Астана – Бурабай курорты» бағыты бойынша қосымша электр пойызы іске қосылды
Жаңалықтар
30.07.2025
ҚТЖ мен Мерсин халықаралық порты Орта дәлізді дамыту аясындағы ынтымақтастықты талқылады
Жолаушылар тасымалы
29.07.2025
“Алматы-3” теміржол вокзалының құрылысы: Жоба қай кезеңде?
Жаңалықтар / Апта саны
29.07.2025
ҚТЖ-да қозғалыс қауіпсіздігін бұзу 4% қысқарды
Жолаушылар тасымалы
29.07.2025
Жолаушылар тасымалы жартыжылдық жұмысын қорытындылады
Сұхбат
29.07.2025
Қырықбай ӘЛСЕЙІТҰЛЫ: Теміржол саласында тағы бір жарқын кезең басталды
Станция тынысы
29.07.2025
Сағыз станциясы – құрылыс жүктерінің күретамыры
Инфрақұрылым
29.07.2025
Ақтөбе облысында жеті вокзал жөнделіп жатыр
Аймақтар
29.07.2025
Қырағылық – кәсібилік белгісі
Аймақтар
29.07.2025
Маңғыстау магистральдық желісінде 17 нысанға жөндеу жұмыстары жүргізілуде
Әлеумет
29.07.2025
Елордаға саяхат