Вокзалдағы «Боздағын күткен ана» ескерткіші жайлы бір үзік сыр

Темір жол тарихы
13.09.2022, 13:33
Райхан Рахметова

«Қазақстан теміржолшысы» газетінің тілшісі

Теміржол вокзалдары өткен тарих пен әр кезеңде өмір сүрген адамдардың сан қилы тағдырының куәсі іспетті. Сондай тарихи кезең кейіпкеріне былтыр Мақат станциясы вокзалында ескерткіш қойылды. Тәуелсіздік мерекесі қарсаңында «Боздағын күткен ана» ескерткіші Ұлы Отан соғысына кеткен ұлын өмір бойы күткен Сәнді анаға арналды.

Мақат кентінің бұрынғы әкімі Шәкір Кейкіннің бастамасымен қойылған ескерткіш екінші дүниежүзілік соғыста баласынан айырылған аналардың прототипі десе де болады. Өмірде болған адам – Сәнді Деңгелбайқызы жалғыз ұлын майданнан 30 жыл бойы сарыла күткен. Алайда хабарсыз кеткен жалғызынан бір дерек ала алмай, 1973 жылы 95 жасында өмірден озыпты. Аяулы ананың өле-өлгенше үзілмеген үмітіне куә болған ауылдастары оның өмірін аңыз ғып айтады.  

Сәнді әженің інісінің ұлы, Деңгелбаевтар әулетінің ақсақалы Орақ қарияның айтуынша, кейуананың жұбайы 1920 жылы қайтыс болған, ал содан қалған жалғыз ұлы Нәби Махамбетов 1942 жылдың қыркүйегінде әскерге алынған. Кейін Сталинград майданына кірдік деген жалғыз хат келіпті. Содан кейін хабарсыз кеткен.

– Ол кезде Орынбордан қатынайтын жалғыз жолаушы пойызы болды. Апамыз вокзалға келіп сол пойызды күтетін. Әскери киім киген адамдар көрсе қолындағы барын солдаттарға таратып, «Нәбиім де осылай бір жерде жүр ғой» дейді екен. Бауырларының қасында, солардың қамқорлығында өмір сүрсе де, жалғызымды бір көрсем деген арманмен дүниеден өтті, – дейді өмір бойы мұнайшы болып еңбек еткен, партия қызметімен арасында 3 жылдай теміржолда да жұмыс істеген, бүгінде жасы сексенге таяп қалған Орақ ақсақал.  

Жалғызынан күдер үзбеген кейуана отыз жыл бойы күн құрғатпай вокзалға келіп тұрған. Пойыздан түскен жолаушылардың арасынан баласын іздеп жүреді екен күнұзақ. Сәнді ананың осынау жанкешті тірлігіне таңқалып әрі аяп қарайтын байырғы теміржолшылар оны ерекше құрметтеген. Вокзал қызметкерлері ылғи көмектесіп, тынығып, тамақ ішуіне жағдай жасап жүреді екен. Шерлі ананың тағдырын ақындар шығармашылығына арқау етіп, жыр арнаған. Бір жиені ол туралы баллада жазыпты.  

– Тоғыз жолдың торабы саналатын Мақат станциясының тарихы 1939 жылдан бастау алады. Басында Орынбор теміржолының құрамында болды. Шағын ғана станция еді, вокзал ішінде кішкентай ғана ағылшын пеші тұратын, халық соның айналасына келіп, жылынатын, жалпы сол жылдары бұл вокзал көпшілік жиналатын жалғыз орын болды. Байырғы станцияның еліміздің транзиттік тасымалындағы орны бөлек. Әсіресе, Ұлы Отан соғысы жылдарында майдан даласына азық-түлік пен киім-кешек, керек-жарақтарды жөнелтіп жататын эшелондар қисапсыз болатын, – деді Орақ ақсақал.  

Мақат вокзалындағы биіктігі 4 метрлік ескерткіш бейнеде батысқа көз салып телмірген ананың бейнесі сомдалған. Ескерткіш демеушілердің қаржылай көмегімен орнатылыпты. Келешекте айналасына қоршау салып, гүлзар егу жоспарланып отыр.  

 

Жаңалықтар
28.03.2024
Қазақстан «Солтүстік – Оңтүстік» дәлізін дамытуда көрші елдермен ынтымақтасуға дайын – Тоқаев
Аймақтар
28.03.2024
Әз-наурыз қасиет дарып, құт қонған Түркістанда өтті
Аймақтар
28.03.2024
Берекелі мереке
Инфрақұрылым
28.03.2024
Аққұм – Талап учаскесінде күрделі жөндеу басталды
Аймақтар
28.03.2024
Достық станциясында «Қыз сыны» байқауы өтті
Аймақтар
28.03.2024
Атырауда Наурыз мейрамы жалпыхалықтық сипат алды
Жаңалықтар
28.03.2024
KTZ Express және Chengdu International Railway Port Investment & Development Co Ltd келіссөздер жүргізді
Жаңалықтар
28.03.2024
Ұлттық дәстүр ұлықталған күн
Жаңалықтар
28.03.2024
Қытайлық серіктестермен ынтымақтастық перспективалары талқыланды
Жаңалықтар
27.03.2024
Қауылжыр станциясында пойыздар қозғалысы қалпына келтірілді
Жаңалықтар
27.03.2024
Теміржолдағы су тасқыны жағдайы күнделікті бақылауда
Жаңалықтар
27.03.2024
Батыр Котырев ҚТЖ корпоративтік омбудсмені болып тағайындалды
Жолаушылар тасымалы
26.03.2024
Көктемгі мереке күндері 860 мыңнан астам жолаушы ҚТЖ пойыздарын пайдаланды
Аймақтар
26.03.2024
Қазалы теміржолшылары сенбілік өткізді
Жаңалықтар
26.03.2024
Екі елдің кәсіподағы бас қосты
Инфрақұрылым
26.03.2024
Атырауда жолды күрделі жөндеу жұмыстары басталды
Әлемде
26.03.2024
Қытай сутегімен жүретін пойызын сынақтан өткізді
Жаңалықтар
25.03.2024
Қытай 10 жылда Еуропаға 85 мың контейнерлік пойыз жіберген, оның 80%-ы Қазақстан арқылы өтті
Жолаушылар тасымалы
22.03.2024
Пойызда тұсау кесер рәсімі өткізілді
Жаңалықтар
20.03.2024
ҚТЖ мен Түркістан облысының әкімдігі меморандумға қол қойды