2024 жылы отандық зауыттар 2 мыңнан астам түрлі вагон шығарды – Қанат Шарлапаев
Ірі теміржол вагондарын шығаратын компаниялар өндіріс көлемімен және берік келісім-шарттарымен локализацияны жаңа деңгейге көтеруге мүмкіндік береді. Осындай пікірді бүгін елорданың индустриалды аймағында өткен теміржол құрылысын локализациялауды арттыруға арналған форумға қатысушылар білдірді. Сонымен қатар қатысушылар ірі өнеркәсіптік кәсіпорындарды дамытудың алдағы жоспарларын көрсететін тиісті Жол картасын әзірлеуді ұсынды, деп хабарлайды Rail-news.kz.
Бүгін ҚР Өнеркәсіп және құрылыс министрі Қанат Шарлапаев отандық темір жол машина жасау өндірісін оқшаулау деңгейін арттыру мәселелеріне арналған жиында сөз сөйледі. Кездесу Астана қаласының индустриялық аумағындағы «Электровоз құрастыру зауытында» өтті.
«Сектор Қазақстандағы машина жасау саласының шамамен 13%-ын құрайды. Өндіріс көлемі жарты триллион теңгеден асады. Салада 8,4 мың адам жұмыс істейтін 59 кәсіпорын бар», – деді министр.
Қанат Шарлапаев 2024 жылы отандық зауыттар Қазақстан үшін рекордтық көрсеткіш болып табылатын 124 локомотив пен 2 155-ке жуық түрлі вагон шығарғанын атап өтті. Соңғы жылдары бизнес теміржол машинасын жаңғыртуға және дамытуға белсенді түрде инвестиция салуда. Ең үлкен қадамдардың бірі вагондар мен оның бөлшектерін шығаратын жаңа зауыттар құру және жұмыс істеп тұрған зауыттарды жаңғырту болды.
Жалпы, 2024 жылдың 11 айының қорытындысы бойынша жылжымалы құрам өндірісінің көлемі 5,1 есеге, оның ішінде вагондар мен платформалар – 6,5 есеге, жол жөндеуге арналған құралдар – 4,9 есеге, локомотивтер – 12,4 пайызға, цилиндрлік роликті мойынтіректерді өндіру көлемі 49,7%-ға, доңғалақтар мен беріліс – 5,2 есе ұлғайды.
Іс-шарада сондай-ақ ҚР ӨҚМ Өнеркәсіп комитетінің төрағасы А.Панбаев, ҚР Көлік министрлігі Темір жол және су көлігі комитетінің төрағасы Ж.Тайжанов, «ҚТЖ» ҰК» АҚ өндірістік үдерістер жөніндегі басқарушы директоры Б.Орынбасаров, Қазақстан машина жасаушылар одағының басқармасы орынбасары Е.Мақанов сөз сөйледі.
Одан бөлек, шара барысында «Электровоз құрастыру зауыты» ЖШС (Alstom), «Локомотив құрылыс зауыты» АҚ (Wabtec), «Штадлер Қазақстан» ЖШС, «Қазақстан вагон өндіруші компаниясы» ЖШС және «ЗИКСТО» ЖШС кәсіпорындары қызметтерінің таныстырылымын өткізді. Сондай-ақ «Востокмашзавод» АҚ, Қостанай пружина зауыты және «Qarmet» АҚ өкілдері сөйледі.
«14 жыл ішінде біз өндірістік және адамдық әлеуетімізді арттырып келеміз. Бүгінгі таңда бізде 1 200 білікті қызметкер жұмыс істейді, олардың барлық қызметі электровоздың өзінің жоғары сапалы бөлшектері мен тораптарын шығаруға ғана емес, сонымен қатар локомотивтер мен электровоздар талаптарға толық сәйкес келетіндей етіп локомотивтерге қызмет көрсетуге және техникалық қызмет көрсетуге бағытталған», – деді Alstom компаниясының Батыс және Орталық Азия бойынша басқарушы директоры Жером Бойе.
Одан әрі «Локомотив құрастыру зауыты» АҚ өндірістік жетекшісі Нұрлыбек Ахметов өз сөзінде қазіргі уақытта зауыттың өнім желісінде магистральдық жүк, жолаушылар және т.б. локомотивтер барын атап өтті. Бұдан кейін ол компанияда 800-ге жуық адам жұмыс істейтінін айтты.
Сондай-ақ, «Штадлер Қазақстан» ЖШС директоры Владимир Русак компания арбалар, вагон дәнекерлеу, соның ішінде электрлік басқару жүйелерін шығаруды жоспарлап отырғанын баса айтты. Одан бөлек, кәсіпорын тек жергілікті құрамдас жеткізушілермен жұмыс істеу жоспарлануда.
Өз кезегінде «Атырау жүк вагондарын жасау зауыты» ЖШС Texol компаниялар тобының негізін қалаушы Шота Абхазов «Ірі теміржол вагондарын шығаратын компаниялардың өндіріс көлемі мен нақты келісім-шарттары локализацияны жаңа деңгейге көтеруге мүмкіндік беретінін атап өткен.
«Қазіргі уақытта біз тек үйінді жүктерді тасымалдауға арналған әмбебап жартылай вагондарды шығарамыз. Модельдер қазіргі уақытта сұранысқа ие. Теміржол көлігінің шамамен 60%-ы осы вагон түрінде жүзеге асырылады. Зауыттың қуаттылығы 3000 жартылай вагонға жетеді», – деді «SMP Group» ЖШС бас директорының бірінші орынбасары Талғат Лесов.
«Railways Systems KZ» ЖШС коммерциялық директоры Павел Рудовский қазіргі таңда шығарылып жатқан өнімдермен қоса 2028 жылға қарай енгізілуге жоспарланып отырған қуаттылығы 1 000 000 т.г. құрайтын электрометаллургиялық зауыт құрылысының жобасы туралы айтты. Зауыт дөңгелек және төртбұрышты дайындамаларды, швеллерлерді, қоставрлы арқалық, вагон тірек профильдері және т.б. шығаратын болады.
Одан кейін «Пружина» ғылыми-өндірістік компаниясы» ЖШС атқарушы директоры Сергей Усенко компанияның қаңтар айында сериялық өнім шығара бастағанын және локомотивтер мен вагон өндірушілерімен бірлесіп, қазақстандықтарға қажетті өнімді шығаруға дайын екенін атап өтті.
Темір жол машина жасау саласын одан әрі дамыту және жаңғырту үшін Министрлік жаңа технологияларды инвестициялау және өндірісті оқшаулау бойынша жұмыстар жүргізуде. Бұл импортқа тәуелділікті азайтады. Жылжымалы құрамның жаңа түрлерін дамыту бойынша да шаралар қабылдануда. Жаңа үлгідегі локомотивтер мен вагондарды, соның ішінде электровоздар мен заманауи энергия тиімділігі мен қауіпсіздік талаптарына жауап беретін экологиялық таза көліктерді шығару жоспарлануда. Экспортты ұлғайту стратегиясы аясында Қазақстанда серіктестікті дамыту арқылы өзінің экспорттық әлеуетті нығайту қажет. Бұл экспорттық жеткізілімдерді кеңейтіп қана қоймай, сонымен қатар отандық кәсіпорындарды халықаралық жеткізу тізбегіне біріктіруге мүмкіндік береді.
Қазақстандық вагон зауыттары қалқымалы вагондарға, борттық вагондарға және рефрижераторлық вагондарға, ал 2027 жылдан бастап жабық вагондар мен мұнай цистерналарына деген қажеттілікті өтеуге дайын екенін ескеру қажет. Вагон құрылысы саласын дамыту бойынша ұсыныстарды іске асыру арқылы мемлекеттік бюджетке салық түсімдері артады, жүк вагондарының отандық паркін жаңарту үшін отандық машина жасау кластерін дамытуға жаңа серпін және жеке меншік иелері-операторлар үшін қолайлы жағдайлар пайда болады.
Форум соңында қатысушылар әрбір ірі негізгі кәсіпорынның жоспарын ескере отырып, Темір жол машина жасауда оқшаулауды дамытудың жол картасын әзірлеуді ұсынды.