Цифрлық трансформация – тасымалды тиімді ұыймдастыру тетігі

Цифрландыру
02.08.2021, 09:25
Сұлугүл Бакесова

«Қазақстан теміржолшысы» газетінің тілшісі

«Қазақстан темір жолы» ұлттық компаниясының еншілес ұйымы – «ҚТЖ-Жүк тасымалы» ЖШС еліміздегі жүк тасымалын ұйымдастырушы ірі оператор. Уақыт ағымына сай қызметін икемдей түскен бұл кәсіпорынның қол жеткізген жетістіктері де аз емес. Әсіресе, «Цифрлық трансформация» бағдарламасы үлкен қозғаушы күшке айналып отыр. Қазіргі уақытта «ҚТЖ-Жүк тасымалы» ЖШС 2021 жылға арналған дамудың бес стратегиялық секторы, клиентке бағдарлану, бәсекеге қабілеттілік, жүйелеу, цифрландыру және кірістілікті һәм тиімділікті арттыру бойынша теміржол жүк тасымалын жаһандық трансформациялауға бағытталған топ-30 бастаманы, яғни 10 жоба және 20 негізгі міндетті әзірлеген болатын. Бастамашы жобалар шеңберінде клиенттерге қызмет көрсетудің қазіргі заманғы стандарттары мен озық IT-технологиялар енгізілуде. ІТ-жүйе- лердің көмегімен пойыздардың қозғалыс кестесі жасалып, пойыздардың тартымына кететін отын-энергетикалық ресурстардың шығыны есепке алынуда, сонымен қатар тасымалдау жоспары және тұтастай алғанда станциялардың, локомотив және вагон шаруашылықтарының жұмыстары ұйымдасты- рылып, ІТ-платформалар жүк жөнелтушілермен де өзара іс-қимылды жеделдете түскен. Мәселен, еліміздің 456 жүк станциясын және шекаралық 15 түйісу пунктін қамтып отырған «Шарттық және коммерциялық жұмыс» автоматтандырылған басқару жүйесін алатын болсақ, ол республикаішілік және халықаралық қатынастарда тасымалдау құжаттарын ресімдеудің қағазсыз технологиясын енгізуге мүмкіндік берді. Бүгінде бұл жүйені 51 мың адам пайдаланып отыр. Олардың басым бөлігін ҚТЖ клинеттері құрайды.

«Темір жол клиенттерге жақындай түсуде. Клиенттер мен шарттарды тіркеу онлайн-режимде жүзеге асырылады. Жүйе «ҚТЖ» ҰК» АҚ мен оның клиенттерінің жүк тасымалдарын ұйымдастыру және орындау саласындағы қызметтерінің өзара іс-қимылын жеңілдетті. Клиентке енді тасымалдауды ұйымдастыру үшін станцияға барудың қажеті жоқ. Жалғыз шарт – тұрақты интернет-байланыстың бо- луы. Нәтижесінде басқа мекенжайға өтінім беру мерзімі екі күннен бір сағатқа дейін, сондай-ақ республикаішілік жөнелтілімдерді жоспарлау процесі 11 сағаттан 5 минутқа дейін қысқарды», – дейді аталған жүйеге қатысты «ҚТЖ-Жүк тасымалы» ЖШС Бас директорының орынбасары Қанат Көбесов.

ДИСПЕТЧЕРЛІК БАСҚАРУ: ӨҢІРЛІК ОРТАЛЫҚТАР «ҚТЖ-Жүк тасымалы» серіктестігінің эко- номикалық тиімді цифрлық жобаларының қатарына «Пойыздар қозғалысын басқарудың өңірлік орталықтарын құру» жобасы кіреді. Біріншіден, ол пойыздардың қозғалыс қауіпсіздігін жақсартады, екіншіден, транзиттік пойыздардың маршруттық жылдам- дығын арттырып, сондай-ақ, локомотивтер мен вагондарға «қызмет көрсету иіндерін» ұлғайтады. Ал бұл өз кезегінде теміржол көліктерінің кідірісі мен жолдағы техникалық тексеру уақытын қысқартады. Жоба шеңберінде жылжымалы құрамның жай-күйін бақылаудың автоматтандырылған жүйесі енгізілетін болады. Ол жылжымалы құрам бойынша ақпаратты орталықтан бақылауға, жинауға, өңдеуге және диспетчерлердің автоматтандырылған жұмыс орындарының мониторларына шығаруға мүмкіндік береді. Бүгінде Батыс аймақ бойынша өңірлік орталық Ақтөбе қаласында жұмыс істеп жатыр, оған Қызылорда, Ақтөбе, Орал, Атырау және Маңғыстау жол бөлімшелерінің диспетчерлері көшірілді. ОТЫН ЖӘНЕ ЭНЕРГИЯ ШЫҒЫНЫН АЗАЙТУ Трансформациялау бағдарламасының шең- берінде іске асырылып жатқан 10 жобаның бірі – тартымдық жылжымалы құрамдар тұтынатын отын мен электр энергиясына жұмсалатын шығындарды азайту. Адам факторының араласуына жол бермейтін жаңа тәсіл, ол локомотивтерді жабдықтау процесін бақылау және автоматтандыру болып отыр. Яғни, рейс алдында депода тепловоздарға жанар-жағармайды құю жабық жабдықтау жағдайында іске асады. Арнайы орнатылған жабдық тепловоз багына құйылып жатқан отынды автоматты түрде есепке алса, тепловозда отынды мақсатсыз жұмсау фактілерін анықтауға мүмкіндік беретін «Энергодиспетчерлік тартым» автоматтандырылған басқару жүйесі пойыздардың тартымына кететін отын-энергетикалық ресурстардың шығынын есепке алады. «ҚТЖ-Жүк тасымалы» ЖШС мамандары ЭДТ АБЖ және ТЭА отын-үлестіру колонкаларынан алынған деректерді салыстыру арқылы көрсеткіштер арасында қандай да бір сәйкессіздік болып жатса, анықтап, тиісті шаралар қабылдауға болатынын айтады. Демек, бұл жұмыстар дизель отынын пайдалану кезінде бақылауды күшейтіп, оның ұрлануын іс жүзінде жойып және дизель отынын сатып алуға арналған шығыстарды қысқарта түспек. ЛОКОМОТИВТІ «БІР АДАМ» БАСҚАРУ ЖОБАСЫ «ҚТЖ-Жүк тасымалы» ЖШС трансформациялау бағдарламасы шеңберінде еңбек өнімділігін арттыру мақсатын көздейтін тағы бір жоба – пойыздарды бір адам басқару жобасы. Құрамдарды басқарудың жаңа режимі бойын- ша машинистер маневрлік және жолаушылар қозғалысында пойыздарды көмекшісіз жүргізетін болады. Локомотивтер басқарылымын «бір адамға ауыстыру» жобасының жетекшісі Иван Костыря машинистердің тапсырманы орындайтынына сенімді.

«Технологияны дамыту және инновацияларды енгізу арқылы локомотивті «бір адамның» басқаруына көшіруге нақты мүмкіндік туып отыр. Әлемнің көптеген елдерінде машинистер пойыздарды көмекшісіз жүргізеді», – дейді ол.

Жоба пилоттық режимде жекелеген деполарда сынақтан өткізіледі. Оның қатысуына біліктілігі жоғары тәжірибелі машинистер тартылмақ. Жолаушылар қозғалысында «бір адамға» ауыстыру локомотивтер паркінің жаңартылуына немесе қайта жабдықталуына қарай жүзеге асырылатын болады. Ал маневрлік қозғалыста «бір адамның» басқаруына арналған тепловоздар екінші басқару пульттерімен, екі бағытта да артқы көрініс айналарымен, автотіркегішті қашықтықтан ажырату құрылғысымен жабдықталмақ. Жоба бастамашыларының айтуынша, пойыздарды көмекшісіз жүргізетін машинистер үшін жалақыға үстемақы қарастырылған.

Инфрақұрылым
18.07.2025
Сырдария арқылы өтетін жарты шақырымдық теміржол көпірі салынады
Инфрақұрылым
18.07.2025
Елімізде темір жолды жөндеу науқанының жартысы аяқталды
Жүк тасымалы
18.07.2025
Әлеуметтік жүк тасымалы ұлғаюда
Станция тынысы
18.07.2025
Әйтеке би станциясы жартыжылдықты табысты аяқтады
ҚТЖ келбеті
18.07.2025
Қауіпсіздік мәдениетін қалыптастырған инженер
Аймақтар
18.07.2025
Маңғыстау теміржолшыларына біржолғы сыйақы берілді
Қауіпсіздік
18.07.2025
Дала өртімен күрес: Семей теміржолшылары қауіпсіздік шараларын күшейтті
Жаңалықтар / Мұрағат
18.07.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №54 18 шілде 2025 жыл
Жүк тасымалы
17.07.2025
Ақтау мен Құрық порттарында жүк айналымы өсті
Спорт
17.07.2025
Астанада өткен сайыста теміржолшылар жеңімпаз атанды
Жаңалықтар
17.07.2025
"Тобыл" логистикалық хабының құрылысы бастау алды
Жаңалықтар
17.07.2025
Елімізде теміржол машиналарын жасау 7,1%-ға артты
Жүк тасымалы
17.07.2025
Атырауда мұнай өнімдерінің тасымалы өсті
Инфрақұрылым
17.07.2025
Мойынты – Қызылжар теміржол желісінің құрылысына 10 мердігер ұйым қатысуда
Жаңалықтар
17.07.2025
ҚТЖ локомотив бригадаларының 16 демалыс үйіне күрделі жөндеу жүргізуде
Жаңалықтар / Жолаушылар тасымалы
16.07.2025
Комиссия туристік пойыздардағы заң бұзушылықтарды анықтады
Аймақтар
16.07.2025
Қандыағашта теміржол вокзалы жөнделіп жатыр
Әлемде
16.07.2025
Қытай жүрдек пойыздар желісінің жылдамдығы мен ұзындығын арттыруда
Жүк тасымалы
16.07.2025
Қазақстан бидайы Қытай арқылы Вьетнамға темір жол көлігімен жөнелтілді
Жүк тасымалы
15.07.2025
Қытайдан Әзербайжанға аттанған алғашқы жүк пойызы Қазақстан арқылы өтеді