Соғыс тарихынан сыр шерткен жәдігерлер

Темір жол тарихы
15.04.2025, 09:25
Суретті түсірген Александр ЖАБЧУК
Райхан Рахметова

«Қазақстан теміржолшысы» газетінің тілшісі

Астана локомотив депосынан 120 адам соғысқа аттанып, көпшілігі қайта оралмаған. Депоның музейінде осынау қан майданда ерлікпен қаза тапқан жауынгерлер, соғыс және тыл ардагерлері туралы деректер жинақталған арнайы бұрыш бар.

Паровоз тізгіндеп жүріп соғысқа кетіп, елге оралмағандарға музейге кіреберісте мемориалды ескерткіш орнатылған. Ал үш залдан тұратын шағын музейдің меңгерушісі, Құрметті теміржолшы Владимир Ульяненко мұндағы әрбір жәдігер тарихы туралы сағаттап сөйлеуге әзір. 50 жылдай осы депода еңбек еткен ол бүгінде музей жұмысын жүргізіп, әрбір құнды заттарды көздің қарашығындай сақтап отыр. Суреттері ілулі тұрған соғыс ардагерлерінің көбін ол өзі көзімен көрген, әріптес болған.  

– Екінші залда соғыс және тыл ардагерлерінің суреттері мен олардың марапаттары, деректері қойылған. Депода еңбек еткен Л.Ленц, И.Кутубаев, Е.Шаукенов, А.Меженный, В.Плаксин және басқа да Ұлы Отан соғысы ардагерлерінің құжаттары музей төрінен орын алған. Олар майданға жастай кетіп, оралған соң зейнет жасына жеткенше осы депода еңбек етті. Бірқатары тылда жұмыс істеп, жеңісті жақындатуға атсалысты. Кіреберісте тұрған ескерткішті деполықтар өз күштерімен 1985 жылы Жеңістің 40 жылдығына арнап орнатты. Онда соғыста қаза тапқан 68 адамның есімі тасқа қашалып жазылған. Ал негізі деподан 120-дан астам адам соғысқа аттанған, олардың көбі машинистер болғандықтан, ұрыс даласында оқ пен оттың ортасында жүріп пойыздарды тасыған, – дейді В. Ульяненко.  

Залда 9 стенд бар, оның екеуі Ұлы Отан соғысы және еңбек ардагерлері тақырыбын қамтиды. Ардагерлер туралы мәліметтер, олардың марапаттары, құрмет грамоталары, орден-медальдары қойылған. Ал «1940-1950 жылдардағы Ақмола депосы» атты стендте соғыс жылдарындағы ішкі ресурстарды мобилизациялау жұмыстары туралы деректер берілген. Мұнда облыстық партия комитеті атынан депо ұжымына алғыс жарияланған газет қиындылары, түрлі құжаттар жинақталған.  

Тағы бір стенд «Соғыс жылдарындағы Ақмола депосының теміржолшылары» аталады. Мұнда да соғыс кезіндегі машинистер мен слесарлардың «Бәрі де жеңіс үшін!» деген ұранмен жанқияр еңбегі жайлы құнды деректер қойылған. Солардың ішінде Кеңес одағының батыры Дмитрий Степанов жайлы арнайы стенд жасақталған. Екі жыл бұрын жөндеуден өткен музейге ардагерлердің ұрпақтары құнды жәдігерлер әкеп табыстап, олардың қатарын толықтыруға көмектеседі екен.

«Кейде біздің ардагерлердің шетелдердегі ұрпақтары іздеп келеді. Өткен жылы Ислям Кутубаевтың Уфада тұратын ұлы баласымен музейге арнайы келіп, соғыс ардагерінің немересін атасы жайлы деректермен таныстырып, мәлімет бердік», – дейді В.Ульяненко.  

 

Аймақтар
06.05.2025
Семейде өрт сөндіру пойызы қоймадағы өртті өшірді
Спорт
06.05.2025
Семейлік теміржолшы жүзден жүйрік шықты
Темір жол тарихы
06.05.2025
Жеңіс рухын сөндірмеген Қызылорда алауы
Аймақтар
06.05.2025
Арыстағы «Батырлар аллеясы»
Спорт
06.05.2025
Машинистер сайысы
Темір жол тарихы
06.05.2025
Майданға тартылған мұнай жолы
Қауіпсіздік
06.05.2025
Теміржолдағы тәртіп – адам өмірінің кепілі
Темір жол тарихы
06.05.2025
Ешкім де, ештеңе де ұмытылмайды
Жаңалықтар / Мұрағат
06.05.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №34-35 06 мамыр 2025 жыл
Жүк тасымалы
05.05.2025
"KTZ Express" Қазақстан-Бельгия маршруты бойынша есіктен есікке дейін жеткізуді іске қосты
Жүк тасымалы
05.05.2025
Қытайға теміржол көлігімен жем экспортау рекордтық көрсеткішке жетті
Жаңалықтар
05.05.2025
Ақтау портының түбі тереңдетіледі
Аймақтар
05.05.2025
Кәсіподақ төрағасы сайланды
Жаңалықтар
05.05.2025
Пойызда есірткімен ұсталған азамат 5 жылға сотталды
Аймақтар
05.05.2025
Түрксіб жауынгерлерінің жорық жолы
Темір жол тарихы
05.05.2025
Әкелер жүрген ізбенен...
Қауіпсіздік
05.05.2025
Еңбекті қорғау күніне орай интеллектуалдық сайыс өтті
Темір жол тарихы
05.05.2025
Әлия Молдағұлова теміржолшылар әулетінде өсті
Жолаушылар тасымалы
05.05.2025
Пойызда қандай заттарды алып жүруге болмайды?
Жүк тасымалы
02.05.2025
Жыл басынан бері темір жол көлігімен 4,7 млн тонна астық тасымалданды