Соғыс тарихынан сыр шерткен жәдігерлер

Темір жол тарихы
15.04.2025, 09:25
Суретті түсірген Александр ЖАБЧУК
Райхан Рахметова

«Қазақстан теміржолшысы» газетінің тілшісі

Астана локомотив депосынан 120 адам соғысқа аттанып, көпшілігі қайта оралмаған. Депоның музейінде осынау қан майданда ерлікпен қаза тапқан жауынгерлер, соғыс және тыл ардагерлері туралы деректер жинақталған арнайы бұрыш бар.

Паровоз тізгіндеп жүріп соғысқа кетіп, елге оралмағандарға музейге кіреберісте мемориалды ескерткіш орнатылған. Ал үш залдан тұратын шағын музейдің меңгерушісі, Құрметті теміржолшы Владимир Ульяненко мұндағы әрбір жәдігер тарихы туралы сағаттап сөйлеуге әзір. 50 жылдай осы депода еңбек еткен ол бүгінде музей жұмысын жүргізіп, әрбір құнды заттарды көздің қарашығындай сақтап отыр. Суреттері ілулі тұрған соғыс ардагерлерінің көбін ол өзі көзімен көрген, әріптес болған.  

– Екінші залда соғыс және тыл ардагерлерінің суреттері мен олардың марапаттары, деректері қойылған. Депода еңбек еткен Л.Ленц, И.Кутубаев, Е.Шаукенов, А.Меженный, В.Плаксин және басқа да Ұлы Отан соғысы ардагерлерінің құжаттары музей төрінен орын алған. Олар майданға жастай кетіп, оралған соң зейнет жасына жеткенше осы депода еңбек етті. Бірқатары тылда жұмыс істеп, жеңісті жақындатуға атсалысты. Кіреберісте тұрған ескерткішті деполықтар өз күштерімен 1985 жылы Жеңістің 40 жылдығына арнап орнатты. Онда соғыста қаза тапқан 68 адамның есімі тасқа қашалып жазылған. Ал негізі деподан 120-дан астам адам соғысқа аттанған, олардың көбі машинистер болғандықтан, ұрыс даласында оқ пен оттың ортасында жүріп пойыздарды тасыған, – дейді В. Ульяненко.  

Залда 9 стенд бар, оның екеуі Ұлы Отан соғысы және еңбек ардагерлері тақырыбын қамтиды. Ардагерлер туралы мәліметтер, олардың марапаттары, құрмет грамоталары, орден-медальдары қойылған. Ал «1940-1950 жылдардағы Ақмола депосы» атты стендте соғыс жылдарындағы ішкі ресурстарды мобилизациялау жұмыстары туралы деректер берілген. Мұнда облыстық партия комитеті атынан депо ұжымына алғыс жарияланған газет қиындылары, түрлі құжаттар жинақталған.  

Тағы бір стенд «Соғыс жылдарындағы Ақмола депосының теміржолшылары» аталады. Мұнда да соғыс кезіндегі машинистер мен слесарлардың «Бәрі де жеңіс үшін!» деген ұранмен жанқияр еңбегі жайлы құнды деректер қойылған. Солардың ішінде Кеңес одағының батыры Дмитрий Степанов жайлы арнайы стенд жасақталған. Екі жыл бұрын жөндеуден өткен музейге ардагерлердің ұрпақтары құнды жәдігерлер әкеп табыстап, олардың қатарын толықтыруға көмектеседі екен.

«Кейде біздің ардагерлердің шетелдердегі ұрпақтары іздеп келеді. Өткен жылы Ислям Кутубаевтың Уфада тұратын ұлы баласымен музейге арнайы келіп, соғыс ардагерінің немересін атасы жайлы деректермен таныстырып, мәлімет бердік», – дейді В.Ульяненко.  

 

Жаңалықтар
30.07.2025
"ҚТЖ" ҰК" АҚ және TCDD Taşimacilik A.Ş. Орта дәлізді дамыту жөнінде келісті
Инфрақұрылым / Әлеумет
30.07.2025
Ірі құрылыс жобалары 12,8 мыңнан астам адамды жұмыспен қамтып, өңірлер экономикасына серпін беруде
ҚТЖ келбеті
30.07.2025
Ерлік емей, немене?!
ҚТЖ келбеті
30.07.2025
Әке жолын жалғаған ұл
ҚТЖ келбеті
30.07.2025
Талабыңа нұр жаусын, Ержан!
Жаңалықтар
30.07.2025
ҚТЖ жүк тасымалының өсуіне байланысты машинист көмекшілерін қабылдауды ұлғайтты
Жолаушылар тасымалы
30.07.2025
«Астана – Бурабай курорты» бағыты бойынша қосымша электр пойызы іске қосылды
Жаңалықтар
30.07.2025
ҚТЖ мен Мерсин халықаралық порты Орта дәлізді дамыту аясындағы ынтымақтастықты талқылады
Жолаушылар тасымалы
29.07.2025
“Алматы-3” теміржол вокзалының құрылысы: Жоба қай кезеңде?
Жаңалықтар / Апта саны
29.07.2025
ҚТЖ-да қозғалыс қауіпсіздігін бұзу 4% қысқарды
Жолаушылар тасымалы
29.07.2025
Жолаушылар тасымалы жартыжылдық жұмысын қорытындылады
Сұхбат
29.07.2025
Қырықбай ӘЛСЕЙІТҰЛЫ: Теміржол саласында тағы бір жарқын кезең басталды
Станция тынысы
29.07.2025
Сағыз станциясы – құрылыс жүктерінің күретамыры
Инфрақұрылым
29.07.2025
Ақтөбе облысында жеті вокзал жөнделіп жатыр
Аймақтар
29.07.2025
Қырағылық – кәсібилік белгісі
Аймақтар
29.07.2025
Маңғыстау магистральдық желісінде 17 нысанға жөндеу жұмыстары жүргізілуде
Әлеумет
29.07.2025
Елордаға саяхат
Жаңалықтар / Мұрағат
29.07.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №57-58 29 шілде 2025 жыл
Спорт
28.07.2025
ҚТЖ-ның «Railways team» командасы «Summer Relay 2025» жарысында жүлдегер атанды
ҚТЖ келбеті
28.07.2025
Сайыс өте қызық әрі қиын болды – Жасұлан Смағұл