Соғыс тарихынан сыр шерткен жәдігерлер

Темір жол тарихы
15.04.2025, 09:25
Суретті түсірген Александр ЖАБЧУК
Райхан Рахметова

«Қазақстан теміржолшысы» газетінің тілшісі

Астана локомотив депосынан 120 адам соғысқа аттанып, көпшілігі қайта оралмаған. Депоның музейінде осынау қан майданда ерлікпен қаза тапқан жауынгерлер, соғыс және тыл ардагерлері туралы деректер жинақталған арнайы бұрыш бар.

Паровоз тізгіндеп жүріп соғысқа кетіп, елге оралмағандарға музейге кіреберісте мемориалды ескерткіш орнатылған. Ал үш залдан тұратын шағын музейдің меңгерушісі, Құрметті теміржолшы Владимир Ульяненко мұндағы әрбір жәдігер тарихы туралы сағаттап сөйлеуге әзір. 50 жылдай осы депода еңбек еткен ол бүгінде музей жұмысын жүргізіп, әрбір құнды заттарды көздің қарашығындай сақтап отыр. Суреттері ілулі тұрған соғыс ардагерлерінің көбін ол өзі көзімен көрген, әріптес болған.  

– Екінші залда соғыс және тыл ардагерлерінің суреттері мен олардың марапаттары, деректері қойылған. Депода еңбек еткен Л.Ленц, И.Кутубаев, Е.Шаукенов, А.Меженный, В.Плаксин және басқа да Ұлы Отан соғысы ардагерлерінің құжаттары музей төрінен орын алған. Олар майданға жастай кетіп, оралған соң зейнет жасына жеткенше осы депода еңбек етті. Бірқатары тылда жұмыс істеп, жеңісті жақындатуға атсалысты. Кіреберісте тұрған ескерткішті деполықтар өз күштерімен 1985 жылы Жеңістің 40 жылдығына арнап орнатты. Онда соғыста қаза тапқан 68 адамның есімі тасқа қашалып жазылған. Ал негізі деподан 120-дан астам адам соғысқа аттанған, олардың көбі машинистер болғандықтан, ұрыс даласында оқ пен оттың ортасында жүріп пойыздарды тасыған, – дейді В. Ульяненко.  

Залда 9 стенд бар, оның екеуі Ұлы Отан соғысы және еңбек ардагерлері тақырыбын қамтиды. Ардагерлер туралы мәліметтер, олардың марапаттары, құрмет грамоталары, орден-медальдары қойылған. Ал «1940-1950 жылдардағы Ақмола депосы» атты стендте соғыс жылдарындағы ішкі ресурстарды мобилизациялау жұмыстары туралы деректер берілген. Мұнда облыстық партия комитеті атынан депо ұжымына алғыс жарияланған газет қиындылары, түрлі құжаттар жинақталған.  

Тағы бір стенд «Соғыс жылдарындағы Ақмола депосының теміржолшылары» аталады. Мұнда да соғыс кезіндегі машинистер мен слесарлардың «Бәрі де жеңіс үшін!» деген ұранмен жанқияр еңбегі жайлы құнды деректер қойылған. Солардың ішінде Кеңес одағының батыры Дмитрий Степанов жайлы арнайы стенд жасақталған. Екі жыл бұрын жөндеуден өткен музейге ардагерлердің ұрпақтары құнды жәдігерлер әкеп табыстап, олардың қатарын толықтыруға көмектеседі екен.

«Кейде біздің ардагерлердің шетелдердегі ұрпақтары іздеп келеді. Өткен жылы Ислям Кутубаевтың Уфада тұратын ұлы баласымен музейге арнайы келіп, соғыс ардагерінің немересін атасы жайлы деректермен таныстырып, мәлімет бердік», – дейді В.Ульяненко.  

 

Жаңалықтар
22.04.2025
ҚТЖ-ның барлық құрылымдарында өртке қарсы тексеру жүргізіледі
Темір жол тарихы
22.04.2025
Бір жәдігердің тарихы
Әлеумет
22.04.2025
Отбасы – шағын мемлекет
Қауіпсіздік
22.04.2025
Жасөспірімдерге темір жолдың қауіптілігі түсіндірілді
Сұхбат
22.04.2025
Қамқорлықтан кенде емес
ҚТЖ келбеті
22.04.2025
Үздік өнертапқыштар марапатталды
Аймақтар
22.04.2025
Құрылыс жұмыстары басталды
Аймақтар
22.04.2025
Мемлекет басшысы Ақтау теңіз портының жұмысымен танысты
Жаңалықтар / Мұрағат
22.04.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №30 22 сәуір 2025 жыл
Аймақтар
21.04.2025
Оқушылар депоға экскурсия жасады
Спорт
21.04.2025
Волейболдан іріктеу турнирі өтті
Жаңалықтар
21.04.2025
Өңіраралық мобильді жедел әрекет ету топтары пойыздарды қорғауды күшейтеді
Жүк тасымалы
21.04.2025
Қытай Орталық Азия елдеріне жүк тасымалын арттырып жатыр
Жаңалықтар
19.04.2025
«Алматы – Ташкент» пойызының жолсерігі баланы құтқарып қалды
Инфрақұрылым
18.04.2025
Достық-Мойынты учаскесінде 90 көпір орнатылды
Әлеумет
18.04.2025
Балалар арасында сурет салу байқауы басталды
Аймақтар
18.04.2025
Мамандық таңдау – маңызды іс
Аймақтар
18.04.2025
Қарт түбектің қақпасы қайта түлемек
Жүк тасымалы
18.04.2025
Қазақстан баламалы маршруттарды белсенді дамытуда
Жаңалықтар / Мұрағат
18.04.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №29 18 сәуір 2025 жыл