Ұлы құрылыс рухы

Темір жол тарихы
24.08.2020, 14:35
Елена Колдасбаева

Собственный корреспондент по Алматинской области

Түрксіб – көптеген есімдер мен деректер және оқиғаларды топтастырған құбылыс. Ал темір жол көлігіндегі Орталық мұражайда сақталған, өткен ғасырдың 30-шы жылдары шыққан «Правда» газетінің сарғыш тартқан беттерінен бұл жолды адамдардың қандай ерлікпен тұрғызғанын, ұлы жол оларды қалай тәрбиелегенін байқауға болады.  

Түркістан-Сібір магистралі өте ауыр жағдайда салынғаны тарихтан белгілі. Жолдың көп жерінде жол таулар, жыралар, өзендер, сусыз жазық далалармен қиылысып жатты. Жазда адамдар 60 градусқа дейінгі ыстық аптапта, қыста қарлы боранда жұмыс істеді.

Жолдың құрылысына 40 мыңға жуық жұмысшы мен инженерлік-техникалық жұмысшылар жұмылдырылды. Тек бір ғана Ертіс өзенін кесіп өтетін көпірдің өзін салуға үш ауысымда 850 жұмысшы жұмыс істеді.

Расында мидай жазық дала мен құм жерлерді, буырқанған өзендерді бағындырған адамдардың еңбегіне таң қалмасқа болмайды, олар 180 текше метр тас, бетон, темір-бетон қатпарларды салып, жерді күрекпен, машинамен күреп, алда магистраль салу үшін 23 текше метр жерді дайындап отырды.

Мұражайда Шоқпар асуындағы оқиғалар, құрылысшылар жолында тұрған даланың «мәрмәр сақшылары» ерекше көрініс тапқан.

«Құрылысшылар асуға қарай алынбайтын қамалға бара жатқандай аяңдады. Ұңғымаларға аммонал жарылғышы салынып, білте тұтатылды. Үлкендігі орасан зор, салмағы 50 келіге дейінгі тастар, кіп-кішкентай ядро күшінен 200 метрге дейін қашықтыққа шашырап жатты. Табиғат ана тұрғызған қамал құрылысшыларға бағынғысы келмейтіндей» деп жазады сол кездегі басылым.

Шоқпарды жеңу үшін құрылысшыларға 5 мыңға жуық ұңғыманы іске қосып, оларда 4 тонна аммонал пайдалануға тура келді. Әрбір жарылыс сайын таулы жырада қисық жоталар, тісті аңғарлар пайда бола берді. Оны түзеу үшін тағы да тесіп, жаруға мәжбүр болды.

Мұндай кезең Түрксібтің барлық құрылысына тән болды. Адамдар еш қиындыққа қарамай жұмысын жалғастыра берді. Ұлы құрылыс жайында тек «Правда» ғана жазып қойған жоқ. Мұражайда Түрксіб тарихын «Рельсы гудят» және «Түрксіб» деген көп тиражды газеттер де сақтап тұр.

Оның қызметкерлерінің бірі белгілі жазушы, журналист Павел Кузнецов болды. Ол керемет очерктер жазып қалдырды. Түрксіб тарихында алаштың қоғам қайраткері Тұрар Рысқұловтың, құрылыс бастығы Владимир Шатовтың, қазақтан шыққан тұңғыш теміржолшы Мұхамеджан Тынышпаевтардың есімі алтын әріппен мәңгі жазылып қалды. 

Аймақтар
17.01.2025
Қарағанды – Сұрыптау станциясы теміржол объектілерінің жұмысы тексерілді
Жаңалықтар
17.01.2025
ҚТЖ жүргізушілерді теміржол өткелдерінде сақ болуға шақырады
Спорт
17.01.2025
Қарағайлы ормандағы шаңғы жарысы
Аймақтар
17.01.2025
Теміржолшы мамандығына сұраныс артпақ
Аймақтар
17.01.2025
Қазалы теміржолшылары алғысқа бөленді
Инфрақұрылым
17.01.2025
Биыл ұзындығы 1 401 шақырым темір жол жөнделеді
Жолаушылар тасымалы
17.01.2025
Өткен жылы ҚТЖ пойыздарымен 13,6 миллион жолаушы тасымалданды
Жаңалықтар / Мұрағат
17.01.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №3 17 қаңтар 2025 жыл
Жүк тасымалы
16.01.2025
2024 жылы Қазақстан мен Қытай арасында теміржол көлігімен 32 миллион тоннадан астам жүк тасымалданды
Жаңалықтар
16.01.2025
Диагностика нәтижелері 2024 жылы теміржол жағдайының жақсарғанын көрсетті
Әлеумет
16.01.2025
Теміржолшылар коммуналдық қызмет жұмысшыларына қолдау көрсетті
Жолаушылар тасымалы
16.01.2025
Жолаушы ресімделмеген 108 кг багажды алып өтпек болған
Жаңалықтар
16.01.2025
Қытай Қазақстандағы реформаларды жоғары бағалап, көлік жобаларының маңыздылығын атап өтті
Станция тынысы
16.01.2025
Енді Доссорға пойыз тоқтайды
Аймақтар
16.01.2025
Жастарға кәсіби бағдар берілді
Станция тынысы
15.01.2025
Шиелі станциясының бүгінгі тыныс-тіршілігі
Жаңалықтар
15.01.2025
Президент «Абу Дабидің орнықты даму апталығы» саммитінде көлік инфрақұрылымының маңызын сөз етті
Әлеумет
15.01.2025
2025 – жұмысшылар жылы
Әлемде
15.01.2025
Қытай-Қырғызстан-Өзбекстан темір жолының құрылысы ресми түрде басталды
Жаңалықтар
14.01.2025
ҚТЖ негізгі бағдарлар бойынша контейнерлік тасымалдауды дамытады