Қытай мен Еуроодақ арасындағы қазақ дәлізі

Жүк тасымалы
11.03.2024, 12:07
Қазақстан теміржолшысы

Өткен аптада Қазақстан Сианда өз теміржол терминалын іске қосты. Оның Қазақстанға берер пайдасы қандай? Бұл жайында қаржы, биржа, макроэкономика сарапшысы, экономист Айбар Олжай айтып берді.

Оның айтуынша, бұл стратегиялық жаңалық. Біз өзімізді Азия мен Еуропаны байланыстыратын дәліз көреміз. Логистикалық держава атанып, содан пайда тапқымыз келеді.

«Мемлекеттік инвестициялар, халықаралық ұйымдар қарызы да аз құйылып жатпағандықтан, ерте ме кеш пе, дивиденд мәселесі туындайтыны һақ. Data Hub дерегінше, 2022 жылы Қазақстан теміржолдың барлық транзитінен тапқан табысы 502 миллиард теңге болды. 2023 жылдың статистикасы шықпаса да, ол табыстың кемінде 600 миллиард теңге айналасында боларын сезіп отырмыз. Бірақ бар үмітті транзитке артқанда, оның бір жылда алып келіп отырған табысы небары 1 миллиард доллардың айналасында жүргені өте өкінішті. Себебі, теміржол да, құрамдар да тозады. 1 миллиард доллар оларды жөндеуге де жетпейді. Бізге транзит кем дегенде 5-7 миллиард доллар әкелсе ғана, соның инфрақұрылымын жаңартып отырып, үстінен бюджетке ақша түсіріп отырамыз. Ал ол үшін бірнеше фактор ойдағыдай түйісу керек. Оның көбісі Қазақстанның қолында емес», - дейді сарапшы.

Сондай-ақ ол 2022 жылы Қытай Еуроодаққа 626 миллиард доллардың тауарын жібергенін, бұл біздің ішкі жалпы өнімімізден 3 есе, Ұлттық қорымыздан 12 есе артық екенін жеткізді.  

“Сол тауарлардың 90 пайызы Еуропаға теңіз арқылы барады. Себебі теңіз арқылы бәрібір арзан. Ал тез баруы тиіс тауар ғана құрлық арқылы жүреді. Сонда осы торттан құрлыққа тиетіні 10 пайыз, 62 миллиард доллардың тауары ғана. Осы 62 миллиардтың 80 пайызы Қазақстан аумағы арқылы өтеді. Ол 50 миллиард доллар. Өз кезегінде әрі қарай екіге бөлінеді. Тауардың 40 миллиарды теміржол, 10 миллиарды фуралар арқылы кетеді»,- дейді экономист А. Олжай.

Транскаспий дәлізін салу 2017 жылы басталды. Ұзындығы 11 мың шақырым, өткізу қабілеті жылына 6 млн тонна. Ол мультимодальды, яғни екі көлік түрін пайдаланады – теміржол және паром. Контейнерлер Қытайдан Қазақстан арқылы Ақтау мен Құрық порттарына барып, паромға тиеледі. Пароммен Әзірбайжанға дейін барып, ары қарай пойыздарға қайта салынады. Грузияға жеткен соң жол екіге бөлінеді. Бірі Түркия, екіншісі Қара теңіз арқылы өтеді.  

«Екі мүмкіндік пен бір қауіп бар. Хуситтер Суэц каналына маза бермесе және Еуроодақ Ресеймен теміржол жүк қатынасын мүлде жауып тастаса, Қазақстан логистикадан қыруар пайдаға кенеледі. Керісінше, Каспий теңізі суалып кететін болса, Қазақстан толық шығынға батып, Еуропаға көпір боламын деген арманынан айрылады. Қазақ қазір Еуропаға көпір емес, жіңішке кабель ғана болып тұр. Кабель де көпір болғысы келеді. Қолындағы амалын жасады. Бірақ көп нәрсе үйдегі көңілге емес, түздегі нарыққа байланысты», - дейді экономист.

 

Жаңалықтар / Мұрағат
23.07.2024
«Қазақстан теміржолшысы» газеті, №60 23 шілде 2024 жыл
Жаңалықтар
22.07.2024
Қазақстан, Түрікменстан және Ауғанстан жаңа теміржол магистралінің құрылысын талқылады
Инфрақұрылым
22.07.2024
Күрделі жөндеу жұмыстары кезең-кезеңімен жүзеге асырылуда
Әлеумет
22.07.2024
Теміржолшылардың балалары лагерге аттанды
Спорт
22.07.2024
Қазақстан темір жолының 120 жылдығына орай Таразда спартакиада өтті
Жаңалықтар
22.07.2024
Ауғанстан, Түрікменстан және Өзбекстан делегациясы Бейнеу астық терминалының мүмкіндігімен танысты
Жолаушылар тасымалы
22.07.2024
Қаныш Сәтбаевтың 125 жылдығына арнайы безендірілген пойыз жолға шықты
Темір жол тарихы
21.07.2024
«Алатау» жүрдек пойызы қалай пайда болды?
Жаңалықтар
19.07.2024
Жаңа – Есіл локомотив депосының паркі жаңартылды
Жаңалықтар
19.07.2024
Мемлекеттік тілді дамыту бойынша өткен байқаудың жеңімпаздары анықталды
Станция тынысы
19.07.2024
Шағыр станциясында жүк тиеп жөнелту артып келеді
Аймақтар
19.07.2024
«Жасыл істер марафонында» Жамбыл бөлімшесі бірінші орынды жеңіп алды
Жүк тасымалы
19.07.2024
Биыл Қытайға 2 млн тоннадан астам астық экспортталмақ
Сұхбат
19.07.2024
Барлық сын-тегеурінге төтеп бердік
Инфрақұрылым
19.07.2024
11 мың шақырым теміржол жөндеуден өтеді
Жаңалықтар / Мұрағат
19.07.2024
«Қазақстан теміржолшысы» газеті, №59 19 шілде 2024 жыл
Қауіпсіздік
18.07.2024
Темір жолдағы химиялық апаттарды жою бойынша оқу-жаттығу өтті
Әлеумет
18.07.2024
50 бала лагерьге аттанды
Қауіпсіздік
18.07.2024
Жанып келе жатқан жолаушылар пойызы сөндірілді
ҚТЖ келбеті
18.07.2024
Велосаяхатшы сапарға шықты