Кешенді техниканың құдіреті
Жолаушылар тасымалы
13.03.2018, 17:10

Шымкент белгі беру және байланыс дистанциясында вагон дөңгелегінің қызуын анықтайтын көпфунционалды техникалық құралдар кешенінің енгізілгеніне де он жылға жуықтады. Содан бері байланысшылар осы кешенді техниканың құдіретін көріп келеді.
Жалпы КТСМ деп аталатын құрылғы әр 25-35 км қашықтықта орналасқан. Байланыс саласындағы №717 нұсқаулық талабына сай ел ішінде қатынайтын және транзиттік пойыздардың температуралық көрсетікіші екі бөлек. Яғни, белгіленген шақырымына қарай бір күйге келтіреді. Түлкібаста барлық пойыз техникалық қызмет көрсету пунктіне тоқтаса, транзитті пойыздар Арысқа барғанда бір-ақ аялдайды.
– Көпфунционалды техникалық құралдар кешенінің екінші түрі 2011 жылы келді. 2017 жылы қойылған КТСМ 02 түрі бұрынғыға қарағанда өзгерек. Оны шығаратын зауыт бір кемшілігі дәлелденсе, келесі жолы соған сай өзгеріс енгізіп, жаңасын жасауда. Жүріп бара жатқан құрам КТСМ тұрған аумаққа 25 метр қалғанда рельс тізбегі құрылғыны іске қосады. Сосын вагон дөңгелегін таспаға алатын оптикалық құрылғылар жұмысын бастайды. Ал кеңседегі монитордан қай вагонның дөңгелегі қанша градусқа қызғаны көрсетіліп тұрады. Дөңгелектен бір зат сүйретіліп келе жатса, немесе тежегіштері қысқанда дабыл дыбысын береді. Дабылдың үш түрі бар.«0» түрі – диагностика, «1» – апаттың алдында, «2» – апаттық кез. Бұрынғы ПОНАБ құрылғысы вагон дөңгелегінің қызуын тек деңгеймен көрсететін. Ал КТСМ қызудың градусын анықтайды. Жаңа техника болғасын, жұмыс бұрынғыдан әлдеқайда жеңілдеген, – дейді аға электр механик Дінмұхаммед Әсілов.
КТСМ өндіріске келгелі он жыл ғана өткендіктен әзірге жаңа болып саналады. Әр он жылдан кейін жағдайы комиссиялық тексеруден өткен соң, әрі қарай қанша уақыт жұмыс істейтіні белгілі болмақ.
– Бұл құрылғымен жұмыс істеудің бір тиімділігі – республика бойынша әр тараптан қанша пойыз өткенін Астанадағы басшылық орталықтандырылған бақылау жүйесі арқылы монитордан көріп отырады. Мәселен, Жамбылдан шыққан пойыздың Қызылордаға қалай жеткені сияқты. Егер бізге келгенде пойыздың дөңгелегінде ақау болса, оның қай бекеттен бастап қызғанын ортақ желіге қарап білеміз. Осылай қауіпсіздіктің алдын алуға көмектеседі, – дейді аға электр-механик.
Өткен жылы Шымкент дистанциясына қарасты аумақтан 198507 пойыз өтіп, соның ішінде 112 рет бірді-екілі вагон дөңгелегі қызғаны үшін тоқтатылған. Тежегіштің қысып жібермеуі 86 рет тіркелген. Әсіресе, мұндай жағдай Түлкібас пен Састөбеде жиі қайталанады екен. Себебі, Жамбыл облысынан биіктен сайға түсіп келе жатқанда вагон дөңгелектері қызып келеді. Ол жер бұдырына байланысты болғандықтан, бұл аралықта вагон дөңгелегінің қызуын тексермеу туралы шешім қабылданған. Сондықтан келесі құрылғы пойыздар жазыққа түсіп, бір қалыпқа келгенде тексереді.
Аталған техникамен жұмыс істеуді үйрену үшін мамандар Ақтөбе жол техникалық мектебінде оқытылған. Одан бөлек КТСМ құрылғысын шығаратын зауыттың өзінде жыл сайын екі электр механикті Алматы мен Астанаға шақырып, құрылғымен жұмыс істеуді үйретеді. Былтырдан бері «КТСМ 03» түрі шығуда. Ол әзірге тек Ресейде қолданылуда екен. Аға электр механиктің айтуынша, оның қызметі бүгінгі қолданыстағыдан да бір саты жоғары көрінеді.
– Мысалы, КТСМ қондырғысындағы жылуды анықтайтын оптикалардың қызмет көрсету уақыты 3 жылға берілген. Күн ыстықта оның қызмет көрсету уақыты аз. Салқын ауа райында 4-5 жылға ұзаруы мүмкін. Сосын жаңасымен ауысады. Ал соңғы «КТСМ 03» құрылғысына қызмет көрсетпесе де болады. Тек аптасына екі рет тексерсе жеткілікті. Сосын «КТСМ 02» құрылғысы секілді онда бөлмеге арнайы қойылған аппарат жоқ. Ал ескісінде ені мен көлемі бірдей екі метр болатын белгі беретін шкаф бар.Әр бекетте екі механик шкафты кестеге сай он күн мен бір айдың ішінде ашып көріп, тазалап кетеді. Егер аяқ астынан белгі болса, ол диспетчерге, вагон операторына түседі, – деп түсіндірген аға электр-механик осындай құдіреті күшті техниканың жаңа үлгісі өндіріске қосылатын күнді асыға күтіп жүргендерін жеткізді.
Динар МЕЙІРМАН, Шымкент
Жүк тасымалы
01.07.2025
ҚТЖ желісі бойынша астық тасымалы 53%-ға өсті
ҚТЖ келбеті
01.07.2025
100 маман іріктелді
Инфрақұрылым
01.07.2025
Шымкент жолшылары асарлатып ауқымды жұмыс атқарды
Аймақтар
01.07.2025
Жұмысшыларды тасымалдайтын жаңа автобус пайдалануға берілді
Жаңалықтар
01.07.2025
Абай мұрасы насихатталды
Қауіпсіздік
01.07.2025
Теміржол нысандарындағы өрт қауіпсіздігі
Жаңалықтар / Мұрағат
01.07.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №50 01 шілде 2025 жыл
Аймақтар
30.06.2025
Күрделі жөндеу жұмыстары нәтижесін беруде
Станция тынысы
30.06.2025
Семей станциясы үздік атанды
Әлеумет
30.06.2025
Айназдың алғашқы жеңісі
Жаңалықтар
30.06.2025
"Қазақстан темір жолы" төрт жылда неге қол жеткізді?
Жаңалықтар
30.06.2025
Нұрлан Сауранбаев Көлік министрі болып тағайындалды
Жолаушылар тасымалы
30.06.2025
ҚТЖ Ақтөбе – Астана бағыты бойынша қосымша пойыз тағайындады
Жаңалықтар
30.06.2025
Түрік компаниясы елімізде логистикалық инфрақұрылымға инвестиция салмақ
Инфрақұрылым
28.06.2025
Елімізде теміржол желісіне ауқымды жаңғырту жүргізуде
Жаңалықтар
27.06.2025
Варшавада ТХКБ дамыту жөніндегі жұмыс тобының отырысы өтті
ҚТЖ келбеті
27.06.2025
Вагон қозғалысын реттеушілер жайлы бір үзік сыр
Инфрақұрылым
27.06.2025
Маңғыстау теміржолы күрделі жөндеуге күш салуда
ҚТЖ келбеті
27.06.2025
Қырық жыл кешіккен шындық
Әлеумет
27.06.2025
Балалар жазы көңілді