Шар вокзалы - теміржолшылар қаласы

Әлеумет
17.07.2020, 11:08
Қуаныш Қожаев

Абай облысы бойынша меншікті тілші

Шығыстағы Семей ЖТ бөлімшесінің 769,7 шақырымында орын тепкен, үш бағытқа қызмет көрсететін Шар станциясындағы барлық теміржол ғимараттары – толықтай дерлік Түрксіб құрылысының төл туындылары. Соның ішінде өткен жылы ірге көтергеніне 90 жыл болған Шар теміржол вокзалы теміржолшылар қаласының «визиттік карточкасы» деуге болады.

Жергілікті өлкетанушы, теміржол саласын зерттеуші ардагер Х.Кенжебаевтың айтуына қарағанда, Шар қаласындағы алғашқы көше және алғашқы үйлер Түрксіб құрылысымен бірге 19271928 жылдары салыныпты. Осылайша, жаңадан елді мекен бой көтеріп, кейіннен қызметі дүрілдеген тораптық станция қалыптасады.

Ал, жолаушылар вокзалы мен өзге де теміржол ғимараттары 1928-1930 жылдар аралығында түрксібшілердің маңдай тер, білек күшімен ағаштан салынған екен. Жергілікті тұрғындардың дені – кезінде Түрксіб темір жолын салуға қатысып, кейіннен Шар паровоз депосында, станцияда, басқа да құрылымдарда еңбек еткен теміржолшылардың ұрпақтары.

Шар паровоз депосының құрылысы 1934 жылы басталып, 1935 жылы наурызда аяқталған. Шарға арнайы 20 паровоз бөлініп, жаңа өндіріс ошағының қызмет көрсететін шекарасы Шар-Жарма, Шар-Семей телімдері аралығы болған екен. Осы бағыттардағы пойыздар қозғалысын күні бүгінге дейін Шардағы ТД-17 локомотив депосының ұжымы қамтамасыз етіп келеді.

Даңқы Түрксібпен бірге өрілген Шар теміржолшыларының еңбектегі жеңістері де мақтаныш етуге тұрарлық. Ұлы Отан соғысы жылдарында Шар паровоз депосы үлкен жетістіктерге жетіп, Қорғаныс комитетінің ауыспалы Қызыл Туын бірнеше мәрте жеңіп алған. Ал, 1945 жылы депоға Бүкілодақтық Жол қатынасы Комиссариатының Қызыл Туы мәңгі сақтауға берілген.

Шардан шыққан тұңғыш машинист Асқарқожа Темірханов «Үздік стахановшы» атанған санаулы теміржолшының бірі ретінде есімі қазақ теміржолының тарихында мәңгі қалды. Сол тәрізді стахановшы-машинист Адамбек Кудеринов, Қапан Жәнібековтер Жол қатынасы Халықтық Комиссариатының номер 34-ші резервтегі паровоз колоннасын Қазақстаннан Германияға жеткізген паровоз машинисі ретінде ерлігі үшін «Еңбек Қызыл Ту» орденімен марапатталып, «Құрметті теміржолшы» белгісіне ие болыпты.

Кейінгі жылдарда да Шардағы теміржол мекемелерінен көптеген майталман мамандар шыңдалып шықты. Соның ішінде небары 25 жасында Шар локомотив депосының директоры болған, мекеме жұмысын айтарлықтай биік белестерге көтерген Құрметті теміржолшы, бүгінде салалық ардагерлер кеңесінің төрағасы болып отырған Қырықбай Әлсейітұлын ерекше атап өтуге болады.

– Біздің вокзалымыз Түрксібтің төл туындысы саналады. Талай мықты теміржолшылар шыққан Шардың қақпасы сынды. Бір өкініштісі, ертеректе көзін көрген ардагер теміржолшылардың вокзал мен станцияның шежіресін шертіп, Түрксіб дәуірінен басталатын тарихы туралы айтқан әңгімелеріне жастықпен аса мән бере қоймаппыз. Бүгінде тоқсан жылдық бедерінде аса қымбат тарихымызды қайта түгендеп жатырмыз, – дейді аталмыш салада 20 жылдан аса еңбек өтілі бар Шар вокзалының бастығы Гүлнара Мұстафина.

Жаңалықтар
10.07.2025
ҚТЖ: Қытайдағы негізгі серіктестермен бірқатар уағдаластықтарға қол жеткізілді
Спорт
10.07.2025
Щучинск қаласындағы республикалық спартакиадаға 250 теміржолшы қатысуда
Жаңалықтар
10.07.2025
KTZ Express ЕО елдеріне экспорттық мультимодальды тасымалды ұйымдастырды
Жаңалықтар
10.07.2025
Транскаспий дәлізі: Қазақстанның көлік және цифрлық инфрақұрылымдағы жаңа бағыты
Жолаушылар тасымалы
10.07.2025
Жолаушы мен жолсерік қуанышы (Видео)
Аймақтар
09.07.2025
Арыстағы біліктілік сайысы: вагон қараушылар шеберлігін сынады
Жаңалықтар
09.07.2025
«ИННОПРОМ–2025» халықаралық көрмесінде ЗИКСТО-ның болашағы талқыланды
Жолаушылар тасымалы
09.07.2025
ҚТЖ «Jibek Joly 5.0» туристік пойызының жаңа маусымын іске қосады
Жаңалықтар
09.07.2025
Кірме жолдардағы қозғалыс қауіпсіздігіне бақылау күшейтілді
Жаңалықтар
09.07.2025
ҚТЖ мен Қытай темір жолдары стратегиялық ынтымақтастық туралы жаңа келісімге қол қойды
Қауіпсіздік
09.07.2025
Жамбыл өңірінде пойыз қозғалысы қауіпсіздігіне қатысты 8 заңбұзушылық анықталды
Әлемде
09.07.2025
Иран мен Ауғанстан Хаф – Герат теміржол жобасын тез арада аяқтауға ниетті
Жаңалықтар
08.07.2025
ҚТЖ басшылығы Бейжіңде өткен ХТЖО-ның XII конгресінде бірқатар стратегиялық кездесулер өткізді
Қауіпсіздік
08.07.2025
Қарағанды – Ағадыр бағытында машинист шұғыл тежегіш қолдануға мәжбүр болды
Аймақтар
08.07.2025
Бейнеудегі машинистердің демалыс үйі жаңа кейіпке енді
Әлемде
08.07.2025
Әзірбайжан темір жолдары жазғы кестеге көшеді
Әлемде
08.07.2025
Тәжікстан Қытай–Қырғызстан–Өзбекстан теміржолы жобасына қосылғысы келеді
Әлемде
08.07.2025
Қытайда панда бейнесіндегі монорельс пойызы таныстырылды
Жолаушылар тасымалы
07.07.2025
ҚТЖ Алматы-Саратов бағытына жаңа вагондар шығарды
Жаңалықтар
06.07.2025
КТЖ басшылығы «Нұрлы жол» вокзал кешенінің жұмысымен танысты