Өз тіліңе құрметті – өзіңнен баста

ҚТЖ келбеті
19.06.2025, 12:33
Суретті түсірген автор
Райхан Рахметова

«Қазақстан теміржолшысы» газетінің тілшісі

Мемлекеттік тіл мәртебесін көтеру, оның қолданыс аясын кеңейту мәселесі бүгінгі қоғамда әлі де өзекті болып отыр. Өзгеден талап етпек түгілі, қазақтың қазақпен ана тілінде сөйлесуі мұң болып отырған кезеңде туған тіліне жанашырлық танытып, қолданыс аясын кеңейтуге   атсалысып жүрген азаматтар бар. Солардың бірі – «ҚТЖ» ҰК» АҚ Комплаенс-қызметінің комлаенс-қадағалаушысы Бекет Ақпан.  

Сыр елінде туып-өскен  Бекет Ақпанның ана тілін білмеуі және насихаттамауы мүмкін емес еді. Дегенмен теміржол саласы бойынша білімді Мәскеуде алып, үш тілді бірдей меңгерген кейіпкеріміздің мемлекеттік тілге қатысты ұстанымдары мен маңызды қадамдары өзгелерге үлгі боларлық.  

  

Әкесі Жұлдызбай Мұсаев  - көп жыл  Қызылорда локомотив депосын басқарған белгілі теміржолшы. Бекеттің бала кезден теміржолшы болуға ықыласы ауғанда әкесі оған «Теміржолда карьера жасағың келсе  қазақ және орыс тілдерінде тең сөйлеп, баяндама жасай алатындай, барған жеріңде қай тілде болсын еркін сөйлеп ойыңды еркін жеткізетіндей білім керек» деген екен. Содан бастап қазақ, орыс, ағылшын тілдерін жоғары деңгейде оқуға бел буған ол қазір желі бойында елді аралап түрлі жиындарға барса да, халықаралық деңгейде өткен іс-шараларға қатысса да  өзін еркін сезінеді, қай ортада да  тіл табысып, келіссөздер жүргізіп, ешқандай аудармашының көмегінсіз сөйлесе  беретін деңгейге жетті. Алайда жұмыс барысында құжаттарды ана тілінде жазу, аударуда, күнделікті өз үйінің ауласында, лифтіге мінсе, дүкенге барса, көлікке отырса, түрлі қызметтер бойынша телефон шалса, банктер мен сервис орталықтарына бас сұқса, тіпті үйде де отбасына тек қазақша сөйлеп, мүмкіндігінше оған мемлекеттік тілде жауап беруін күтеді.    

– Тілге деген құрметті әр адам өзінен бастауы керек. Үйде бала тәрбиесінен бастап, жұмыста, көшеде барлық қарым-қатынаста тек қазақ тілінде тіл қатамын. Отбасында да жарыммен бірге шешім қабылдап, балалар мектепке барам дегенше, одан әрі де тек қазақ тілінде сөйлесу, «қоқыс таста, «тұр, отыр, ұйықта, тамақ іш» десек те, тілді қойыртпақтамауға келіскенбіз. Бала қоғамда ортамен араласқан соң орыс тілін онсыз да үйреніп алады, ал ана тілін ұмыта бастайды. Сосын оларға арасында телефоннан ютуб қараса да қазақша немесе ағылшынша видеолар көруін қадағалаймыз. Қазіргі таңда қазақ тілінің деңгейін көтеруде әрбір жанұя осылай жіті бақылаумен, күш салумен күреспесе, туған тілімізден айрылып қалуымыз ғажап емес. Баланың тілі туған тілінде таза шықса ғана өзінің тарихын, әдебиеті мен мәдениетін бойына толық сіңіріп, өзінің кім екенін біліп өседі. Болашақ ұрпақ ата-бабадан қалған құнды мұра-бай тіліміздің құнарын, мақал-мәтелдерді, нақыл сөз, тұрақты сөз тіркестерін біліп, мағынасын ұғына алатындай болса, сол өз ұлтының нағыз жанашыры, мықты азаматы болады. Туған тілден кейін екінші орында  орыс, ағылшын, тағы басқа тілді меңгере бер, артығы жоқ,  – дейді Бекет Ақпан.  

Кейіпкеріміз 2020 жылдан бері еңбек ететін Комплаенс қызметінде теміржол терминдерін қазақшаға аударып, тиісті мекемелерге құжат дайындайды, хат жазады, талдау актілерін әзірлейді. Мұның бәрін тіл маманы емес қызметкерге қазақша жүргізу оңай емес.  ҚТЖ-да бұл ретте арнайы аудармашы мамандар болса да, Бекет Ақпан соған дейін барынша ізденіп, сөйлемдердің дұрыс құрылуына мән беріп отырады. Сонымен қатар өңірлерге барып түрлі іс-шаралар, семинарлар өткізсе аудиторияның ыңғайын байқап, қазақ тілінде жүргізуге басымдық береді. Соңғы жылдары қай жерге барса да іс-шараны мемлекеттік тілде өткізуді жөн санайтындардың артқанын айтады.    

Жаңалықтар
02.10.2025
ҚТЖ мен AD Ports Group ынтымақтастық перспективаларын талқылады
Аймақтар / Бейнелер
02.10.2025
Сексеуіл станциясында өткел ғимараты пайдалануға берілді
Аймақтар
02.10.2025
Ардагер теміржолшыларға құрмет көрсетілді
Жаңалықтар
02.10.2025
Jibek Joly туристік пойызы келесі сапарға дайындалуда
Аймақтар
02.10.2025
Жем локомотив пайдалану депосына – 120 жыл
Жаңалықтар
01.10.2025
ТХКБ үшін жаңа серпін: Қазақстан, Әзірбайжан және Грузия стратегиялық құжатқа қол қойды
Станция тынысы
01.10.2025
Достық станциясы — Қазақстан мен Қытай арасындағы негізгі көлік торабы
Жаңалықтар
01.10.2025
Алматыда Түркі мемлекеттері ұйымы көлік министрлерінің VIII кездесуі өтті
Әлемде
01.10.2025
Бүгіннен бастап Қытай пойызға қағаз билеттерді қолдануды тоқтатты
Әлеумет
01.10.2025
Бершүгір станциясында теміржолшыларға арналған спорт кешені ашылды
Жаңалықтар
01.10.2025
Экологтарға арналған оқытуда қалдықтарды бөлек жинау мен жаңа кодекс нормалары талқыланды
Жаңалықтар
01.10.2025
New Silk Way: ҚТЖ еуразиялық транзитте стратегиялық көшбасшылықты күшейтуде
Жаңалықтар
30.09.2025
Пойыздан кешіккен бойжеткен машинист кабинасына тас лақтырды
Жаңалықтар
30.09.2025
Алматыда «New SilkWay» бизнес-форумы өтіп жатыр
Жаңалықтар
30.09.2025
Президент: Қазақстан арқылы әлемнің ең ірі сауда нарығына 5 теміржол дәлізі өтеді
Жаңалықтар
30.09.2025
Мемлекет басшысы «Достық – Мойынты» теміржолының екінші желісін іске қосты
Трансформация
30.09.2025
Локомотив құрастырудың жаңа деңгейі
Жаңалықтар
30.09.2025
«НR-өндіріс серпіні»: Маңызды жобалар алаңы
Қауіпсіздік
30.09.2025
Қараусыз мал мен құлаққаптағы адам – пойыз қозғалысына қауіп
Аймақтар
30.09.2025
Құрылғылар сенімділігі күмән туғызбайды