Өз тіліңе құрметті – өзіңнен баста

ҚТЖ келбеті
19.06.2025, 12:33
Суретті түсірген автор
Райхан Рахметова

«Қазақстан теміржолшысы» газетінің тілшісі

Мемлекеттік тіл мәртебесін көтеру, оның қолданыс аясын кеңейту мәселесі бүгінгі қоғамда әлі де өзекті болып отыр. Өзгеден талап етпек түгілі, қазақтың қазақпен ана тілінде сөйлесуі мұң болып отырған кезеңде туған тіліне жанашырлық танытып, қолданыс аясын кеңейтуге   атсалысып жүрген азаматтар бар. Солардың бірі – «ҚТЖ» ҰК» АҚ Комплаенс-қызметінің комлаенс-қадағалаушысы Бекет Ақпан.  

Сыр елінде туып-өскен  Бекет Ақпанның ана тілін білмеуі және насихаттамауы мүмкін емес еді. Дегенмен теміржол саласы бойынша білімді Мәскеуде алып, үш тілді бірдей меңгерген кейіпкеріміздің мемлекеттік тілге қатысты ұстанымдары мен маңызды қадамдары өзгелерге үлгі боларлық.  

  

Әкесі Жұлдызбай Мұсаев  - көп жыл  Қызылорда локомотив депосын басқарған белгілі теміржолшы. Бекеттің бала кезден теміржолшы болуға ықыласы ауғанда әкесі оған «Теміржолда карьера жасағың келсе  қазақ және орыс тілдерінде тең сөйлеп, баяндама жасай алатындай, барған жеріңде қай тілде болсын еркін сөйлеп ойыңды еркін жеткізетіндей білім керек» деген екен. Содан бастап қазақ, орыс, ағылшын тілдерін жоғары деңгейде оқуға бел буған ол қазір желі бойында елді аралап түрлі жиындарға барса да, халықаралық деңгейде өткен іс-шараларға қатысса да  өзін еркін сезінеді, қай ортада да  тіл табысып, келіссөздер жүргізіп, ешқандай аудармашының көмегінсіз сөйлесе  беретін деңгейге жетті. Алайда жұмыс барысында құжаттарды ана тілінде жазу, аударуда, күнделікті өз үйінің ауласында, лифтіге мінсе, дүкенге барса, көлікке отырса, түрлі қызметтер бойынша телефон шалса, банктер мен сервис орталықтарына бас сұқса, тіпті үйде де отбасына тек қазақша сөйлеп, мүмкіндігінше оған мемлекеттік тілде жауап беруін күтеді.    

– Тілге деген құрметті әр адам өзінен бастауы керек. Үйде бала тәрбиесінен бастап, жұмыста, көшеде барлық қарым-қатынаста тек қазақ тілінде тіл қатамын. Отбасында да жарыммен бірге шешім қабылдап, балалар мектепке барам дегенше, одан әрі де тек қазақ тілінде сөйлесу, «қоқыс таста, «тұр, отыр, ұйықта, тамақ іш» десек те, тілді қойыртпақтамауға келіскенбіз. Бала қоғамда ортамен араласқан соң орыс тілін онсыз да үйреніп алады, ал ана тілін ұмыта бастайды. Сосын оларға арасында телефоннан ютуб қараса да қазақша немесе ағылшынша видеолар көруін қадағалаймыз. Қазіргі таңда қазақ тілінің деңгейін көтеруде әрбір жанұя осылай жіті бақылаумен, күш салумен күреспесе, туған тілімізден айрылып қалуымыз ғажап емес. Баланың тілі туған тілінде таза шықса ғана өзінің тарихын, әдебиеті мен мәдениетін бойына толық сіңіріп, өзінің кім екенін біліп өседі. Болашақ ұрпақ ата-бабадан қалған құнды мұра-бай тіліміздің құнарын, мақал-мәтелдерді, нақыл сөз, тұрақты сөз тіркестерін біліп, мағынасын ұғына алатындай болса, сол өз ұлтының нағыз жанашыры, мықты азаматы болады. Туған тілден кейін екінші орында  орыс, ағылшын, тағы басқа тілді меңгере бер, артығы жоқ,  – дейді Бекет Ақпан.  

Кейіпкеріміз 2020 жылдан бері еңбек ететін Комплаенс қызметінде теміржол терминдерін қазақшаға аударып, тиісті мекемелерге құжат дайындайды, хат жазады, талдау актілерін әзірлейді. Мұның бәрін тіл маманы емес қызметкерге қазақша жүргізу оңай емес.  ҚТЖ-да бұл ретте арнайы аудармашы мамандар болса да, Бекет Ақпан соған дейін барынша ізденіп, сөйлемдердің дұрыс құрылуына мән беріп отырады. Сонымен қатар өңірлерге барып түрлі іс-шаралар, семинарлар өткізсе аудиторияның ыңғайын байқап, қазақ тілінде жүргізуге басымдық береді. Соңғы жылдары қай жерге барса да іс-шараны мемлекеттік тілде өткізуді жөн санайтындардың артқанын айтады.    

Қауіпсіздік
08.07.2025
Қарағанды – Ағадыр бағытында машинист шұғыл тежегіш қолдануға мәжбүр болды
Аймақтар
08.07.2025
Бейнеудегі машинистердің демалыс үйі жаңа кейіпке енді
Әлемде
08.07.2025
Әзірбайжан темір жолдары жазғы кестеге көшеді
Әлемде
08.07.2025
Тәжікстан Қытай–Қырғызстан–Өзбекстан теміржолы жобасына қосылғысы келеді
Әлемде
08.07.2025
Қытайда панда бейнесіндегі монорельс пойызы таныстырылды
Жолаушылар тасымалы
07.07.2025
ҚТЖ Алматы-Саратов бағытына жаңа вагондар шығарды
Жаңалықтар
06.07.2025
КТЖ басшылығы «Нұрлы жол» вокзал кешенінің жұмысымен танысты
Жаңалықтар
04.07.2025
ҚТЖ жол жөндеу техникасын жаңартуда
Жүк тасымалы
04.07.2025
Жаңа маусымға – жаңа вагондармен
Аймақтар
04.07.2025
Депутаттар контейнерлік аэрохаб жұмысымен танысты
Аймақтар
04.07.2025
Абай әлеміне саяхат
Цифрландыру
04.07.2025
Цифрлық технология: Зияткерлік білім сайысы
Аймақтар
04.07.2025
Құлсары дистанциясында жол жөндеу қарқын алды
Аймақтар
04.07.2025
Болашақ станциясы арқылы Түрікменстанмен жүк алмасу тұрақты жалғасуда
Жаңалықтар
04.07.2025
Қазақ-моңғол қатынасы сөз болды
Жаңалықтар / Мұрағат
04.07.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №51 04 шілде 2025 жыл
Жаңалықтар
03.07.2025
Мемлекет басшысы Көлік министрі Нұрлан Сауранбаевты қабылдады
Қауіпсіздік
03.07.2025
Өрт сөндірудің заманауи әдістері талқыланды
Жаңалықтар
03.07.2025
ҚТЖ Басқарма төрағасы тағайындалды
ҚТЖ келбеті
03.07.2025
Астанада тоғысқан тағдырлар