Теміржолшылар елдегі ең көне деполардың бірінің шежіресін жасады

Темір жол тарихы
01.04.2024, 12:53

Қазақстан темір жолының 120 жылдығы аясындаАқмола облысының алғашқы паровоз депосының, елорданың Тұңғыш және ірі кәсіпорнының пайда болуы мен қалыптасу шежіресіне арналған   "Үлкен жолдың кезеңдері. Астана локомотив пайдалану  депосының тарихы мен тағдырлар" кітабын жарыққа шығаруға дайындауда.

Кітап жазудың бастамашысы-Құрметті теміржолшы, депо бастығы Дулат Ахмадиев. Авторлары мен құрастырушылары – депо мұражайының қамқоршысы, Құрметті теміржолшы, бұрынғы машинист-нұсқаушы Владимир Ульяненко, депо ардагері, педагогика ғылымдарының кандидаты Далабай Байғожин, локомотивтерді жөндеуді бақылау бөлімінің инженер - технологы Лейла Ғабдулина.

Кітаптың бас құрастырушысы Далабай Байғожин бұл істі ынтамен қолға алды. Ол бұрынғы әріптестерінен және олардың туыстарынан, әртүрлі мемлекеттік органдардан көмек сұрады, жарты жыл ішінде ақпарат жинады. Материалдарды жинай отырып, ол қызықты мұрағаттық фактілер мен фотосуреттерді тапты.    

"Маған кітап жазу жұмысына қосылу ұсынылғанда,  балаша қатты қуандым. Дулат Тілегенұлы оқырманды қызықтыруы үшін кітапты түсінікті, қолжетімді және қарапайым тілде жазуға кеңес берді. Біз бұл жұмысқа жан-тәнімізбен кірістік. Кітап қазақстандықтарға пайдалы болады. Онда бір кәсіпорынның призмасы арқылы темір жол мен тәуелсіз Қазақстанның даму тарихы баяндалады. Осы жылдар ішінде көптеген ұрпақтардың еңбегінің арқасында темір жол мен депо өзгерді", - дейді Далабай Байғожин.  

Депо қызметкерлерінің 80% - і династия өкілдері, 20% - і бір кездері теміржолға келіп, өмір бойға қалып қойған кездейсоқ адамдар. Ардагер өзін кездейсоқ адамдарға жатқызады. Ол өзінің еңбек жолын теміржолдан бастады. Бірақ содан кейін мен өмірімді өзгертуді шештім, дейді ол.  

"Әкем: "Ешқашан теміржолдан шықпа", - деді, бірақ мен өзіме сеніп, басқа салаға кетіп қалам деп шештім. Оқытушы болып жұмыс істедім, кандидаттық диссертациямды қорғадым. 90-шы жылдары депоға машинисттің көмекшісі болып оралдым, өйткені темір жолы барлық уақытта да жұмыс істейді.  2005 жылы 59 жасында ол өзінің туған кәсіпорны төлейтін салалық жәрдемақыға кетті, содан кейін зейнеткерлік жасқа жеткенде лайықты демалысқа шықты. Бүгін мен заманауи локомотивтермен сапарға шығатын жас локомотившілерге қараймын да қызғаныш пайда болады екен, ұқыпты және әдемі теміржол формасында", - дейді ардагер.  

Кітап жазу кезінде депо мұражайының мұрағаттық материалдары пайдаланылды. Мұнда серігім болып мұражай күтушісі Владимир Ульяненко болды, ол үшін 40 жылдан астам уақыт жұмыс істеген депо, асыра сілтеусіз-туған үйіндей. Ол машинистер әулетінің өкілі.   Алғаш рет Владимир Ульяненко тепловозды 4 жасында көрді, содан кейін ол бірден мен машинист боламын деген  шешімді бірден қабылдады. Ол машинист болып жұмыс істеді, зейнетке шыққанға дейін машинист-нұсқаушы болды.    

Кітап 130 беттен және 9 тараудан тұрады. Депо құрылғаннан бері жолаушылар мен жүк пойыздарын паровозбен, содан кейін локомотивпен, соғыс жылдарында майданмен тасымалдауды қамтамасыз етті. Кітаптың жеке бөлімі бұрынғы депо қызметкері, Кеңес Одағының батыры Дмитрий Степановқа арналған. Оны паровоз депосының мақтанышы деп атайды. Ұлы Отан соғысы жарияланғанға дейін ол слесарь болып жұмыс істеді. Висла өзенінен ерлікпен шайқасып өткені үшін сержант Степановқа Батыр атағы берілді. Дмитрий Степанов бастапқыда Воздвиженка ауылынан (Астананың жанында орналасқан), қазір орталық көшелердің бірі батырдың есімімен аталады.  

Кітапта деповтықтардың соғыстан кейінгі батылдығы мен адалдығы туралы айтылады. Теміржолшылар еңбек ерліктерін жасады, депода Стаханов-Кривоносовтық қозғалыс дамыды.  

Кітаптың тағы бір бөлімі депоның заманауи дамуына арналған, теміржолшылардың белсенді қоғамдық өмірі бейнеленген. Депо машинистері алғашқылардың бірі болып Тальго жүрдек пойыздары мен пойыздарды енгізудің озық жүйелерін сынақтан өткізді.  

Бүгін елордалық депо ҚТЖ желісіндегі жетекші кәсіпорындардың бірі болып табылады, ол Елордадан Көкшетау, Есіл, Қарағанды, Екібастұз және кері бағытта жүретін жүк және жолаушылар пойыздарына қызмет көрсетеді.

 

Жүк тасымалы
05.06.2025
ҚТЖ өткен жылыту маусымында 70 млн тоннадан астам көмір тасымалдады
Жаңалықтар
05.06.2025
Қазақстан Транскаспий көлік бағытының дамуына қосатын үлесін арттырып келеді
Жаңалықтар
05.06.2025
Теміржол тарихына саяхат: студенттерге арналған ерекше экскурсия
Аймақтар
05.06.2025
Жол жаңарады – қауіпсіздік нығаяды
Әлеумет
05.06.2025
«Тең қоғам» темір жолда да өзекті
Әлемде
05.06.2025
Түркия өздері өндірген электр локомотивтерін іске қосты
Жаңалықтар
04.06.2025
Теміржолшылар мемлекеттік тілді қаншалықты біледі?
Жүк тасымалы
04.06.2025
Nurminen Logistics Қазақстанға автокөлік бөлшектерін Транскаспий бағытымен тұрақты түрде жеткізуді бастады
Инфрақұрылым
03.06.2025
Алматы айналма темір жол торабы жүктемені 40% түсіреді
Жүк тасымалы
03.06.2025
Сианнан Алматыға: Zhetysu жаңа контейнерлік терминалы алғашқы контейнерлік пойызды қабылдайды
Жолаушылар тасымалы
03.06.2025
Елорда вокзалында бес миллионыншы жолаушыны салтанатты түрде қарсы алды
Аймақтар
03.06.2025
Қазақ-қырғыз теміржолшылары Түрксіб түйіскен тұстағы түйткілдерді талқылады
Аймақтар
03.06.2025
Көктемгі сын нені көрсетті?
Қауіпсіздік
03.06.2025
Дала өртіне даярлық жоғары
Аймақтар
03.06.2025
Жаңа депо іске қосылды
Әлеумет
03.06.2025
Әрқашан күн сөнбесін...
Аймақтар
03.06.2025
Балаларға базарлық
Жаңалықтар / Мұрағат
03.06.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №42 03 маусым 2025 жыл
Жаңалықтар
02.06.2025
Сианнан ТХКБ бойынша 100 мыңыншы контейнер жөнелтілді
Жаңалықтар
02.06.2025
Мас жолаушы әйел Көкшетауға барар жолда пойыздан түсірілді