Ақтау портында контейнерлік хаб салынады
«Қазақстан теміржолшысы» газетінің тілшісі
Маңғыстау түбегіндегі Ақтау портының соңғы жылдары қызмет қарқыны артып отыр. Порт Транскаспийлік халықаралық көлік бағдары арқылы тасымалданатын жүкті теңіз арқылы сыртқы елдерге шығаруда маңызды рөл атқаруда. Соған орай порттан тиеліп жөнелтілетін жүк көлемі де артқан.
Бүгінгі таңда Ақтау портында инвестициялық және инфрақұрылымдық жобаларды іске асырумен байланысты порттың өткізу қабілетін кеңейтуге қатысты шаруалар легі жүзеге асырылуда. Солардың бастапқысы – порт базасында контейнерлік хаб құрылысын салу. Бұл құрылыс «Қуатты өңірлер – ел дамуының драйвері» ұлттық жобасы, Ақтау және Құрық порттары базасында «контейнерлік хаб» құру және жүк тасымалының бағытын Ақтау және Құрық порттарына өзгерту жөніндегі жұмыс жоспары сияқты мемлекеттік бағдарламаларға сәйкес Ақтау порты негізінде контейнерлік хаб құру бойынша шаралар шегінде жүзеге асырылуда.
Хабтың салынуы теңіз контейнерлерін кері тиеуді қамтамасыз ету есебінен жүктерді теміржол вагонынан контейнерлерге қайта тиеу алаңын, халықаралық жүк тасымалдау желілерінің контейнерлерін тарту және сақтау орындарын құру арқылы осы мәселелердің бір бөлігін шешетін болады. Сайып келгенде, мұның бәрі клиенттерге өз жүгін портқа дейін автокөлікпен де, теміржол жылжымалы құрамымен де жеткізіп, одан әрі жүктерді контейнерлермен жөнелту үшін қолайлы жағдай тудырмақ. Сонымен қатар контейнер хабында контейнерлерді (VGM) өлшеу, сертификаттау, жөндеу, сақтау сияқты қосымша сервистер көрсетілетін болады.
Биыл «Ақтау порты базасында контейнерлік хаб салу» жобасының техникалық-экономикалық негіздемесін әзірлеу жоспарлануда. Жоба әлеуетті инвестормен бірлескен кәсіпорын форматында жүзеге асырылады деп күтілуде. Жоба 2025 жылы іске аспақ.
Келесі іс-шара, Ақтау портының №12 айлағын №3 айлақты ұзарта отырып, қайта құрылымдау. Бұл іс-шара контейнерлік жүктерді өңдеуге арналған контейнерлік хабтың жобалық қуатына қол жеткізу, сондай-ақ сусымалы және жалпы жүктерді ауыстырып тиеу үшін айлақтың өткізу қабілетін арттыру мақсатында қажет. Осы ретте контейнерлерді өңдеу үшін №1 және №2 құрғақ жүк айлақтары толығымен пайдаланылмақ. Ал жоғарыда көрсетілген шаруа атқарылғанда, ол №1 және №2 айлақтар арқылы контейнерлік жүктерді бір мезгілде ауыстырып тиеуге және қайта құрылымдаудан өткен №3 және №12 айлақтар арқылы жалпы жүктердің басқа түрлерін ауыстырып тиеуге мүмкіндік бермек. Бұл жоба қарыз қаражаты есебінен жүзеге аспақ. Биыл «Ақтау портының №12 айлағын №3 айлақты ұзарту арқылы қайта жаңарту» жобасының техникалық-экономикалық негіздемесі әзірленіп, жоба 2023- 2025 жылдар аралығында іске асырылады деп күтілуде.
Айта кетейік, өткен жылы Ақтау порты арқылы 3 млн 818 мың тонна жүк, оның ішінде 2462 мың тонна мұнай, 447 мың тонна астық, 119 мың тонна металл, 786 мың тонна түрлі жүктер, соның ішінде 30 708 мың ЖФЭ және 4 мың тонна паром тиеліп жөнелтілген. Контейнерлік жүктерге келсек, жалпы контейнерлер көлемінің 33%- ы, яғни 10 056 ЖФЭ экспортқа шығарылса, транзиттік 11 853 ЖФЭ жалпы контейнерлер көлемінің 39%-ын құраған. Ал пароммен экспортталған 150 ЖФЭ жалпы контейнерлер көлемінің 0,4%-ын құрап отыр.