Дәстүрлі қаржы конференциясы өтті

Жаңалықтар
10.09.2024, 09:45
Суретті түсірген Александр ЖАБЧУК
Сұлугүл Бакесова

«Қазақстан теміржолшысы» газетінің тілшісі

Ағымдағы жылдың 5-6 қыркүйек күндері Астанада өткен «Astana Finance Days-2024» дәстүрлі қаржы конференциясының панельдік сессиясының бірі «Жаңа инвесторлар: борыш нарығы екпін алуда» тақырыбында өрбіді. Спикерлер борыштық құралдардың өсуіне ықпал ететін негізгі факторлар, сондай-ақ қор нарығында бизнесті жайғастырудың және нарықтағы қатаң бәсекелестік жағдайында инвесторлар базасын кеңейтудің тиімді стратегиялары туралы ойларын ортаға салды.

Талқылаудың мақсаты – борыш нарығының стратегиясы мен құрылымына, жаңа үрдістерге кешенді шолу жасау, өзекті мәселелерді және инновациялық биржалық өнімдерді қарастыру болды.  

Инвесторлар базасын әртараптандыру – табыс кілті, сондықтан сессия барысында шекаралық нарықтарда жергілікті борыш нарығына маманданған инвестқорларды тарту тақырыбы қозғалды. Сонымен қатар орнықты қаржыландыруды дамыту және борыштық құралдар институционалдық инвесторларға кірісті қамтамасыз етіп, осылайша дамып келе жатқан және шекаралас экономикасы бар елдерге капитал ағынын ұлғайта отырып, нарықты кеңейту катализаторы ретінде қалай қызмет ететіндігі талқыланды.  

Панельдік сессия спикерлерінің бірі «ҚТЖ» ҰК» АҚ Басқарма төрағасы Нұрлан Сауранбаев өз сөзінде Қазақстан – жаһандық маршруттардың қиылысында транзиттік хаб ретінде әрекет ететінін, ал транзит негізгі табыс көзі ретінде бүкіл экономикаға мультипликативтік әсер беретінін, Дүниежүзілік банктің бағамы 1-ден 3%-ға дейін құрап, ағымдағы дамуына ықпал ететінін атап өтті.  

Ал транзиттік әлеуетті дамыту үшін әлбетте аса ауқымды қаражат керек, қазір транзиттік артықшылыққа ие болу үшін бәсекелестік күрес жүріп жатыр. Әрбір жаһандық ойыншының қолында өз бағдарламасы бар, сондықтан ақша тарту үшін жаһандық қаржы институттары мен инвесторлардың қатысуы қажет етілуде.

– Теміржол инфрақұрылымын дамыту ЖІӨ-нің өсуіне айтарлықтай үлес қосады. Жобаның әрбір кезеңінде, айталық құрылыс және пайдалану кезеңінде ҚТЖ инфрақұрылымдық жобаларының салымы ЖІӨ-ге қосымша 1%-ға дейін жетеді. Осы ретте белгілі бір жүктерді (оның ішінде әлеуметтік маңызы бар жүктер) тасымалдауға арналған төмен тарифтер есебінен Компания экономиканың аралас салаларын субсидиялауды жүзеге асыратынын атап өтпекпін. Дәлірек айтсақ, реттелетін тасымалдардағы жүктердің 70%-дан астамы өзіндік құннан төмен жүзеге асырылады. Мәселен, ТМД елдерінің кеңістігінде бізде ғана тарифтердің ең төмен деңгейі белгіленген, айталық, Қазақстанда тариф Тәжікстанға қарағанда орта есеппен 6 есеге, Арменияға қарағанда 5 есеге, Ресейге қарағанда шамамен 2 есеге төмен. Алайда, тарифтің төменділігі теміржол инфрақұрылымын дамытуға инвестицияларды өтеуге және тартуға мүмкіндік бермей отыр. Соған қарамастан Компания өзінің тиімділігін көтеруге жұмыс істеп жатыр. Нәтижесі де жоқ емес. Негізгі өндірістік-қаржылық көрсеткіштер оған дәлел. Мәселен, 2021-2023 жылдары таза пайда (акционерге қатысты) 2021 жылы 120,6 млрд теңгеден 2023 жылы 136,8 млрд теңгеге дейін ұлғайды, ал EBITDA көрсеткіші 21%-ға, кіріс 45%-ға, тарифтік жүк айналымы 12%-ға өсті. ҚТЖ-ның  қаржылық тұрақтылығы жыл сайын халықаралық рейтингтік агенттіктердің (Moodys – «Baa2», S&P – «BB», Fitch – «ВBB-») ҚТЖ рейтингін беру жолымен расталып отыр, – деді Нұрлан Сауранбаев.  

Десе де, теміржол саласын реформалауды табысты жүргізу үшін тарифтік жүйені қайта қарау қажет. Мұны Мемлекет басшысы да жуырдағы Қазақстан халқына Жолдауында айтып өтті. Жалпы бұл жұмысты ҚТЖ Үкіметпен бірлесіп 2022 жылдан бастап жоспарлы түрде жүргізіп келеді, нәтижесінде тарифтердің деңгейін рентабельділікке кезең-кезеңімен жеткізу күтілуде екен. Компания басшысының айтуынша, бұл іс-шаралар Үкіметтің «ҚТЖ» ҰК» АҚ-ны 2025 жылы IPO-ға шығару жөніндегі жоспарына сәйкес келіп отыр. «Самұрық-Қазына» АҚ-мен бірлесіп, жоспарланған IPO-ны ұйымдастыру және өткізу үшін Citi, JP Morgan және Societe Generale сынды халықаралық консультанттар мен жаһандық үйлестірушілер тартылған. Олар өз кезегінде, тариф деңгейін арттыру және қарызды төмендету, сондай-ақ салынған инвестициялардан кірісті арттыру қажеттілігін растап отырған көрінеді. Сондай-ақ әлеуетті инвесторлар үшін тартымдылықты арттырудың маңызды шарттарының бірі ҚТЖ ҰК АҚ-ға транзиттік тасымалдарды жүзеге асыруға айрықша құқық берілуі болып отыр.  

 

Жаңалықтар
29.10.2025
ҚТЖ басшысы жеңіспен оралған футболшылар командасын марапаттады
Аймақтар
29.10.2025
Тараздағы оқу орталығында машинист-инструкторлар үшін практикалық дәріс өтті
Аймақтар
29.10.2025
Теміржолшылар марапатталды
Аймақтар
29.10.2025
Елдік пен еңбек мерекесі
Аймақтар
29.10.2025
Республика күні мерекесінде теміржолшылар марапатталды
Жаңалықтар
28.10.2025
ҚТЖ-да жасанды интеллект бойынша семинар өтті
Жүк тасымалы
28.10.2025
ҚТЖ: уақытша шектеулер қытай тарапының пойыздарды қабылдауының төмендеуімен байланысты
Жаңалықтар
28.10.2025
Иран, Түркия және Ауғанстан теміржол тасымалы бойынша ынтымақтастықты арттыруда
Әлемде
28.10.2025
Әлемдегі ең жылдам пойыз 453 км жылдамдықты еңсерді
Әлемде
28.10.2025
Alstom Португалияға 117 пойыз жеткізетін болды
Жаңалықтар
27.10.2025
ҚТЖ – бірліктің, күш-қуат пен жеңістің символы!
Жолаушылар тасымалы
27.10.2025
Алматы мен Мәскеу арасында тікелей теміржол қатынасы ашылды
Жаңалықтар
25.10.2025
Талғат Алдыбергенов теміржолшыларды Республика күнімен құттықтады
Жаңалықтар
24.10.2025
ҚТЖ Республика күнін салтанатты түрде атап өтті
Инфрақұрылым
24.10.2025
Қызылжар жобасынан не күтеміз?
Инфрақұрылым
24.10.2025
Жол техникалары сапқа қойылды
Аймақтар
24.10.2025
Шаруашылықтар қысқа дайын ба?
Аймақтар
24.10.2025
Кемшіліктер қайталанбауы тиіс
ҚТЖ келбеті
24.10.2025
Жолаушының алғысына бөленген кассир
Аймақтар
24.10.2025
Вагон қараушыдан ұстазға айналған теміржолшы