«Түрксіб толғауы» жырының тұсауы кесілді

Әлеумет
14.12.2020, 19:20
Динара Желдібаева

Түрксіб теміржолының 90 жылдық мерейтойына орай жоспарланған іс-шаралар індетке байланысты ішінара шектелсе де, бұл дата ескерусіз қалған жоқ. Теміржолшы қауым елорданың төрінде ұйымдастырылған халықаралық конференцияны онлайн түрде тамашалап, бір марқайып қалды. 

Осы шарада ұлы құрылыстың мерейтойына арнайы жазылған «Түрксіб толғауы» жырының тұсауы кесілді. Әлі сиясы кеппеген толғауда заманның қиын кезеңіне қарамастан жалаңаш қолмен алып теміржол құрылысын салған жұмысшы күшіне құрмет байқалады. Көз алдыңызға еңбек майданында піскен ерлердің тынымсыз әрекеті, қайла мен күрек ұстаған құрыш білектілердің «тауды бұзып, тасты жарып» дүрсілдеткен еңбегі, тарихи сәт – қос рельстің түйіскен сәті елестейді. 

Әні мен сөзі қатар өрілген жыр-толғау әр теміржолшының кеудесіне мақтаныш сезімін ұялатқаны анық. Толғаудың сөзін жазған белгілі журналист, ақын Төреғали Тәшенов болса, әуенін жазған ҚР еңбек сіңірген қайраткері, күйшісазгер Шәміл Әбілтай. Сазгердің орындауында тұңғыш рет тыңдарманымен қауышқан «Түрксіб толғауы» қалай туды? 

– Қазақстанның теміржол тарихы Түрксібтен бастау алатыны белгілі. Орта Азия мен Сібір магистралін қосу мақсатында салынған теміржолға сол кездің өзінде «Ұлы құрылыс» деген баға берілген. Мәтінін жазу барысында бұрын да өзім білетін, оқып жүрген дүниелерден бөлек қосымша тағы да тарихына көз жүгіртіп, кітаптармен танысып шықтым. Құрметті теміржолшы, еңбек ардагері Қалтай Сәмбетов те тың дүниелермен бөлісіп, бізге рухани қолдау білдірді. 

Түрксіб тарихы керемет, небәрі үш жылда техникасыз-ақ 1,5 мың шақырым жол салу деген, сол заманда керемет қой. Семей мен Луговойдан келіп «Айнабұлақ» бекетінде түйіскен жолдың ашылуы – бір тарих. Киіз үй сияқты макет жасап, пойызды соның астынан өткізген. Қандай керемет десеңізші! Халық қатты әсерленген екен. 

Бұл теміржол ашаршылық заманында көптеген адамды құтқарып қалды, Қазақстанға құт әкелді. 

Қысқасы, толғауда халықтың еңбегін көрсетуге тырыстым. 

 «Қазақстан темір жолы» компаниясының тоқсан жылдықты ұйымдастырған тобы оған бейнебаян түсіріп, халықаралық конференцияда Шәкеңнің өз орындауында көрсетті. Жұрт жақсы бағалады. Меніңше, бұл толғау Түрксібке арналған ескерткіш іспеттес дүние болды, – дейді сөзін жазған автор Төреғали Тәшенов. 

– Осыдан бір ай бұрын Қазақстан темір жолының Алматы бөлімшесінің басшылығы мен ардагерлері тарапынан ұсыныс болды. Алдымен сөзінің жазылғанын құп көріп, Төреғали Тәшеновке хабарластым. Сөзді тірілтіп, әуенге айналдырдым. Сол сәтте пойыздың доңғалағының даусы құлағыма келсін бір. Әуен нөсер жаңбыр сияқты құйылып отырды. Осы туынды арқылы адамдардың қажырлы еңбегін жеткізуге тырыстық. Түрксібтің 90 жылдығына орай өткен конференцияға қатысушылар жылы қабылдады. Авторы ретінде бізге одан артық абырой бар ма?! – деді толғаудың әнін жазған және орындаған күйші-сазгер Шәміл Әбілтай. 

Құрметті теміржолшы, сала ардагері Қалтай Сәмбетов 90 жылдық торқалы тойға шашу болған жыл-толғау көпшіліктің жүрегінен өзіне лайықты орын алады деген сенімде. 

– Әлемге жалаң қолмен салынған ұлы құрылыс ретінде даңқы танылған Түрксіб туралы кезінде жыр да, ән де туды, роман да жазылды. Бір ғана Қастеевтің «Түрксіб» деген туындысы неге тұрады?! Міне, сол өнер туындыларының қатарын ақын Төреғали Тәшенов пен белгілі күйші-композитор Шәміл Әбілтайдың «Түрксіб толғауы» атты бірлескен туындысы толықтырып отыр, – деді ардагер.  

Жүк тасымалы
03.06.2025
Сианнан Алматыға: Zhetysu жаңа контейнерлік терминалы алғашқы контейнерлік пойызды қабылдайды
Жолаушылар тасымалы
03.06.2025
Елорда вокзалында бес миллионыншы жолаушыны салтанатты түрде қарсы алды
Аймақтар
03.06.2025
Қазақ-қырғыз теміржолшылары Түрксіб түйіскен тұстағы түйткілдерді талқылады
Аймақтар
03.06.2025
Көктемгі сын нені көрсетті?
Қауіпсіздік
03.06.2025
Дала өртіне даярлық жоғары
Аймақтар
03.06.2025
Жаңа депо іске қосылды
Әлеумет
03.06.2025
Әрқашан күн сөнбесін...
Аймақтар
03.06.2025
Балаларға базарлық
Жаңалықтар / Мұрағат
03.06.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №42 03 маусым 2025 жыл
Жаңалықтар
02.06.2025
Сианнан ТХКБ бойынша 100 мыңыншы контейнер жөнелтілді
Жаңалықтар
02.06.2025
Мас жолаушы әйел Көкшетауға барар жолда пойыздан түсірілді
Қауіпсіздік
02.06.2025
Жануарлар жүздеген шұғыл тежеуге себепкер болуда
Әлеумет
02.06.2025
Қызылордада ерекше мерекелік шара өтті
Спорт
02.06.2025
Теміржолшылар әлемдік сайыста жүлделі болды
Әлеумет
02.06.2025
«Мыңбала» мереке құшағында
Әлеумет
02.06.2025
Қуантсаң, қуант баланы...
Жаңалықтар
02.06.2025
Марат Қарабаев Аустрияның Федералдық темір жолдары басқарма төрағасы Андреас Маттэмен кездесті
Жолаушылар тасымалы
01.06.2025
ҚТЖ пойыздарымен 484 мыңнан астам бала тасымалданды
Жолаушылар тасымалы
01.06.2025
Сианьнан шыққан халықаралық туристік пойыз Алматыға келді
Жаңалықтар
31.05.2025
ҚТЖ Пәкістанның ірі компаниясымен ынтымақтастықты нығайтуда