Локомотивтер эволюциясы: паровоз алыптарынан қазіргі жүрдек пойыздарға дейін

Әлемде
17.04.2024, 11:58
Қазақстан теміржолшысы

Адамзат тарихындағы ең маңызды көлік құралдарының бірі болып табылатын локомотивтер ғасырлар бойы үлкен эволюциядан өтті. Паровоздардың алғашқы өнертабысынан электровоздарға және одан да заманауи локомотивтерге дейін бұл көліктер көлік индустриясында төңкеріс жасады.

Локомотивтер алғаш пайда болғаннан бері айтарлықтай эволюциядан өтті. Бұл эволюция паровоздардан дизельдік және электровоздарға дейінгі бірқатар технологиялық жетістіктерді қамтиды.

Паровоздар

Алғашқы локомотивтерді 1800 жылдардың басында Ричард Тревитик жасаған. Паровоздар көмір немесе ағаш отынымен жұмыс істейді. Паровоздар 20 ғасырдың ортасына дейін теміржол көлігінде басымдыққа ие болды.

Паровоздар қолданысқа енгелі бері бірқатар жаңалықтар мен жетілдірулер енгізілді. Локомотивтердің жылдамдығы, қауіпсіздігі және тиімділігі үнемі жақсарып отырды. Бу қазандықтарының, поршеньдердің және доңғалақтардың конструкциясын жетілдіру локомотивтердің қауіпсіз және тиімді жұмыс істеуіне мүмкіндік берді. Атап айтқанда, паровоздар 19 ғасырда теміржол желілерін кеңейтуде шешуші рөл атқарды.

Дизельді локомотер

Дизельдік тепловоздар 1920 жылдары жасалды. Мұндай локомотивтер дизельдік қозғалтқышпен жүреді. Паровоздарға қарағанда тепловоздар тиімдірек және ауаны ластау жағы да төмен. Бүгінгі таңда бұл темір жол көлігінде ең көп қолданылатын локомотивтің түрі.

Электровоздар

19 ғасырдың аяғында электровоздар іске қосылды. Электровоздар электр қуатымен жұмыс істейді. Олар тепловоздарға қарағанда ығайлы және ластағыштығы одан да аз. Ол әсіресе қалалық және қала маңындағы желілерде кеңінен қолданылады.

Ақылды локомотивтер

Бүгінде локомотив технологиясы цифрлық трансформацияның ықпалында. Пойыздардың қауіпсіздігі мен тиімділігін арттыру үшін смарт сенсорлар, жасанды интеллект және деректерді талдау сияқты технологиялар қолданылады. Ақылды локомотивтер ақауларды анықтау, техникалық қызмет көрсетуді жоспарлау және маршрутты оңтайландыру сияқты салаларда үлкен артықшылықтар береді. Бұл теміржол көлігін қауіпсіз және тиімдірек етеді.

Болашақ локомотив технологиялары

Локомотив технологиясы алдағы уақытта да үздіксіз дами береді. Сутегі отынымен жүретін пойыздар, толық автономды пойыздар және магниттік левитация технологиясы сияқты инновациялық шешімдер теміржол көлігін одан әрі дамытуға мүмкіндік береді. Болашақтың локомотивтері жасыл, жылдам және қауіпсіз болады деп күтілуде.

Алдағы уақытта локомотив технологиясы дами бермек. Жаңа технологиялар тиімдірек, экологиялық таза және жылдам локомотивтерді жасауға мүмкіндік береді.

 

Жаңалықтар
07.11.2025
Депо қызметкері ер адамның өмірін сақтап қалды
Жаңалықтар
07.11.2025
Жаңа теміржол тарифі Қазақстанның магистральдық желісін дамытуды қамтамасыз етеді
Қауіпсіздік
07.11.2025
Тілсіз жауға тосқауыл тетігі
Қауіпсіздік
07.11.2025
Қауіпсіздік айлығы: теміржол бойында профилактикалық шаралар жүріп жатыр
Аймақтар
07.11.2025
Еңбек құқығының бұзылуына жол жоқ
ҚТЖ келбеті
07.11.2025
«Құрмет» орденінің иегері Ерлан Тайбеков жайлы бір үзік сыр
Жаңалықтар
07.11.2025
ҚТЖ мен Wabtec корпорациясы персоналды дамыту саласындағы ынтымақтастық туралы келісімге қол қойды.
Жаңалықтар
07.11.2025
ҚТЖ локомотив паркін ауқымды жаңартуға 1,6 млрд доллар тартты
Жаңалықтар / Мұрағат
07.11.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №93 07 қараша 2025 жыл
Аймақтар
06.11.2025
Маңғыстау станциясында өртті жою жөніндегі командалық-штабтық оқу-жаттығу өтті
Жүк тасымалы
06.11.2025
Қазақстан астығы Әзербайжан арқылы алғаш рет Арменияға жөнелтілді
Жүк тасымалы
06.11.2025
Алтынкөл станциясы арқылы жүк экспорты жоспары ТЖЫҰ-де межеден ерте орындалды
Станция тынысы
06.11.2025
Шиелі станциясы рекорд жаңартты
Аймақтар
06.11.2025
Теміржолшылар әулеті «Мерейлі отбасы» жеңімпазы атанды
Әлемде
06.11.2025
Зангезур дәлізі мен «Солтүстік – Оңтүстік» көлік дәлізі бір-біріне бәсекелес пе?
Аймақтар
06.11.2025
Таразда теміржол күзетшілері 472 түп ағаш отырғызды
Әлемде
05.11.2025
Үндістанда пойыздар соқтығысып, ондаған адам қаза тапты
Қауіпсіздік
05.11.2025
Тоқтап тұған вагонның астынан өту тыйылмай тұр
Жаңалықтар
05.11.2025
ҚТЖ ата-аналарды балалармен теміржол маңында қауіпсіздік ережелері туралы әңгімелесуге шақырады
Жолаушылар тасымалы
05.11.2025
Stadler вагондары Қазақстанның солтүстігіндегі климаттық сынақтардан сәтті өтті