Локомотивтер эволюциясы: паровоз алыптарынан қазіргі жүрдек пойыздарға дейін

Әлемде
17.04.2024, 11:58
Қазақстан теміржолшысы

Адамзат тарихындағы ең маңызды көлік құралдарының бірі болып табылатын локомотивтер ғасырлар бойы үлкен эволюциядан өтті. Паровоздардың алғашқы өнертабысынан электровоздарға және одан да заманауи локомотивтерге дейін бұл көліктер көлік индустриясында төңкеріс жасады.

Локомотивтер алғаш пайда болғаннан бері айтарлықтай эволюциядан өтті. Бұл эволюция паровоздардан дизельдік және электровоздарға дейінгі бірқатар технологиялық жетістіктерді қамтиды.

Паровоздар

Алғашқы локомотивтерді 1800 жылдардың басында Ричард Тревитик жасаған. Паровоздар көмір немесе ағаш отынымен жұмыс істейді. Паровоздар 20 ғасырдың ортасына дейін теміржол көлігінде басымдыққа ие болды.

Паровоздар қолданысқа енгелі бері бірқатар жаңалықтар мен жетілдірулер енгізілді. Локомотивтердің жылдамдығы, қауіпсіздігі және тиімділігі үнемі жақсарып отырды. Бу қазандықтарының, поршеньдердің және доңғалақтардың конструкциясын жетілдіру локомотивтердің қауіпсіз және тиімді жұмыс істеуіне мүмкіндік берді. Атап айтқанда, паровоздар 19 ғасырда теміржол желілерін кеңейтуде шешуші рөл атқарды.

Дизельді локомотер

Дизельдік тепловоздар 1920 жылдары жасалды. Мұндай локомотивтер дизельдік қозғалтқышпен жүреді. Паровоздарға қарағанда тепловоздар тиімдірек және ауаны ластау жағы да төмен. Бүгінгі таңда бұл темір жол көлігінде ең көп қолданылатын локомотивтің түрі.

Электровоздар

19 ғасырдың аяғында электровоздар іске қосылды. Электровоздар электр қуатымен жұмыс істейді. Олар тепловоздарға қарағанда ығайлы және ластағыштығы одан да аз. Ол әсіресе қалалық және қала маңындағы желілерде кеңінен қолданылады.

Ақылды локомотивтер

Бүгінде локомотив технологиясы цифрлық трансформацияның ықпалында. Пойыздардың қауіпсіздігі мен тиімділігін арттыру үшін смарт сенсорлар, жасанды интеллект және деректерді талдау сияқты технологиялар қолданылады. Ақылды локомотивтер ақауларды анықтау, техникалық қызмет көрсетуді жоспарлау және маршрутты оңтайландыру сияқты салаларда үлкен артықшылықтар береді. Бұл теміржол көлігін қауіпсіз және тиімдірек етеді.

Болашақ локомотив технологиялары

Локомотив технологиясы алдағы уақытта да үздіксіз дами береді. Сутегі отынымен жүретін пойыздар, толық автономды пойыздар және магниттік левитация технологиясы сияқты инновациялық шешімдер теміржол көлігін одан әрі дамытуға мүмкіндік береді. Болашақтың локомотивтері жасыл, жылдам және қауіпсіз болады деп күтілуде.

Алдағы уақытта локомотив технологиясы дами бермек. Жаңа технологиялар тиімдірек, экологиялық таза және жылдам локомотивтерді жасауға мүмкіндік береді.

 

Аймақтар
05.08.2025
Студенттер теміржол әліппесімен танысты
Аймақтар
05.08.2025
Ардагер теміржолшыларға ескерткіш тақта ашылды
ҚТЖ келбеті
05.08.2025
Қас қағым сәт, қырық жыл...
Аймақтар
05.08.2025
Абырой биігінде
Аймақтар
05.08.2025
Марапат мерей өсірер...
Жаңалықтар
05.08.2025
Астанадағы мектеп, колледждерде теміржол сыныбы ашылады
ҚТЖ келбеті
05.08.2025
Ерлік осылай туады...
Жолаушылар тасымалы
05.08.2025
Егер жолаушы пойызға үлгермей қалған жағдайда не істеу керек?
Жаңалықтар
05.08.2025
Магистраль қызметкерлері марапатталды
Жаңалықтар / Мұрағат
05.08.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №61-62 05 тамыз 2025 жыл
Жаңалықтар
04.08.2025
ҚТЖ техниканы жаңғыртуға және еңбек жағдайларын жақсартуға инвестиция салады
Спорт
04.08.2025
Теміржолшылар спортта да алда
Аймақтар
04.08.2025
Семейде теміржолшылар күні ерекше салтанатпен аталып өтті
Әлемде
04.08.2025
Үндістанда сутекті пойыз сынақтан сәтті өтті
Аймақтар
04.08.2025
Арыста қос мереке қатар тойланды
Аймақтар
03.08.2025
Қызылорда теміржолына 120 жыл
ҚТЖ келбеті
03.08.2025
Теміржолшының анасына арналған алғыс
Аймақтар
02.08.2025
Сән-салтанат та, марапат та қарапайым еңбек иелеріне арналды
Жаңалықтар
01.08.2025
ҚТЖ-ның үздік қызметкерлері мемлекеттік және ведомстволық наградалармен марапатталды
Жаңалықтар
01.08.2025
Министрлікте көлік қызметкерлері күніне арналған салтанатты іс-шара өтті