Локомотивтер эволюциясы: паровоз алыптарынан қазіргі жүрдек пойыздарға дейін

Әлемде
17.04.2024, 11:58
Қазақстан теміржолшысы

Адамзат тарихындағы ең маңызды көлік құралдарының бірі болып табылатын локомотивтер ғасырлар бойы үлкен эволюциядан өтті. Паровоздардың алғашқы өнертабысынан электровоздарға және одан да заманауи локомотивтерге дейін бұл көліктер көлік индустриясында төңкеріс жасады.

Локомотивтер алғаш пайда болғаннан бері айтарлықтай эволюциядан өтті. Бұл эволюция паровоздардан дизельдік және электровоздарға дейінгі бірқатар технологиялық жетістіктерді қамтиды.

Паровоздар

Алғашқы локомотивтерді 1800 жылдардың басында Ричард Тревитик жасаған. Паровоздар көмір немесе ағаш отынымен жұмыс істейді. Паровоздар 20 ғасырдың ортасына дейін теміржол көлігінде басымдыққа ие болды.

Паровоздар қолданысқа енгелі бері бірқатар жаңалықтар мен жетілдірулер енгізілді. Локомотивтердің жылдамдығы, қауіпсіздігі және тиімділігі үнемі жақсарып отырды. Бу қазандықтарының, поршеньдердің және доңғалақтардың конструкциясын жетілдіру локомотивтердің қауіпсіз және тиімді жұмыс істеуіне мүмкіндік берді. Атап айтқанда, паровоздар 19 ғасырда теміржол желілерін кеңейтуде шешуші рөл атқарды.

Дизельді локомотер

Дизельдік тепловоздар 1920 жылдары жасалды. Мұндай локомотивтер дизельдік қозғалтқышпен жүреді. Паровоздарға қарағанда тепловоздар тиімдірек және ауаны ластау жағы да төмен. Бүгінгі таңда бұл темір жол көлігінде ең көп қолданылатын локомотивтің түрі.

Электровоздар

19 ғасырдың аяғында электровоздар іске қосылды. Электровоздар электр қуатымен жұмыс істейді. Олар тепловоздарға қарағанда ығайлы және ластағыштығы одан да аз. Ол әсіресе қалалық және қала маңындағы желілерде кеңінен қолданылады.

Ақылды локомотивтер

Бүгінде локомотив технологиясы цифрлық трансформацияның ықпалында. Пойыздардың қауіпсіздігі мен тиімділігін арттыру үшін смарт сенсорлар, жасанды интеллект және деректерді талдау сияқты технологиялар қолданылады. Ақылды локомотивтер ақауларды анықтау, техникалық қызмет көрсетуді жоспарлау және маршрутты оңтайландыру сияқты салаларда үлкен артықшылықтар береді. Бұл теміржол көлігін қауіпсіз және тиімдірек етеді.

Болашақ локомотив технологиялары

Локомотив технологиясы алдағы уақытта да үздіксіз дами береді. Сутегі отынымен жүретін пойыздар, толық автономды пойыздар және магниттік левитация технологиясы сияқты инновациялық шешімдер теміржол көлігін одан әрі дамытуға мүмкіндік береді. Болашақтың локомотивтері жасыл, жылдам және қауіпсіз болады деп күтілуде.

Алдағы уақытта локомотив технологиясы дами бермек. Жаңа технологиялар тиімдірек, экологиялық таза және жылдам локомотивтерді жасауға мүмкіндік береді.

 

Жаңалықтар
17.10.2025
«Таза Қазақстан: теміржолшылар 90 мыңнан астам ағаш отырғызды
Жаңалықтар
17.10.2025
Оқытушылар құрамы ҚТЖ-да тағылымдамадан өтті
Аймақтар
17.10.2025
ШҚО теміржолшылары көмір қорын тексерді
Жаңалықтар
17.10.2025
Теміржолшы «Ерен еңбегі үшін» медалімен марапатталды
Жаңалықтар
17.10.2025
ҚТЖ электрмен жабдықтау шаруашылығында телемеханика жүйесін жаңғыртуда
Қауіпсіздік
17.10.2025
Еңбек ұжымдарына үндеу
Аймақтар
17.10.2025
Әлеуметтік ахуал – ерекше назарда
Аймақтар
17.10.2025
Теміржолшылардың отбасына алғыс хат табысталды
Аймақтар
17.10.2025
Атырауда теміржолшылар кәсіподақтың 120 жылдығын атап өтті
Әлеумет
17.10.2025
100 теміржолшы донор болды
Жаңалықтар / Мұрағат
17.10.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №86 17 қазан 2025 жыл
Жүк тасымалы
16.10.2025
ҚТЖ Шығыс Қазақстанға көмірдің үздіксіз теміржолдық жеткізілімін қамтамасыз етеді
Жаңалықтар
16.10.2025
ҚТЖ-да жапондық Riken KOGYO компаниясы өкілдерімен кездесу өтті
Аймақтар
16.10.2025
Жамбылда экологиялық акция жалғасуда
Трансформация
16.10.2025
Тепловоздарды автоматтандыру процесі үздіксіз жүруде
Аймақтар
16.10.2025
Түбекке су жаңа тепловоздар келді
Қауіпсіздік
16.10.2025
Атырауда биыл 417 рет шұғыл тежеу қолданылған
Жаңалықтар
16.10.2025
ҚТЖ, ГТЖ және қазақстандық экспорттаушылар жаңа мүмкіндіктерді талқылады
Жаңалықтар
16.10.2025
ҚТЖ Жас кадрлар резервіне іріктеу жариялайды
Жаңалықтар
16.10.2025
Қара теңіз бен Каспий арасында жаңа контейнерлік бағыт іске қосылатын болды