Локомотивтер эволюциясы: паровоз алыптарынан қазіргі жүрдек пойыздарға дейін

Әлемде
17.04.2024, 11:58
Қазақстан теміржолшысы

Адамзат тарихындағы ең маңызды көлік құралдарының бірі болып табылатын локомотивтер ғасырлар бойы үлкен эволюциядан өтті. Паровоздардың алғашқы өнертабысынан электровоздарға және одан да заманауи локомотивтерге дейін бұл көліктер көлік индустриясында төңкеріс жасады.

Локомотивтер алғаш пайда болғаннан бері айтарлықтай эволюциядан өтті. Бұл эволюция паровоздардан дизельдік және электровоздарға дейінгі бірқатар технологиялық жетістіктерді қамтиды.

Паровоздар

Алғашқы локомотивтерді 1800 жылдардың басында Ричард Тревитик жасаған. Паровоздар көмір немесе ағаш отынымен жұмыс істейді. Паровоздар 20 ғасырдың ортасына дейін теміржол көлігінде басымдыққа ие болды.

Паровоздар қолданысқа енгелі бері бірқатар жаңалықтар мен жетілдірулер енгізілді. Локомотивтердің жылдамдығы, қауіпсіздігі және тиімділігі үнемі жақсарып отырды. Бу қазандықтарының, поршеньдердің және доңғалақтардың конструкциясын жетілдіру локомотивтердің қауіпсіз және тиімді жұмыс істеуіне мүмкіндік берді. Атап айтқанда, паровоздар 19 ғасырда теміржол желілерін кеңейтуде шешуші рөл атқарды.

Дизельді локомотер

Дизельдік тепловоздар 1920 жылдары жасалды. Мұндай локомотивтер дизельдік қозғалтқышпен жүреді. Паровоздарға қарағанда тепловоздар тиімдірек және ауаны ластау жағы да төмен. Бүгінгі таңда бұл темір жол көлігінде ең көп қолданылатын локомотивтің түрі.

Электровоздар

19 ғасырдың аяғында электровоздар іске қосылды. Электровоздар электр қуатымен жұмыс істейді. Олар тепловоздарға қарағанда ығайлы және ластағыштығы одан да аз. Ол әсіресе қалалық және қала маңындағы желілерде кеңінен қолданылады.

Ақылды локомотивтер

Бүгінде локомотив технологиясы цифрлық трансформацияның ықпалында. Пойыздардың қауіпсіздігі мен тиімділігін арттыру үшін смарт сенсорлар, жасанды интеллект және деректерді талдау сияқты технологиялар қолданылады. Ақылды локомотивтер ақауларды анықтау, техникалық қызмет көрсетуді жоспарлау және маршрутты оңтайландыру сияқты салаларда үлкен артықшылықтар береді. Бұл теміржол көлігін қауіпсіз және тиімдірек етеді.

Болашақ локомотив технологиялары

Локомотив технологиясы алдағы уақытта да үздіксіз дами береді. Сутегі отынымен жүретін пойыздар, толық автономды пойыздар және магниттік левитация технологиясы сияқты инновациялық шешімдер теміржол көлігін одан әрі дамытуға мүмкіндік береді. Болашақтың локомотивтері жасыл, жылдам және қауіпсіз болады деп күтілуде.

Алдағы уақытта локомотив технологиясы дами бермек. Жаңа технологиялар тиімдірек, экологиялық таза және жылдам локомотивтерді жасауға мүмкіндік береді.

 

Жаңалықтар
15.05.2025
Астанада алғаш рет Қазақстан-Қытай көлік форумы өтіп жатыр
Жаңалықтар
15.05.2025
Қазақстан мен Қытай "Алматы-Сиань" бағыты бойынша жолаушылар пойызын іске қосуды жоспарлап отыр
Жаңалықтар
15.05.2025
ЕО Елшісі Ақтау теңіз портына сапармен келді
Жолаушылар тасымалы
15.05.2025
9,5 мыңнан астам жолаушы пойыз бен вагонды ауыстырып отыру қызметтерін пайдаланған
Аймақтар
15.05.2025
Аралда теміржол өткеліне көпір салынды
Аймақтар
14.05.2025
«Әкем – асқар тауым»: Қызылордада әкелер мен ұлдар сайысы өтті
Қауіпсіздік
14.05.2025
20 мыңнан астам азаматқа теміржолдағы қауіпсіздік ережелері түсіндірілді
Әлемде
14.05.2025
Қытайда сутегімен жүретін пойыз алғаш рет жолға шықты
Жаңалықтар
14.05.2025
Мас жолаушы пойыздың тоқтау-кранын жұлып алып, тоқтауына себеп болды
Жаңалықтар
14.05.2025
Қытай Қазақстанға алғашқы CEA1 магистральдық электровозын жеткізді
Жүк тасымалы / Апта саны
13.05.2025
ҚТЖ желісінде жүк тасымалы 4,5%-ға артты
Сұхбат
13.05.2025
Қанат ӘЛМАҒАМБЕТОВ: «Шиеленісті жағдайды уақытылы шешуге мүдделіміз»
Аймақтар
13.05.2025
Ғибратты ғұмыр
Аймақтар
13.05.2025
Жүз жасаған кейуана
Станция тынысы
13.05.2025
Болашақ станциясы өсім жолында: жаңа дәреже – жаңа міндеттер
Аймақтар
13.05.2025
Теміржолшылар Жеңіс күні бірлік пен рухты паш етті
Жаңалықтар / Мұрағат
13.05.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №36 13 мамыр 2025 жыл
Жүк тасымалы
12.05.2025
Қытайдан Орталық Азия елдеріне контейнерлік тасымал 104%-ға өсті
Жаңалықтар
12.05.2025
Қазақстан бидайы алғаш рет БАӘ нарығына шықты
Жаңалықтар
12.05.2025
Алты ел еуразиялық дәлізді қалыптастыру барысын талқылады