Жүк айналымы неге төмендеді?

Жүк тасымалы
27.09.2022, 11:17
Суретті түсірген автор
Қосұйым Мұқашев

Атырау облысы бойынша меншікті тілші

Атырау жүк тасымалы бөлімшесі бойынша 2022 жылдың сегіз айында жүк айналымы жоспары орындалды деуге болады. Директорлар кеңесі бекіткен жоспар бойынша негізгі он бес көрсеткіштің жетеуі, ал техникалық жоспар бойынша сегізі орындалды.

Соның ішінде жүк тиеу, вагонның орташа статистикалық және динамикалық салмағы, пойыздың орташа салмағы, вагонның бір жүк операциясына тұруы сынды негізгі көрсеткіштер жүз пайыздан асыра орындалған. Дегенмен, кейбір көрсеткіштердің межеден төмен болуына орай жүк айналымына кері әсер еткен жағдайлардың да бар екені жасырын емес. Аймақтағы негізгі өндіріс ошақтарының қызметі мұнай өндірісімен байланысты болғандықтан, тасымалдағы жүк түрлері де негізінен мұнай өнімдері. Соған сәйкес, кіріс те тасымал көлеміне байланысты болатыны белгілі. Сегіз айда жүк айналымының жоспары 7277 млнткмнетто болса, орындалғаны 7241,2 млнткмнетто, яғни 99,5 пайызды құрады.  

Сонымен, жүк айналымы төмендеуінің қандай себептері бар десек, алдымен оған орташа жүк тиеудің және тиелген жүк вагондарының кемуі, транзиттік тасымалдың азаюын айтар едік. Қаңтар қасіреті кезінде, яғни 2-6 қаңтар аралығында елде Төтенше жағдайдың жариялануына байланысты, өңірде ешқандай мұнай өнімдері тиелмеген, ешқандай жүк тасымалы жүргізілмеген. Ал одан кейін Украинадағы соғысқа байланысты онда жөнелтілетін экспорттық мұнай өнімдерінің тұрып қалуы орын алды. Бөлімшенің өндірістік-техникалық бөлім бастығы Әзиз Айжарықовтың мәліметінше, 1 наурыздан бері Украинаға қандай да бір жүк жөнелтуге және Солтүстік Кавказ темір жолына пропан-бутан өнімін жіберуге тоқтам қою, 15 сәуір-15 мамыр аралығында   Атырау мұнай өңдеу зауытының кейбір қондырғыларының жөндеуге тұруы тасымал көлемінің кемуіне әсер еткен. Сондай-ақ, «Теңізшевройл», «Батыс Транс Групп», «Индер Тұз Компания», «Тенгизская Транспортная Компания» ЖШС-мен Мақат, Құлсары, Теңдік, Қарабатан станциялары арқылы экспорттық бағыттағы 1838320 тонна болатын пропан, бутан, мазут, кокс, күкірт тиелген 33424 вагон келісілмегендіктен және тапсырыс берушілердің бас тартуы себепті тиелмей қалды. 9-14 мамырда Грузияға жүк жіберуге де конвенциялық тоқтам қойылды.  

Ресей-Украина арасындағы қақтығыс еларалық экономикалық қарым-қатынасқа да ықпалын тигізді. Соның әсерінен, экономиканың негізгі бөлігін құрайтын өңірдегі мұнай өнімдерін өндіру, оны тасымалдау көлемі, құрылыс   материалдары мен халық тұтынатын, басқа да тауарлар тасымалы да қалыпты деңгейді тұрақтай алмағанын айта кеткен жөн. Соның ішінде ресурсұстаушылардан қара мұнай өнімдеріне деген тапсырыс бұрынғыға қарағанда төмен болғанын көреміз. Оған нарықтағы ауқымды дағдарыс, мұнай бағасының тұрақсыздығы, өнімнің болмауы және сатып алушылардың төлемқабілетсіздігі де себеп.  

Сегіз айда жұмыс вагондарының айналымы 96,3%-ды құрады, оның жоспардан кем болуы себебі – вагон тиеуді игермеу, тиелген вагондарды қабылдаудың азаюы, автобұғаттаудың тоқтауы және жылдамдықты шектеуге ескерту берілуі де вагон айналымына әсер етті. Жергілікті вагондар айналымы бойынша «ТШО» ЖШС, «Механизированная колонна», «Иси Гипс Индер», «Нура», «Еврострой», «Агропромтехника», «Градекс», «Бертас 2», «Кедентранссервис», «Петро ретэйл», «Атыраубетон-24», «Батыс Альянс» ЖШС-мен Құлсары, Мақат, Махамбет, Атырау, Ақжайық станцияларында жүк операциялары уақытында жасалды. Дегенмен, бұрынғы кедергілер сақталып отыр, яғни кірме жолдардың алыстығы, локомотивтерді күту, жүк түсіру орнының бос болмауы, жүктің қатып қалуы, жұмыс күшінің болмауы, бір уақытта бірнеше пойыздың келуі, т.б. себептер де бар.  

Пойыздар қозғалысының учаскелік және техникалық жылдамдығы да кеміді. Оған пойыздарды жолдан шығарумен қатар, Мақат-Атырау, Атырау-Қиғаш, Мақат-Құлсары, Мақат-Сағыз учаскелерінде жылдамдықты шектеуге ескерту берілуі де себеп. Барлығы 718 технологиялық «толаскез» берілген. Ал, ҚиғашАтырау жолында сағатына тек 40 км жылдамдықпен ғана жүруге болады. Қатты желдің екпіні де жылдамдықты шектеуге мәжбүрлейді. Өткен сегіз айда Атырау -Мақат, Атырау-Қарауылкелді, Атырау-Қиғаш, Атырау-Сағыз, Мақат-Сағыз учаскелерінде 351 сағатқа 218, кейін тағы 461 технологиялық «толаскез» беріліп, электр желілері, ВЛ-СЦБ құралдарын жөндеу үшін автобұғаттау, сондай-ақ ДУОМАТ, УНИМАТ, Жейсмар, т.б. жол машиналарымен жұмыс жүргізу үшін де 11702,8 сағатқа технологиялық толаскез алынған. Сонымен қатар, жолға малдың шығып кетуіне байланысты локомотивті шұғыл тежеудің 377 жағдайы болған.  

 

Жаңалықтар
01.08.2025
ҚТЖ-ның үздік қызметкерлері мемлекеттік және ведомстволық наградалармен марапатталды
Аймақтар
01.08.2025
Қызылорда теміржолының шежірелі жолы мен жаңа жетістіктері
Аймақтар
01.08.2025
Ерен еңбек еленген күн
ҚТЖ келбеті
01.08.2025
Маңғыстаулық машинист Президент қолынан мемлекеттік награда алды
Жаңалықтар
01.08.2025
ҚТЖ басқарма төрағасы қызметкерлерді теміржолшылар күнімен құттықтады
Жаңалықтар
01.08.2025
Көлік саласы қызметкерлеріне мемлекеттік наградалар табыс етілді
Жаңалықтар
01.08.2025
Мемлекет басшысы көлік саласының қызметкерлерін марапаттады
Жаңалықтар
01.08.2025
ҚТЖ «HR-бренд 2025» байқауында жүлделі орынға ие болды
Аймақтар
01.08.2025
Кәсіби мерекеге тарту
Аймақтар
01.08.2025
Сын сағатта сыналғандар
ҚТЖ келбеті
01.08.2025
Темір жолдың темірдей тәртібінде шыңдалған ер
ҚТЖ келбеті
01.08.2025
Құрметке лайық Күнсұлу
Аймақтар
01.08.2025
Мамандық таңдау – маңызды қадам
ҚТЖ келбеті
01.08.2025
Теміржолшының сергектігі – жүздеген жолаушының амандығы
ҚТЖ келбеті
01.08.2025
Байланыстың бапкері
ҚТЖ келбеті
01.08.2025
Алғыс арқалаған жолсерік
Жүк тасымалы
01.08.2025
«ҚТЖ» – Еуразиялық транзиттік дәліздердің негізгі драйвері
Аймақтар
01.08.2025
Сенат депутатымен кездесу өтті
Жаңалықтар / Мұрағат
01.08.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №59-60 01 тамыз 2025 жыл
Темір жол тарихы
31.07.2025
Темір жол тарихы жайлы жаңа кітап жарық көрді