Былтыр жүк айналымы тәуелсіздік жылдарындағы ең жоғарғы көрсеткішке жетті

Жүк тасымалы
01.04.2022, 11:00
Сұлугүл Бакесова

«Қазақстан теміржолшысы» газетінің тілшісі

Апта басында өткен Үкімет отырысында белгілі болғандай, биылғы жылдың екі айында жүк тасымалы көлемі өткен жылмен салыстырғанда біршама артқан. Атап айтқанда, теміржол көлігімен тасымалданған жүк көлемі 10% өсіп, 70,8 млн тоннаны құрады. Ал транзиттік жүк тасымалы 20%-ға артып, 4 млн тоннаға жетті. Сонымен қатар, контейнерлік тасымал көрсеткіші 12%-ға ұлғайып, 174,7 мың ЖФЭ болды.

ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрі Қайырбек Өскенбаев биыл теміржол арқылы жүк тасымалы көлемін 420 млн тоннаға, транзиттік тасымалды 24,5 млн тоннаға және контейнерлер транзитін 1,1 млн ЖФЭ-ге жеткізу міндеті тұрғанын жеткізді. Осы ретте, бүгінде транзиттік жүктердің шамамен 90 пайызы теміржол көлігімен тасымалданатынын атап өтер едік.

– Жалпы еліміздің транзиттік-көліктік әлеуетін дамытудың негізгі көрсеткіштері «Қуатты өңірлер – ел дамуының драйверлері» ұлттық жобасында айқындалған. Соған сәйкес 2025 жылға дейін Қазақстанда транзиттік тасымал көлемін 30 млн тоннаға жеткізуіміз керек. Осы мақсатта теміржол инфрақұрылымын салу, жылжымалы құрамды жаңарту, жүктерді контейнерлендіру, балама бағыттар мен халықаралық дәліздерді дамыту бойынша шаралар қабылданып жатыр, – деп атап өтті министр.

Жалпы, теміржол көлігі бойынша «тар» жерлердің өткізу әлеуетін арттыру үшін 2025 жылға дейін үш негізгі инфрақұрылымдық жобаны іске асыру жоспарланған. Бірінші – Достық-Мойынты. Бұл жобаны іске асыру Қытай мен Еуропа арасындағы транзиттік тасымалдар көлемін, учаскенің өткізу қабілетін 5 есеге дейін ұлғайтып, тасымал жылдамдығын тәулігіне 1500 км дейін арттырады. Екінші – Дарбаза-Мақтаарал. Аталған жоба Орта Азия елдеріне транзиттік қашықтықты қысқартып, қолданыстағы өткізу пункті арқылы Өзбекстанға шығуды қамтамасыз етпек. Үшінші – Алматы станциясының айналма теміржол желісі. Бұл жоба Алматы торабына түсетін жүктемені 30% азайтып, жүктерді жеткізу уақытын 24 сағатқа дейін қысқартуға мүмкіндік бермек.

Ведомство басшысы, жылжымалы құрамды жаңарту бойынша да іс-шаралар қарастырылып жатқанын жеткізді. Мәселен, отандық вагон өндірісін қолдау мақсатында өз елімізде шығарылатын вагондарды сатып алуға несие бергенде, вагон операторлары үшін сыйақы мөлшерлемесін субсидиялау түрінде мемлекеттік қолдау көрсетіледі. Осы бағдарлама шеңберінде 3 500 фитингтік платформа және 2000 астам жүк вагоны сатып алынған. Сонымен қатар, биыл «ҚТЖ» ұлттық компаниясы 1 500 жүк вагонын сатып алуды жоспарлап отырған көрінеді. Министрлік жүк тасымалдарын одан әрі дамыту мақсатында отандық электровоздар мен тепловоздарды сатып алғанда, сыйақы мөлшерлемесін субсидиялау түрінде қолдауды заңнама шеңберіне енгізуді ұсынып отыр екен.

– Қазір әлем елдері жүктерді контейнермен тасымалдауға қарқынды түрде көшіп жатыр. Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі «Қазақстан темір жолы» ұлттық компаниясымен бірлесіп тасымал нарығына мұқият талдау жүргізді. Экспорттық жүктерді контейнерлеудің болжамды көлемі және контейнерлерге қажеттілік айқындалды. Осыған орай, бастапқы кезеңде 2 млн тонна жүкті контейнерлендіру жоспарланып отыр. Қытаймен шекарадағы карантиндік шектеулерге байланысты еліміздің негізгі кәсіпорындары, Арселор Миттал, ERG, Қазмырыш, Қазхром, Қазминералс және YDD өз жүктерін контейнерлеуге ықылас танытып отыр. Экспортты тасымалдау үшін «Қазақстан темір жолы», Исткомтранс және Fesco көлік компаниялары жеткілікті контейнерлік парк құру мәселесін қарастыруда. Сериялық өндірісті 2022 жылдың желтоқсанында жүзеге асырып, жылына 10 мың контейнерге дейін өндіру жоспарланып отыр. Мәселен, «Қазақстан Инжиниринг», KLMZ «Мэйкер», SMP Group және FESCO отандық зауыттар базасында 20 және 40 футтық контейнерлер, сондай-ақ рулонды болат пен кен жүктеріне арналған контейнерлер өндірісін жолға қою жұмысы жүргізілуде. «Өнеркәсіпті дамыту қоры» отандық контейнерлерді өндірушілер мен сатып алушылар үшін жеңілдікпен кредит беру тетігін іске қосады, – деді Қайырбай Өскенбаев.

Жалпы 22 млн тонна экспорттық жүкті контейнерлерге қайта бағдарлау көзделіп отырған көрінеді. Бұл қосымша 117 мыңға жуық контейнерді қажет етпек. Ал отандық өндірісті жолға қою контейнерлердің жеткілікті паркін қалыптастыруға, тасымалдарды контейнерлеу үлесін 30%-ға дейін арттыруға мүмкіндік береді деп болжауға болады. Сонымен қатар, Қайырбек Өскенбаев экспорттық және транзиттік жүктерді тасымалдау үшін баламалы бағдарлар мен дәліздер пысықталғанын айтты. Жүктерді жеткізудің логистикалық тізбектерінің бұзылуын болдырмау бағытында жедел шаралар қабылданған.

«Экспорттық жүктер Латвия порттарына, яғни Лиепая, Рига, Вентспилс және Транскаспий халықаралық көлік бағдарына бағытталады. Көлік-логистикалық компаниясына ұқсас Транскаспий бағдары шеңберінде Әзербайжан, Грузия және Түркия елдерімен бірлескен кәсіп- орын құру туралы келісімге қол жеткізілді», – деді ол.

Транскаспий бағдары бойынша жүк тасымалын дамыту мақсатында «Ақтау теңіз порты» арнайы экономикалық аймағында «Контейнерлік хаб» құру жоспарлануда. Осы жобаны іске асыру үшін сингапурлық PSA International компаниясымен келіссөз жүргізілген. Сонымен қатар, Maersk, MSC және Cosco Shipping сияқты әлемдік контейнерлік операторларының паркін тарту көзделуде. Жеке бизнесті тарта отырып, сауда флотын 4 пароммен толықтыру жоспарлануда. Биыл шамамен 4 млн тонна экспорттық жүкті қайта бағдарлауды ескере отырып, Ақтау және Құрық теңіз порттары арқылы тасымал көлемін 10 млн тоннаға дейін жеткізу жоспарлануда.


Жүк тасымалы / Апта саны
20.06.2025
Елімізде теміржол көлігімен астық тасымалдау 54%-ға өсті
Инфрақұрылым
20.06.2025
Биыл 1,5 мың шақырым темір жол жөнделеді
ҚТЖ келбеті
20.06.2025
Талай теміржолшыға ұстаз болған Құнанбаев Қалихан – 80 жаста
Аймақтар
20.06.2025
Арыстық жолшылар ойлап тапқан баспалдақ
Жолаушылар тасымалы
20.06.2025
Алакөл бағытындағы вокзалдарда жолаушыларға қолайлы жағдай жасалды
ҚТЖ келбеті
20.06.2025
Кәсібінен береке тапқан жан
Әлеумет
20.06.2025
Балалар Бурабайға аттанды
Қауіпсіздік
20.06.2025
Вокзалда қауіпсіздік күшейтілді
Аймақтар
20.06.2025
Қызылорда станциясы жоспарды асыра орындады
Жаңалықтар / Мұрағат
20.06.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №47 20 маусым 2025 жыл
Жаңалықтар
19.06.2025
Президент темір жол қатынасы жүйесін жаңғырту барысымен танысты
Жаңалықтар
19.06.2025
Президент Stadler Kazakhstan зауытына барды
ҚТЖ келбеті
19.06.2025
Өз тіліңе құрметті – өзіңнен баста
Станция тынысы
19.06.2025
Тараз станциясының бүгінгі тынысы
Станция тынысы
19.06.2025
Ақтоғай – теміржол тарландарының мекені
Жолаушылар тасымалы
19.06.2025
"Астана-Бурабай курорты" маршрутына жаңа электр пойызы шығады
Жүк тасымалы
19.06.2025
Қазақстан Еуразиядағы негізгі көлік тораптарының біріне айналуда
Жүк тасымалы
18.06.2025
Қазақстан бидайы контейнерлік пойызбен Вьетнамға экспортталды
Инфрақұрылым
18.06.2025
Теміржол өткелі құрылысына бақылау қатаң
Жолаушылар тасымалы
18.06.2025
Алакөлге осы жазда 240 мың жолаушыны тасымалдау жоспарлануда