Былтыр жүк айналымы тәуелсіздік жылдарындағы ең жоғарғы көрсеткішке жетті
«Қазақстан теміржолшысы» газетінің тілшісі
Апта басында өткен Үкімет отырысында белгілі болғандай, биылғы жылдың екі айында жүк тасымалы көлемі өткен жылмен салыстырғанда біршама артқан. Атап айтқанда, теміржол көлігімен тасымалданған жүк көлемі 10% өсіп, 70,8 млн тоннаны құрады. Ал транзиттік жүк тасымалы 20%-ға артып, 4 млн тоннаға жетті. Сонымен қатар, контейнерлік тасымал көрсеткіші 12%-ға ұлғайып, 174,7 мың ЖФЭ болды.
ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрі Қайырбек Өскенбаев биыл теміржол арқылы жүк тасымалы көлемін 420 млн тоннаға, транзиттік тасымалды 24,5 млн тоннаға және контейнерлер транзитін 1,1 млн ЖФЭ-ге жеткізу міндеті тұрғанын жеткізді. Осы ретте, бүгінде транзиттік жүктердің шамамен 90 пайызы теміржол көлігімен тасымалданатынын атап өтер едік.
Жалпы, теміржол көлігі бойынша «тар» жерлердің өткізу әлеуетін арттыру үшін 2025 жылға дейін үш негізгі инфрақұрылымдық жобаны іске асыру жоспарланған. Бірінші – Достық-Мойынты. Бұл жобаны іске асыру Қытай мен Еуропа арасындағы транзиттік тасымалдар көлемін, учаскенің өткізу қабілетін 5 есеге дейін ұлғайтып, тасымал жылдамдығын тәулігіне 1500 км дейін арттырады. Екінші – Дарбаза-Мақтаарал. Аталған жоба Орта Азия елдеріне транзиттік қашықтықты қысқартып, қолданыстағы өткізу пункті арқылы Өзбекстанға шығуды қамтамасыз етпек. Үшінші – Алматы станциясының айналма теміржол желісі. Бұл жоба Алматы торабына түсетін жүктемені 30% азайтып, жүктерді жеткізу уақытын 24 сағатқа дейін қысқартуға мүмкіндік бермек.
Ведомство басшысы, жылжымалы құрамды жаңарту бойынша да іс-шаралар қарастырылып жатқанын жеткізді. Мәселен, отандық вагон өндірісін қолдау мақсатында өз елімізде шығарылатын вагондарды сатып алуға несие бергенде, вагон операторлары үшін сыйақы мөлшерлемесін субсидиялау түрінде мемлекеттік қолдау көрсетіледі. Осы бағдарлама шеңберінде 3 500 фитингтік платформа және 2000 астам жүк вагоны сатып алынған. Сонымен қатар, биыл «ҚТЖ» ұлттық компаниясы 1 500 жүк вагонын сатып алуды жоспарлап отырған көрінеді. Министрлік жүк тасымалдарын одан әрі дамыту мақсатында отандық электровоздар мен тепловоздарды сатып алғанда, сыйақы мөлшерлемесін субсидиялау түрінде қолдауды заңнама шеңберіне енгізуді ұсынып отыр екен.
Жалпы 22 млн тонна экспорттық жүкті контейнерлерге қайта бағдарлау көзделіп отырған көрінеді. Бұл қосымша 117 мыңға жуық контейнерді қажет етпек. Ал отандық өндірісті жолға қою контейнерлердің жеткілікті паркін қалыптастыруға, тасымалдарды контейнерлеу үлесін 30%-ға дейін арттыруға мүмкіндік береді деп болжауға болады. Сонымен қатар, Қайырбек Өскенбаев экспорттық және транзиттік жүктерді тасымалдау үшін баламалы бағдарлар мен дәліздер пысықталғанын айтты. Жүктерді жеткізудің логистикалық тізбектерінің бұзылуын болдырмау бағытында жедел шаралар қабылданған.
Транскаспий бағдары бойынша жүк тасымалын дамыту мақсатында «Ақтау теңіз порты» арнайы экономикалық аймағында «Контейнерлік хаб» құру жоспарлануда. Осы жобаны іске асыру үшін сингапурлық PSA International компаниясымен келіссөз жүргізілген. Сонымен қатар, Maersk, MSC және Cosco Shipping сияқты әлемдік контейнерлік операторларының паркін тарту көзделуде. Жеке бизнесті тарта отырып, сауда флотын 4 пароммен толықтыру жоспарлануда. Биыл шамамен 4 млн тонна экспорттық жүкті қайта бағдарлауды ескере отырып, Ақтау және Құрық теңіз порттары арқылы тасымал көлемін 10 млн тоннаға дейін жеткізу жоспарлануда.