Семейдегі темір жол жәдігерлері қорғауға алынды

Темір жол тарихы
23.09.2021, 09:10
Қуаныш Қожаев

Абай облысы бойынша меншікті тілші

Теміржолда да көненің көзі саналғанымен тарихтың өзіне айналған ескілікті бұйымдар, жәдігерлер көп. Бұл орайда түп негізі Алтай теміржолынан бастау алатын,Түрксіб құрылысының отаны саналатын Семей бөлімшесінде бірқатар жұмыстар қолға алынуда. Жуырда бөлімшеге қарасты барлық теміржол мұражайларындағы мүліктер түгендеуден өткізіліп, ашық аспан астына қойылған ескерткіш-паровоздар қайтадан тіркелді. Семей ЖТ бөлімшесінің кәсіподақ ұйымы жүргізген осынау шара аясында бұрындары беймәлім болған бірқатар тың мағлұматтар анықталды. Мәселен, бөлімше бойынша теміржол алаңына қойылған паровоздар, локомотив шаруашылығы инженерлерінің пікірінше, күрделі жөндеуден өткізетін болса, жүруге жарамды деген қорытынды жасалыныпты. Олардың табанын теміржолға қайта тигізсе, тарихи кинофильм түсіруге таптырмас жәдігер болар еді деген пікір бар. Қазіргі күні бөлімше бойынша мұндай «отарбаның» саны үшеу. Аягөз, Шар және Семей қалаларында орнатылған паровоздар Алматы, Семей өңірлерінде соғыс жылдарында қызмет көрсеткен. Ең соңғысы, Шар станциясындағы темір тұлпар 1955 жылы қолданыстан шығарылыпты. Осыған дейін қалалық әкімдік теңгерімінде деп саналып жүрген бұл жәдігердің қараусыз тұрғаны анықталып, түп иесі Аягөздегі ТЧЭ-25 мекемесінің тізіміне қайта енгізіліп, Шар теміржолшылары тарапынан күтімге алыныпты. Тағы бір мәлімет, ұзақ жылдар бойы қызмет көрсетіп келе жатқан Аягөз локомотив пайдалану депосының мұражайында барлығы 90 жәдігер бар екен. Олардың көпшілігі Түрксіб құрылысшыларының өз қолдарынан алынған. Көпшілігін олардың ұрпақтары өткізген. Ал, Семейдегі Түрксіб мұражайында 1145 дана жәдігер бар екені нақтыланды. Барлық экспозиция бұйымдары жекелей тіркеуге алынып, толықтай құжатқа енгізілген. Сонымен қатар, биылғы жазда мұражайлар кәсіподақ ұйымының құрамына алынып, оларға жеке қызметшілер тағайындалған болатын. Сол тәрізді аталмыш шаралар аясында, мұрағат деректері бойынша ең алғашқы техникалық кітапхана 1935 жылы ашылғаны белгілі болды. Ал, қазіргі күні Семей ЖТ бөлімшесіндегі кітап- ханада 1934 жылы жарық көрген теміржол саласына қатысты кітаптар қолданылып келеді. Олар маңыздылығын әлі күнге дейін жоймағандықтан станция басшылары мен байланысшылар, жолшылар қауымы жиі жаздырып алады екен. Кітапханашылар Түрксіб дәуірінің алғашқы жылдары жарық көрген бұл туындыларды алдағы уақытта мұражайға өткізуді көздеп отыр. Оған бір себеп, бүгінде барлық туындылардың электронды нұсқасы жасалуда. Қазіргі күні семейлік ҒТА орталығының қызметкерлері жалпы саны 4 мыңнан аса тарихи кітапты ғаламтордағы арнайы жүйеге номерлеп енгізген. Оны ендігі аралықта желі бойындағы кез келген теміржолшы ұялы телефоннан оқи алады. Семейдегі осынау орталық басшысы Баршагүл Омарованың айтуынша, аталмыш бағыттағы шаралар әлі де жалғасып жатыр. Жұмыс ауқымды. Дегенмен Түрксібтің жәдігерлерін түгендеу бір ғана бұл ша- ралармен шектелмейді. НЖС-6 бөлімшесі аталмыш тақырыпта арнайы жинақ құрастырып жатқанын осыған дейін жазғанбыз. Оған желі бойынан тың деректер мен мағлұматтар, тарихи фотосуреттер жинастырылып жатыр. Еліміздегі мемлекеттік Рухани жаңғыру бағдарламасымен мәндес, ұлттық компания саясаты аясында қолға алынған осынау шаралар Түрксібтің түп отанында алдағы уақыттарда да жалғаса бермек.

Жаңалықтар
10.07.2025
ҚТЖ: Қытайдағы негізгі серіктестермен бірқатар уағдаластықтарға қол жеткізілді
Спорт
10.07.2025
Щучинск қаласындағы республикалық спартакиадаға 250 теміржолшы қатысуда
Жаңалықтар
10.07.2025
KTZ Express ЕО елдеріне экспорттық мультимодальды тасымалды ұйымдастырды
Жаңалықтар
10.07.2025
Транскаспий дәлізі: Қазақстанның көлік және цифрлық инфрақұрылымдағы жаңа бағыты
Жолаушылар тасымалы
10.07.2025
Жолаушы мен жолсерік қуанышы (Видео)
Аймақтар
09.07.2025
Арыстағы біліктілік сайысы: вагон қараушылар шеберлігін сынады
Жаңалықтар
09.07.2025
«ИННОПРОМ–2025» халықаралық көрмесінде ЗИКСТО-ның болашағы талқыланды
Жолаушылар тасымалы
09.07.2025
ҚТЖ «Jibek Joly 5.0» туристік пойызының жаңа маусымын іске қосады
Жаңалықтар
09.07.2025
Кірме жолдардағы қозғалыс қауіпсіздігіне бақылау күшейтілді
Жаңалықтар
09.07.2025
ҚТЖ мен Қытай темір жолдары стратегиялық ынтымақтастық туралы жаңа келісімге қол қойды
Қауіпсіздік
09.07.2025
Жамбыл өңірінде пойыз қозғалысы қауіпсіздігіне қатысты 8 заңбұзушылық анықталды
Әлемде
09.07.2025
Иран мен Ауғанстан Хаф – Герат теміржол жобасын тез арада аяқтауға ниетті
Жаңалықтар
08.07.2025
ҚТЖ басшылығы Бейжіңде өткен ХТЖО-ның XII конгресінде бірқатар стратегиялық кездесулер өткізді
Қауіпсіздік
08.07.2025
Қарағанды – Ағадыр бағытында машинист шұғыл тежегіш қолдануға мәжбүр болды
Аймақтар
08.07.2025
Бейнеудегі машинистердің демалыс үйі жаңа кейіпке енді
Әлемде
08.07.2025
Әзірбайжан темір жолдары жазғы кестеге көшеді
Әлемде
08.07.2025
Тәжікстан Қытай–Қырғызстан–Өзбекстан теміржолы жобасына қосылғысы келеді
Әлемде
08.07.2025
Қытайда панда бейнесіндегі монорельс пойызы таныстырылды
Жолаушылар тасымалы
07.07.2025
ҚТЖ Алматы-Саратов бағытына жаңа вагондар шығарды
Жаңалықтар
06.07.2025
КТЖ басшылығы «Нұрлы жол» вокзал кешенінің жұмысымен танысты