90 жылдан астам тарихы бар Теміржолшылар кенті

Станция тынысы
08.08.2023, 09:42
Суреттерді түсірген автор
Райхан Рахметова

«Қазақстан теміржолшысы» газетінің тілшісі

Астананың іргесіндегі «Теміржолшылар» кентінің байырғы атауы – Қырқыншы, өңірдегі ең байырғы теміржол бекеті. 1931 жылы құрылған станцияның 90 жылдан асатын тарихы бар. Бүгінде бірінші санатты станцияда елордаға ғана емес, бүкіл Ақмола өңіріне келетін барлық жүктер қабылданып, түсіріледі және таратылады. Елорданың жүк қақпасы атануы бекер емес.

Станция бастығы Алексей Чернай теміржолшылар әулетінен шыққан жергілікті азамат, үш жылдан бері осы станцияны басқарады.  

– Бұл жерге негізінен тек жүк пойыздары тоқтайды, сонымен қатар 1 жолаушылар, 2 электр пойызы аялдайды. Тек Астана қаласына ғана емес, жалпы Ақмола облысына пойызбен жеткізілетін жүктердің барлық түрлері осы станциядан түсіріледі және кететін жүктер тиеледі. Мұндай ауқымды жүк тиеу, түсіру жұмыстары ескі Астана-1 станциясында да жүргізілмейді. Сондықтан Астананың, жалпы Ақмола өңірінің экономикасы үшін Қырқыншы станциясының маңызы зор, – деп мәлімет берді ол.  

Теміржолшылар кентінің атауы да әрине станциямен байланысты пайда болған. Себебі сол өткен ғасырдың 30-40 жылдары мұнда негізінен станцияда қызмет ететін теміржолшылар өмір сүрген. Ал бүгінде кент өсіп кеңейіп, халық саны да екі-үш есе артқан. Астананың құрамдас бөлшегі ретінде дамуда. Теміржолдың машина жасау кластері қоныстанған индустриялық парк те осында орналасқан.  

– Жолаушылар пойыздары көп тоқтамайтындықтан мұнда вокзал салынбаған. Дегенмен үш пойызға мініп-түсетін жолаушылар үшін әкімшілік ғимараты жанына қыста жылытылатын контейнер қойдық. Біз үшін бірінші кезекте – жүк түсіру жұмыстары. Бұл жүктер – елордадағы жол салу, тұрғын үйлер құрылысы үшін аса қажет цемент, кірпіш, плита сияқты құрылыс материалдары және күзде жеткізілетін көмір, т.т. Маусымдық жұмыстар кезінде қала және Алматы ауданы әкімдіктерімен тығыз жұмыс жүргіземіз. Одан басқа да нарықта қандай жүк түрі бар, соның бәрі осында келіп, жан-жаққа таралады. Осы жүктерді қабылдап алатын 90 кірме жол бар айналада, оларда тәулігіне 300 вагон жүк түсіріледі. Жүктерді жөнелту және қабылдап алу қызметіне тапсырыс беретін 240 шақты тұрақты клиентіміз бар, олармен ынтымақта жұмыс жүргіземіз. Станцияда 15 жол бар, оның бесеуі – жолаушы пойыздарын қабылдап-жөнелтуге, төртеуі – вагондарды кірме жолға дайындауға, қалғандары жүк пойыздарын жөнелтуге арналған, – дейді А. Чернай.

Станция аумағында ірі өндірістік аймақтың болуы, бірнеше алып зауыттардың орналасуы да теміржол тасымалының жүгін еселей түседі. Биыл жыл басынан бері станцияда 46 мың вагон жүк түсірілген. Бір вагон 50 тоннадай жүктен тұрса, барлығы 3 миллионнан астам тонна жүк түсірілді деген сөз. Теміржолшылардың айтуынша, станция екі қайта құру кезеңінен өткен. Біріншісі 1985 жылдары Целиноград қаласын дамыту үшін құрылыс нысандарын салумен байланысты жүк айналымының өсуіне байланысты болған. Сол кезде шағын бекет тораптық және жүк станциясы деген мәртебе алған. Екінші қайта құру «Нұрлы жол» вокзал кешенінің ашылуымен байланысты болды. 

 

Станцияда бүгінде 5 станция кезекшісі, 9 пойыз құрастырушы, 5 кезекші көмекшісі, 14 тауар кассирі, маневрлік диспетчерлер, жүк қабылдап-жөнелтушілер, кеңсе қызметкерлері – барлығы 124 теміржолшы еңбек етеді. Олардың 30 пайызы аталған кентте өмір сүреді.  

Станцияның теміржолды жағалай орналасқан екі ғимараты бар. Бірі – әкімшілік, екіншісі нағыз өндіріс мамандары отыратын ЭЦ-қосыны. Осы қосынның үшінші қабатында «қозғалыстың командирі» атанған станция кезекшілері отырады. Станция бастығы бізді 39 жыл осы жерде тапжылмай еңбек етіп өткізіп келе жатқан Жақыпбек Назаровпен таныстырды. Пульт табло алдында отырған станция кезекшісі қаптаған телефондардың бірінен соң біріне жауап беріп, алдындағы таблодан көз алмай қауырт жұмыс үстінде отыр екен.  

Тәулік бойына жалғасатын тоқтаусыз тасымал, арасы үзілмейтін пойыздар қозғалысын реттеуде, оларды станция жолдарына уақытына, санатына, жүк түріне қарай бөліп орналастыруда станция кезекшісінің білімі мен тәжірибесі аса қажет. Білікті маман болмаса, вагондар кептетіліп, не ары, не бері шыға алмай, жетер жеріне жете алмай қалуы мүмкін. Осындай істі атқарудағы шеберлігі сан жылдық тәжірибемен келген Жақыпбек Жаналыұлы енді екі жылдан соң зейнетке де шығады екен. Оның тағы бір ерекшелігі – өзі нағыз осы жердің тумасы болуы. Яғни осы Қырқыншыда туып, сонда 50 жыл өмір сүріп, аталған мекемеде табан аудармай жұмыс істеп келеді. 11 жылдан бері Астанада тұрғанымен, туған жері осынау алақандай ауыл екенін мақтанышпен айтады. Теміржолшылар отбасынан шыққан оның әулетінің саладағы еңбек өтілі жүз жылдан асыпты, екі қызы да теміржолшы.  

– Әкем осы станцияда 1960 жылдары кезекші, анам техникалық кеңсе қызметкері болып өмір бойы еңбек еткен. Нағашы атам соғыс кезінде паровоз машинисі болған. Көзімді ашқалы көргенім теміржол болды. Ата-анамның жұмысқа бара жатқаны, келе жатқаны, киген жұмыс киімдері, жұмыс орнына барғандағы алған әсерім менің болашақта кім болатынымды нақты анықтауыма әсер етті. Еңбек жолымды 1984 жылы осы жерде парк кезекшісі болып бастадым. Ол кезде станцияда тек 9 жол бар еді. Одан бері көп нәрсе өзгерді. Қырқыншы көп дамып, өркендеді. Ең бастысы жұмыс жеңілдеді. Компьютер арқылы «Гид Урал» ақпараттық жүйесімен жұмыс істей бастағаннан кейін барлық бағыттан келе жатқан пойыздарды өзіміз көре алатын болдық. Бұрын олардың келе жатқанын орталық диспетчердің хабарлауы арқылы біліп отыратынбыз. Мұнда Павлодардан келе жатқан пойыздарды Қарағандыға бұрамыз. Ол пойыз Астанаға бармайды. Елорданың Қырқыншысыз дамуы мүмкін емес. Қаладағы кәсіпкерліктің, құрылыстың, басқа да көптеген салалардың дамуы үшін қажетті жүктер тек қана Қырқыншыдан түсіріледі. Жалпы бұл Қазақстан бойынша 5 бағытта жұмыс істейтін жалғыз станция, – дейді кейіпкеріміз.  

Оның міндетіне – станцияға тәулігіне келетін 30 жұп жүк, 20 жұп жолаушылар пойызының қозғалысын үйлестіру кіреді. Салаға сіңірген еңбегі бағаланып, талай рет марапаттарға ие болған, «Үздік маман» және «Адал еңбегі үшін» төсбелгілерінің иегері.  

Елорданың ғана емес, Ақмола өңірінің даму көрсеткіштеріне қомақты үлес қосып отырған станцияда әрбір теміржолшының еңбегі зор. Астана қаласы іргесіндегі станцияның бүгінгі тыныс-тіршілігімен танысып, мұндағы қайнаған еңбектің үздіксіз жалғаса беретініне көз жетті.  

 

Спорт
07.10.2024
Қазақстан темір жолының 120 жылдығына орай футзалдан чемпионат өтті
Аймақтар
07.10.2024
Еңбекқор теміржолшылар әулеті үлгі етілді
Спорт
07.10.2024
Шымкентте бильярдтан «Қазкөліккәсіп» ҚБ төрағасының кубогы өтті
Әлемде
07.10.2024
Қытай-Қырғызстан-Өзбекстан темір жолының құрылысы басталғаны хабарланды
Әлемде
07.10.2024
Alstom алғашқы автоматтандырылған пойызды Дели метросына тапсырды
Жүк тасымалы
07.10.2024
ҚТЖ желісі арқылы 1 млн тоннадан астам коммуналдық-тұрмыстық көмір жеткізілді
Жаңалықтар
07.10.2024
Контейнерлік жүктерді Еуропадан Қазақстанға кері жүктеу мәселесі қаралды
Жолаушылар тасымалы
07.10.2024
ҚТЖ жолаушылар пойыздарына жолсеріктерді жұмысқа шақырады
Жаңалықтар
05.10.2024
Алматыда көліктегі қауіпсіздік және цифрландыру форумы аяқталды
Жаңалықтар
04.10.2024
Мультимодальды дәліздерді құру талқыланды
Жаңалықтар
04.10.2024
Алматыда Көліктегі қауіпсіздік пен цифрландыру жөніндегі V Еуразиялық форумы басталды
Жаңалықтар
04.10.2024
ҚТЖ локомотивтерін қысқы жағдайға дайындауда
Қауіпсіздік
04.10.2024
Бейнеу станциясында жұмысшы пойызынан «маймыл шешегі» анықталды
Жүк тасымалы
04.10.2024
Атырау жүк тасымалында кіріс көрсеткіші жоғары
Аймақтар
04.10.2024
Министр ел шығысындағы жаңа теміржол жобалары жайлы айтты
Жүк тасымалы
04.10.2024
Түркістан облысында көмір жеткізу кестеге сай жүріп жатыр
Аймақтар
04.10.2024
Атырауда жолды күрделі жөндеу аяқталды
Аймақтар
04.10.2024
Станциялардағы технологиялық процестер бойынша семинар өтті
Әлеумет
04.10.2024
Теміржолшылар Дүниежүзілік жүрек күнін атап өтті
Жүк тасымалы
04.10.2024
Ақмола бөлімшесінде 85 астық маршруттық пойыз құрылып жөнелтілді