Тыл ардагерінің естелігі немесе ерлі-зайыпты теміржолшылар

ҚТЖ келбеті
06.05.2023, 12:14
Сурет архивтен
Ерман Әбдиев

Тараз қаласы бойынша меншікті тілші

Тараз қаласында тұратын 101 жастағы теміржолшы кейуана Бүбікүл Рүстембекова – бүкіл өмірін шойын жолға арнаған кешегі теміржолшы. Еңбек жолын соғыс кезінде бастаған тыл ардагері.

Бүгінде төсек тартып жатқан ананың қалін сұрай барып, азды-кем сұхбаттасып қайтқан едік. Бүбікүл әже ері Мақатаймен соғыс кезінде теміржолда жұмыс істеп жүріп 1942 жылы шаңырақ көтеріпті. Екеуі жарты ғасыр қол ұстасып бірге жүріп шойын жолда тер төккен. Екеуі де өмір бойы Құмарық разъезінде жолшы болып еңбек етіп, сол жерден зейнетке шыққан. Бір ұл, төрт қыз тәрбиелеп өсіреді. 1944 жылы өмірге келген тұңғыштары Өсер де ата-ана жолын қуып болат жолда еңбек еткен. Өкінішке орай, 2019 жылы өмірден өтіпті.  

– Біздің балалық шағымыз теміржолшы отбасында сол разъезд бойында өтті. Әкем Мақатай Рүстембеков 1909 жылы туған. 1930 жылы Түрксіб станциясына қарасты Құмарық резъезіне жұмысқа тұрып, сол жерде табан аудармастан еңбек етіп, 1968 жылы зейнетке шыққан еді. Ол кісі 1926-1930 жылдар аралығында Кеңес үкіметі тұсында «23-ші магистраль» аталған Түрксіб құрылысына қатысқан. Бірақ еңбек кітапшасында ол туралы жазылмаған. Оны біз өз аузынан еститінбіз. Ал Ұлы Отан соғысына қатыспаған себебі, ол жылдары тыл еңбеккерлері майдандағыларды азық-түлік, қару-жарақпен қамтамасыз етіп отырғаны белгілі. Теміржолдың маңызы өте жоғары болған. Сол себепті «броньмен» қалған теміржолшылар қатарында әкем, оның жанында шешем жан алып, жан беріп жұмыс істегендерін беріге дейін аңыздай етіп айтып отыратын. Әкем жарықтық: «1934 жылдары өзге ұлт өкілдері өз Отандарынан күштеп көшіріліп, Қазақстанға жер аударылды. Сол департация кезінде қаншама кавказ ұлттарын вагон-вагонға толтырып, осы Түрксіб, Шу, Отар станцияларының бойына тастап жатты. Біз оларды вагондардан түсіргенде ішінде қаншама адамның мүрдесі шығатын. Оған қарап жатқан ешкім жоқ. Ертерек вагондарды босатып жөнелту үшін жанталасамыз. Соғыс кезінде тылдағы жұмыс өте ауыр болды, әсіресе әскери жағдайға көшірілген теміржолда титтей қателігің үшін әскери трибуналмен сотталып, атылып кетуің мүмкін» деп еске алатын, – дейді қарт анасын күтіп отырған Бүбікүл әженің қызы Доқдыркүл Мақатайқызы.  

Әжім торлап қажыған жүзінен ауыр еңбектің табы сезілетін қарт ана әлсіз даусымен әлсін-әлсін әңгімеге араласқаны болмаса, үнсіз жатыр. Соңғы кезде тез шаршап қалатын көрінеді. Оңай ма, жүзден асу деген.  

«Осыған да тәубе дейміз! Кейінгі ұрпағына өнеге болсын деп кейде естеліктер сұрап қаламын. Шамасы келгенше айтуға тырысады. Білетінім, анам өте қарулы, қауқарлы болды, қазір ғой қарттық жеңіп қайратының кемігені. Өмір бойы бірге еңбек етіп жол бойында жүрген ата-анам кезінде талай марапаттың төрінде болды, бізді тең-құрбымыздан кем қылмай өсіріп жеткізді», – деп көзіне жас алды тыл ардагерінің қызы.  

ҚТЖ келбеті
26.07.2025
ҚТЖ машинисі ТМД елдері арасында кәсіпқойлар чемпионатында жүлделі орынға ие болды
Жаңалықтар
25.07.2025
Теміржолшылар өткелдерде рейд жүргізуде
Жүк тасымалы
25.07.2025
Тариф өсімі: кімге тиімді, кімге тиімсіз?
Инфрақұрылым
25.07.2025
Шымкенттегі теміржол өткелінде төрт жолақты көпір құрылысы қарқын алды
Аймақтар
25.07.2025
Жұмыла көтерген жүк жеңіл
Аймақтар
25.07.2025
Ұлы Абайдың ізімен...
Спорт
25.07.2025
ЦЖС командасы шағын футбол турнирінің жеңімпазы атанды
Жаңалықтар / Мұрағат
25.07.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №56 25 шілде 2025 жыл
ҚТЖ келбеті
24.07.2025
Астанада локомотив бригадалары арасында байқау өтті
Аймақтар
24.07.2025
Семей жол дистанциясында еңбек жағдайы жақсаруда
Қауіпсіздік
24.07.2025
Балалар қауіпсіздігі бәрінен маңызды
Жолаушылар тасымалы
24.07.2025
«Астана-Павлодар» қала маңы электр пойызының қозғалыс кестесі жаңартылды
Қауіпсіздік
24.07.2025
Машинист дер кезінде әрекет етіп, жолдағы әйелді аман алып қалды
Әлеумет
23.07.2025
Жаз қызығы жалғасуда
Әлеумет
23.07.2025
Медициналық пойыз Қостанай ауылдарына қызмет көрсетіп жатыр
Әлемде
23.07.2025
Орталық Азия Ауғанстанды үнді мұхитына шығатын дәліз ретінде көреді
Жүк тасымалы
23.07.2025
Орта дәліз: Қытай, Қазақстан және Әзербайжан ынтымақтастығы күшейе түсті
Әлемде
23.07.2025
Ұлыбританияда Stadler 99 сериялы жаңа локомотиві таныстырылды
Жаңалықтар
23.07.2025
ҚТЖ бөгде адамдардың темір жолға шығуының алдын алуда
Жүк тасымалы
22.07.2025
Шаньси провинциясынан алғашқы контейнерлік пойыз Орта дәлізбен Әзірбайжанға жөнелтілді