Пойыздың «Қара жәшігі»

ҚТЖ келбеті
30.01.2025, 09:05
Суретті түсірген автор
Нұрлыбек Досыбай

Түркістан облысы бойынша меншікті тілші

Көпшілік ұшақтың «қара жәшігі» болатынын білгенімен, мұндай құрылғы пойызда да бар екенін біле бермейді. Мамандар арасында «Дешифрлеу күшейткіші» деп аталатын құрылғы осы «қара жәшіктің» қызметін атқарады. Ал онымен ел ішінде жүрген барлық локомотивтер жабдықталған.  

Оны күтіп, баптау мен қалыпты жағдайда жұмыс істеуін қамтамасыз ететін электромеханик Гүлнәр Бердіқұлова бізге бұл жөнінде кең ақпарат берді.   

 

– Жалпы, «дешифратор усилитель» құрылғысын ТЭМ-2 тепловозының немесе локомотив атаулының «жүрегі» немесе «миы» десек те болады. Өйткені мұның көмегімен тұтас жылжымалы құрамның бойына «қан жүгіріп», алып техника толық басқарылады. Сонымен қатар қашықта тұрған теміржолдағы бағдаршамның қандай түске жанып тұрғаны осы шағын қобдишадай құрылғы бетіндегі шам арқылы анық көрінеді. Мысалы пойыздың жолы ашық тұрғанымен, бағдаршамның қай түсі жанып тұрғанына машинистің көзі анық жетпейтіні белгілі. Ал күн райы тұманды болса, ол тіпті мүмкін емес. Сондай сәтте машинистер бағдаршамның қай түсте жанып тұрғанын осы «ДУ» құрылғысындағы бармақтың басындай ғана лампадан нақтылап жатады. Яғни локомотив кабинасындағы табло қашықтағы бағдаршамның белгісі қандай екенін анық көрсетіп береді.

– ДУ істен шыққанда жауапты мамандар оны локомотивтен шешіп, біздің цехқа алып келеді. Біз осы «қара жәшікті» ашып, қопарып, қай шамы, не себептен жанбай қалғанын тексереміз. Құрылғы стендке қойылғанда кем-кетігі бірден анықталады. Көп жағдайда оның сигнал беру қуатын бір-біріне өткізетін қаңылтыр тілшелердің бір-біріне жабысып қалуы жиі қайталанады, – дейді Гүлнәр Оңалбекқызы.

Әрине ең алдымен «қара жәшік» қобдишасы шаң-тозаңнан тазартылып, диагностика жасалады. Ал ақау анықталғанда төмен кернеулі электрдәнекерлеу құрылғысымен сымдар жалғанады.

Негізінен мұндай құрылғыларды қалпына келтіруге 6 сағат уақыт беріледі. Бірақ Гүлнәр секілді білікті мамандардың арқасында локомотивтер 1,5-2 сағат ішінде жолға шығып жатады. Техникалық нұсқаулықта жоспарлы 6 сағат жалпы олқылықты қалпына келтіріп, жөндеп шығару үшін қажет деп көрсетілген. Алайда, іс-жүзінде алдын ала қалпына келтіріліп, дайындалған ДУ құрылғысын ауыстыру арқылы уақыт үнемделеді. Бұл да бір тәжірибеден туындаған тапқыр шешім болса керек. Ал локомотивтің құрылғысын едел-жедел ауыстырып, аттандырған соң одан шешіп алынған құрылғы асықпай жөнделіп, кем-кетігі түзеледі де резервке қойылады.

Гүлнәр Оңалбекқызының айтуынша, бүгінде осы бір жинақты ДУ құрылғысының 16 және 25 келілік екі түрлі қобдишасы бар. Шымкент қаласының локомотив пайдалану депосында орналасқан цехта аталған құрылғы түрлерінің әр бірінен кемі 3-4 жинағы резервте дайын тұрады. Негізінен жарты жыл сайын ауыстырып немесе қайта тексерістен өткізілуі тиіс ДУ құрылғысына қатысты жұмыстардың бәрі де осы цехта орындалады.

 

Аймақтар
30.06.2025
Күрделі жөндеу жұмыстары нәтижесін беруде
Станция тынысы
30.06.2025
Семей станциясы үздік атанды
Әлеумет
30.06.2025
Айназдың алғашқы жеңісі
Жаңалықтар
30.06.2025
"Қазақстан темір жолы" төрт жылда неге қол жеткізді?
Жаңалықтар
30.06.2025
Нұрлан Сауранбаев Көлік министрі болып тағайындалды
Жолаушылар тасымалы
30.06.2025
ҚТЖ Ақтөбе – Астана бағыты бойынша қосымша пойыз тағайындады
Жаңалықтар
30.06.2025
Түрік компаниясы елімізде логистикалық инфрақұрылымға инвестиция салмақ
Инфрақұрылым
28.06.2025
Елімізде теміржол желісіне ауқымды жаңғырту жүргізуде
Жаңалықтар
27.06.2025
Варшавада ТХКБ дамыту жөніндегі жұмыс тобының отырысы өтті
ҚТЖ келбеті
27.06.2025
Вагон қозғалысын реттеушілер жайлы бір үзік сыр
Инфрақұрылым
27.06.2025
Маңғыстау теміржолы күрделі жөндеуге күш салуда
ҚТЖ келбеті
27.06.2025
Қырық жыл кешіккен шындық
Әлеумет
27.06.2025
Балалар жазы көңілді
Инфрақұрылым
27.06.2025
Теміржол жөндеу жұмыстары қарқынды жүріп жатыр
Жаңалықтар / Мұрағат
27.06.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №49 27 маусым 2025 жыл
Әлемде
26.06.2025
Қытай темір жолдары биыл 1,86 млрд жолаушы тасымалдап, жаңа рекорд орнатты
Қауіпсіздік
26.06.2025
Семейде қозғалыс қауіпсіздігіне арналған кеңейтілген кеңес өтті
Спорт
26.06.2025
Ақтөбеде теміржолшылар тартысты ойын көрсетті
Жаңалықтар
26.06.2025
Астанада көлік, логистика көшбасшыларының басын біріктірген халықаралық көрме өтіп жатыр
Жолаушылар тасымалы
26.06.2025
Жыл соңына дейін ҚТЖ пойыздарының барлығы бейнекамерамен жабдықталады