Тағлымды тағдыр иесі

Темір жол тарихы
08.05.2020, 13:49
Асхат Райқұл

Қырық жылдан астам теміржолшы болған Момын Өтегенов «Ленин» ордені мен «Құрмет белгісі» ордені және бірнеше медальдардың иегері. Соғыс кезінде қабырғасы қатпаған, бұғанасы бекімеген жасөспірім шағында еңбекке араласқан буынның өкілі, тыл ардагері.

Қара жұмыстың қазанында қайнаған майталман теміржолшы жасы тоқсанға келгеніне қарамастан қазір де үй іргесіндегі шаруашылығын дөңгелетіп отыр.

Біреуден ілгері, біреуден кейін тұрмысы бар қарияның қазіргі жағдайы жаман емес, қимылы – ширақ, сөзі – түзу. Тек өзі 43 жыл табан аудармай жұмыс істеп, тер төккен өңірдегі теміржол мекемесі тарапынан елеусіз, ескерусіз қалғанына өкпе айтады. Орынды-ақ, өйткені Ленин және Құрмет белгісі орденді теміржолшы өңірде көп емес екені белгілі. «Ерен еңбегі үшін», «Еңбек ардагері» және Ұлы Отан соғысындағы Жеңістің 50, 60, 65, 70 жылдық мерекелік медальдары кеудесінде тағы жарқырайды. Онымен қоса есімі Қазақстанның Алтын кітабына жазылған ардагердің жүріп өткен өмір белесі ұрпаққа үлгі боларлық тағлымға толы.

1930 жылы дүниеге келген Момын ақсақал соғыс ауыртпалығын бір адамдай арқалаған. Анасы Зиякүл біраз құрсақ көтерген, тірі қалғаны – жалғыз Момын. Қалғандары шешек, қызылша іспетті індеттерден жастай шетінеп кетіпті. «Соғыс басталғанда еңбек армиясына алынған әкем Зәбір Саратов аймағында жұмыс істепті. «Еңбек армиясына» алынуына қарағанда денсаулығында кінәрат болған-ау шамасы. Ол жағы менің есімде қалмапты. Тек 1945 жылдың басында елге оралған әкем көп ұзамай, сол жылдың ақпан айында дүние салды», – дейді кейіпкеріміз.

Анасына қолғабыс ету үшін өздері тұратын аймаққа жақын теміржол училищесіне жұмыс іздей барған сол кездегі жасөспірім баланы директор Онищенко жұмысқа емес, оқуға қабылдаған екен. Темір ұстасы мамандығы бойынша.

«Темірді қыздырып, төске қойып соғу үшін не оқу керек?» деп ойлаған алғашында. Сөйтсе, келте ойлапты. Оқу керек екен. Темірді көрікте ұстау, қызған темірді төске қойып соғу, июу арқылы қажет бұйымды жасау, содан соң оны суытып қатайтуға белгілі бір уақыт қажет. Училищеден осының бәрін оқып-біліп шыққан жасөспірім жергілікті вагон депосына жұмысқа қабылданып, табан аудармай... 43 жыл еңбек етіпті.

«Вагон жөндеуге қажетті бұйымдардың бәрін жасай беретінмін. Балта, балға, кемпірауыз, шегесуырғыш, темір кесетін шапқы секілді еңбек құралдары, шеге, қапсырма, темір қамыт секілді бұйымдар менің қолыммен жасалып, өндіріске жөнелтіліп жатты. Ол кезде шаршау дегенді білмейтін едік. Оның үстіне, соғыс жылдарының машақатымен әбден қиындыққа төзімді болып жетілдік», – дейді қария.

Шүкір, ақ-адал еңбегі елеусіз қалған жоқ. Аянбай тер төккенінің арқасында, мемлекеттік марапаттарға, сый-сияпаттарға ие болды. Қандай қошемет, құрметке де лайық. Бүгінде жасы 90-ға келген тағлымды тағдыр иесіне лайықты құрмет көрсету – бүгінгі жастардың, оның ішінде жамбылдық теміржолшылардың перзенттік парызы деп білеміз.

ҚТЖ келбеті
25.08.2025
Теміржолшы Мақсат Абатов «Самұрық-Қазына» спартакиадасынан алтын және күміс жүлдемен оралды
Әлемде
25.08.2025
Сауд Арабиясына арналған пойыздарға Rolls-Royce қозғалтқыштары салынбақ
Аймақтар
25.08.2025
Маңғыстау теміржол өткелдерінде биыл бірде-бір жол апаты тіркелмеді
Әлеумет
25.08.2025
Мектепке жол: оқу құралдары сыйға тартылды
Аймақтар
25.08.2025
Ең арзан пойыз – оңтүстікте
Инфрақұрылым
25.08.2025
Қызылорда жол дистанциясында теміржол күтімі қарқынды жүріп жатыр
Жолаушылар тасымалы
25.08.2025
ҚТЖ-ның жолаушылар пойыздарында 140 ереже бұзушылық анықталды
Жаңалықтар
22.08.2025
ҚТЖ бүкіл ел бойынша вокзалдарды ауқымды жаңғыртуды жүргізуде
Инфографика
22.08.2025
Биыл «Достық – Мойынты» учаскесінің екінші жолдарының құрылысы аяқталады
Инфографика
22.08.2025
ТХКБ бойынша жүк тасымалы соңғы бес жылда 6 есеге өсті
Инфрақұрылым
22.08.2025
Теміржол әлеуеті сөз болды
Цифрландыру
22.08.2025
Цифрландырудың бес бағыты
Қауіпсіздік
22.08.2025
Кәсіби қырағылық: вагон қараушы пойыз қозғалысын қауіптен қорғады
Әлеумет
22.08.2025
Маңғыстаулық теміржолшылар отбасы Астанадағы байқаудан жүлдемен оралды
Аймақтар
22.08.2025
Семей теміржол вокзалы жаңғыртылуда
Жаңалықтар
22.08.2025
Жүйелі жұмыстар жалғасуда
Жаңалықтар / Мұрағат
22.08.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №68 22 тамыз 2025 жыл
Әлемде
21.08.2025
Alstom жаңа сутекті пойызын сертификаттауға шығарды
Жүк тасымалы
21.08.2025
"Шұбаркөл Премиум" көмірін тасымалдау бойынша рекорд орнатылды
Аймақтар
21.08.2025
800 метрге дейінгі түйіспесіз рельс плеттерін дайындайтын кәсіпорын