Мойынты – Шу: 70 жылдыққа орай арнайы басылым шығарылды

Инфрақұрылым
09.01.2024, 14:49

Теміржол саласының ардагері, Құрметті теміржолшы Дәулетбай Есімбеков әкесі Дасере Есімбеков қатысқан Мойынты – Шу теміржол учаскесінің құрылысы туралы аз-кем белгілі тарихи фактілерді жинады. Жеке басылымда теміржол желісінің құрылысына арналған сирек материалдар: сирек кездесетін тарихи құжаттардың көшірмелері, желі схемалары мен фотосуреттер бар.

Учаскенің құрылысы 1947 жылы соғыстан кейінгі ауыр жылдары басталып, 1953 жылы аяқталды. Ұзындығы 438 км жол Сарыарқа мен Мойынқұмның сусыз аумағымен өтті. Бүкілхалықтық құрылыстың құрылысшылары туған елінің игілігі үшін бірлік пен жанқиярлық еңбегін көрсетті.

Болат магистраль Қазақстан үшін үлкен халықтық-шаруашылық маңызға ие болды. Ол Орталық Азия Республикасында Қарағанды көмірі мен тыңныңастығына жол ашып, елдің солтүстігі мен оңтүстігін байланыстырды.

Темір жол желісінің құрылысы бір мезгілде Қарағанды темір жолының Мойынты станциясынан және Түркістан-Сібір темір жолының Шу станциясынан басталды. Құрылыста еңбек өнімділігі өсті. 1953 жылы бұл көрсеткіш 130% жетті. Өндіріс нормаларын асыра орындағаны, құрылыс объектілерін пайдалануға беру мерзімдерін қысқартқаны, желіні тұрақты пайдалануға мерзімінен бұрын тапсырғаны үшін социалистік жарыстар өрістетілді. Еңбектегі ерліктерді стахановшылар, еңбек озаттары және өндірістегі үздіктержасады. 

Бұрын иен дала деп аталған шөлдегі құрылыс арқасында ауылдар бой көтерді. Станцияларда вокзалдар мен жолаушылар платформалары, тепловоз деполары, тұрғын үйлер, мәдени тұрмыс және коммуналдық мақсаттағы объектілер, қоғамдық тамақтану, сауда және денсаулық сақтау, теміржолшылардың балаларына арналған балабақшалар мен интернаттар салынды. 22,5 мың шаршы метр тұрғын үй алаңы пайдалануға берілді. Теміржолшыларға арналған аз қабатты үй-жайлар мен тұрғын үйлер ағынды-жылдамдықты әдістермен салынды.

Шу-Мойынты желісін бүкіл Қазақстан салды, ол нағыз халықтық құрылысқа айналды, онда еңбектің ерекше ынталандыру жүйесі – келісімді-прогрессивті және аккордтық-премиальды жүйесі жұмыс істеді. Кадрлар негізінен жергілікті тұрғындардан алынды. Жер төсемін республиканың түкпір-түкпірінен келген мыңдаған колхозшылар толтырды. Жаз айларында құрылыста жұмыспен қамтылғандар саны 15 мың адамға жетті.

Қарағанды шахталары жоспардан тыс өндірген көмір тиелген ауыр пойыз жаңа желі бойынша қозғалысты ашты. Оған оңтүстіктен жанармайға арналған цистерналары, көмір тасымалдайтын жартылай вагондары, тұтыну тауарлары мен жемістері бар жабық вагондары бар басқа құрам жолға шықты. Осылайша пойыздардың тұрақты қозғалысы басталды.

Өткен жылы ҚТЖ Жамбыл бөлімшесінің ардагерлері және Ардагерлердің орталық кеңесі бастамасымен жол өтетін станцияларда мемориалдық тақталар орнатылды. Мойынты – Шу темір жолының құрылысы аяқталуына орай мерейтойлық медаль соғылды.

Аймақтар
26.07.2024
Таразда кәсіподақтың ұйытқы болуымен футбол алаңы ашылды
Жолаушылар тасымалы
26.07.2024
Жолаушылар пойызындағы бір күн
ҚТЖ келбеті
26.07.2024
Тілдей таспада талай сыр бар
Темір жол тарихы
26.07.2024
Сауатты кадрлар ғана салада оң өзгеріс жасайды – ардагер
Жүк тасымалы
26.07.2024
Контейнерлік тасымалдың инновациялық үрдістері
Жүк тасымалы
26.07.2024
Иран-Қытай көлік бағыты жаңартылуда
Жаңалықтар / Мұрағат
26.07.2024
«Қазақстан теміржолшысы» газеті, №61 26 шілде 2024 жыл
Жүк тасымалы
25.07.2024
ЕАЭО елдері теміржол көлігін дамыту мәселесін талқылады
Жүк тасымалы
25.07.2024
Атырауда жүк тасымалы межеден асып түсті
Әлеумет
25.07.2024
Қызылордалық 20 бала «Туған жерге саяхат» турымен Астанаға аттанды
Темір жол тарихы
25.07.2024
Паровоз тізгіндеген қазақ қызы
Жолаушылар тасымалы
24.07.2024
Пойызға билетсіз мінгізгені үшін жұмыстан шығарылды
Жаңалықтар
24.07.2024
Құрық теңіз порты мен Транскаспий халықаралық көлік бағытын байланыстыратын жол күрделі жөндеуден өтті
Жаңалықтар
24.07.2024
Кірме жолдарды мемлекеттік меншікке беру рәсімі аяқталды
Әлемде
23.07.2024
Германияда Еуро-2024 кезінде қалааралық пойыздармен 12 миллион жолаушы тасымалданды
Әлемде
23.07.2024
Еуропалық Одақ көлік жобаларына 7 миллиард еуро бөлмек
Жүк тасымалы
23.07.2024
ҚТЖ астық тасымалына дайындығын пысықтауда
Қауіпсіздік
23.07.2024
Атырауда техникалық-әдістемелік сабақ өтті
Жаңалықтар / Мұрағат
23.07.2024
«Қазақстан теміржолшысы» газеті, №60 23 шілде 2024 жыл
Жаңалықтар
22.07.2024
Қазақстан, Түрікменстан және Ауғанстан жаңа теміржол магистралінің құрылысын талқылады