Мойынты – Шу: 70 жылдыққа орай арнайы басылым шығарылды

Инфрақұрылым
09.01.2024, 14:49

Теміржол саласының ардагері, Құрметті теміржолшы Дәулетбай Есімбеков әкесі Дасере Есімбеков қатысқан Мойынты – Шу теміржол учаскесінің құрылысы туралы аз-кем белгілі тарихи фактілерді жинады. Жеке басылымда теміржол желісінің құрылысына арналған сирек материалдар: сирек кездесетін тарихи құжаттардың көшірмелері, желі схемалары мен фотосуреттер бар.

Учаскенің құрылысы 1947 жылы соғыстан кейінгі ауыр жылдары басталып, 1953 жылы аяқталды. Ұзындығы 438 км жол Сарыарқа мен Мойынқұмның сусыз аумағымен өтті. Бүкілхалықтық құрылыстың құрылысшылары туған елінің игілігі үшін бірлік пен жанқиярлық еңбегін көрсетті.

Болат магистраль Қазақстан үшін үлкен халықтық-шаруашылық маңызға ие болды. Ол Орталық Азия Республикасында Қарағанды көмірі мен тыңныңастығына жол ашып, елдің солтүстігі мен оңтүстігін байланыстырды.

Темір жол желісінің құрылысы бір мезгілде Қарағанды темір жолының Мойынты станциясынан және Түркістан-Сібір темір жолының Шу станциясынан басталды. Құрылыста еңбек өнімділігі өсті. 1953 жылы бұл көрсеткіш 130% жетті. Өндіріс нормаларын асыра орындағаны, құрылыс объектілерін пайдалануға беру мерзімдерін қысқартқаны, желіні тұрақты пайдалануға мерзімінен бұрын тапсырғаны үшін социалистік жарыстар өрістетілді. Еңбектегі ерліктерді стахановшылар, еңбек озаттары және өндірістегі үздіктержасады. 

Бұрын иен дала деп аталған шөлдегі құрылыс арқасында ауылдар бой көтерді. Станцияларда вокзалдар мен жолаушылар платформалары, тепловоз деполары, тұрғын үйлер, мәдени тұрмыс және коммуналдық мақсаттағы объектілер, қоғамдық тамақтану, сауда және денсаулық сақтау, теміржолшылардың балаларына арналған балабақшалар мен интернаттар салынды. 22,5 мың шаршы метр тұрғын үй алаңы пайдалануға берілді. Теміржолшыларға арналған аз қабатты үй-жайлар мен тұрғын үйлер ағынды-жылдамдықты әдістермен салынды.

Шу-Мойынты желісін бүкіл Қазақстан салды, ол нағыз халықтық құрылысқа айналды, онда еңбектің ерекше ынталандыру жүйесі – келісімді-прогрессивті және аккордтық-премиальды жүйесі жұмыс істеді. Кадрлар негізінен жергілікті тұрғындардан алынды. Жер төсемін республиканың түкпір-түкпірінен келген мыңдаған колхозшылар толтырды. Жаз айларында құрылыста жұмыспен қамтылғандар саны 15 мың адамға жетті.

Қарағанды шахталары жоспардан тыс өндірген көмір тиелген ауыр пойыз жаңа желі бойынша қозғалысты ашты. Оған оңтүстіктен жанармайға арналған цистерналары, көмір тасымалдайтын жартылай вагондары, тұтыну тауарлары мен жемістері бар жабық вагондары бар басқа құрам жолға шықты. Осылайша пойыздардың тұрақты қозғалысы басталды.

Өткен жылы ҚТЖ Жамбыл бөлімшесінің ардагерлері және Ардагерлердің орталық кеңесі бастамасымен жол өтетін станцияларда мемориалдық тақталар орнатылды. Мойынты – Шу темір жолының құрылысы аяқталуына орай мерейтойлық медаль соғылды.

Әлеумет
14.07.2025
Медициналық пойыз БҚО-да 7 мыңнан астам тұрғынға көмек көрсетті
Аймақтар
14.07.2025
Ақтауда Қытай компанияларының қатысуымен ірі логистикалық хаб құрылады
Аймақтар
14.07.2025
Қазақстандық жолсеріктер Deutsche Bahn тәжірибесін үйренуде
Аймақтар
14.07.2025
Елдің ықылысы – еңбектің өтеуі
Әлеумет
14.07.2025
Вокзалдағы кәсіпкерлердің құқықтары қорғалады
Жаңалықтар
14.07.2025
Теміржолшылар "Taza Qazaqstan"республикалық бастамасы аясында эко-сенбілік өткізді
Жүк тасымалы
14.07.2025
Қазақ транзитінің жаңа дәуірі басталды – сарапшы
Жаңалықтар
14.07.2025
ОА мен Оңтүстік Азияны жалғайтын теміржолға қатысты құжатқа қол қойылды
Аймақтар
14.07.2025
Берік Уәли Курчатовтағы теміржол кәсіпорнының жұмысымен танысты
Жолаушылар тасымалы
12.07.2025
ҚТЖ жазғы маусымда өзінің барлық бағдарлары бойынша 4,2 млн-нан астам жолаушыны тасымалдауға дайын
Жаңалықтар
11.07.2025
ҚТЖ басшылығы туризмді дамыту мәселелері бойынша көшпелі кеңес өткізді
Жолаушылар тасымалы
11.07.2025
ҚТЖ Астана – Бурабай бағдары бойынша «Burabay Express» жаңа электрпойызын іске қосты
ҚТЖ келбеті
11.07.2025
Мақаттың мақтанышы
Әлеумет
11.07.2025
Астанада кәсіподақтың VI есептік сайлау конференциясы өтті
Жаңалықтар
11.07.2025
Теміржол жөндеуде заманауи техника қолданылуда
Жаңалықтар / Мұрағат
11.07.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №52 11 шілде 2025 жыл
Жаңалықтар
10.07.2025
ҚТЖ: Қытайдағы негізгі серіктестермен бірқатар уағдаластықтарға қол жеткізілді
Спорт
10.07.2025
Щучинск қаласындағы республикалық спартакиадаға 250 теміржолшы қатысуда
Жаңалықтар
10.07.2025
KTZ Express ЕО елдеріне экспорттық мультимодальды тасымалды ұйымдастырды
Жаңалықтар
10.07.2025
Транскаспий дәлізі: Қазақстанның көлік және цифрлық инфрақұрылымдағы жаңа бағыты