Мойынты – Шу: 70 жылдыққа орай арнайы басылым шығарылды

Инфрақұрылым
09.01.2024, 14:49

Теміржол саласының ардагері, Құрметті теміржолшы Дәулетбай Есімбеков әкесі Дасере Есімбеков қатысқан Мойынты – Шу теміржол учаскесінің құрылысы туралы аз-кем белгілі тарихи фактілерді жинады. Жеке басылымда теміржол желісінің құрылысына арналған сирек материалдар: сирек кездесетін тарихи құжаттардың көшірмелері, желі схемалары мен фотосуреттер бар.

Учаскенің құрылысы 1947 жылы соғыстан кейінгі ауыр жылдары басталып, 1953 жылы аяқталды. Ұзындығы 438 км жол Сарыарқа мен Мойынқұмның сусыз аумағымен өтті. Бүкілхалықтық құрылыстың құрылысшылары туған елінің игілігі үшін бірлік пен жанқиярлық еңбегін көрсетті.

Болат магистраль Қазақстан үшін үлкен халықтық-шаруашылық маңызға ие болды. Ол Орталық Азия Республикасында Қарағанды көмірі мен тыңныңастығына жол ашып, елдің солтүстігі мен оңтүстігін байланыстырды.

Темір жол желісінің құрылысы бір мезгілде Қарағанды темір жолының Мойынты станциясынан және Түркістан-Сібір темір жолының Шу станциясынан басталды. Құрылыста еңбек өнімділігі өсті. 1953 жылы бұл көрсеткіш 130% жетті. Өндіріс нормаларын асыра орындағаны, құрылыс объектілерін пайдалануға беру мерзімдерін қысқартқаны, желіні тұрақты пайдалануға мерзімінен бұрын тапсырғаны үшін социалистік жарыстар өрістетілді. Еңбектегі ерліктерді стахановшылар, еңбек озаттары және өндірістегі үздіктержасады. 

Бұрын иен дала деп аталған шөлдегі құрылыс арқасында ауылдар бой көтерді. Станцияларда вокзалдар мен жолаушылар платформалары, тепловоз деполары, тұрғын үйлер, мәдени тұрмыс және коммуналдық мақсаттағы объектілер, қоғамдық тамақтану, сауда және денсаулық сақтау, теміржолшылардың балаларына арналған балабақшалар мен интернаттар салынды. 22,5 мың шаршы метр тұрғын үй алаңы пайдалануға берілді. Теміржолшыларға арналған аз қабатты үй-жайлар мен тұрғын үйлер ағынды-жылдамдықты әдістермен салынды.

Шу-Мойынты желісін бүкіл Қазақстан салды, ол нағыз халықтық құрылысқа айналды, онда еңбектің ерекше ынталандыру жүйесі – келісімді-прогрессивті және аккордтық-премиальды жүйесі жұмыс істеді. Кадрлар негізінен жергілікті тұрғындардан алынды. Жер төсемін республиканың түкпір-түкпірінен келген мыңдаған колхозшылар толтырды. Жаз айларында құрылыста жұмыспен қамтылғандар саны 15 мың адамға жетті.

Қарағанды шахталары жоспардан тыс өндірген көмір тиелген ауыр пойыз жаңа желі бойынша қозғалысты ашты. Оған оңтүстіктен жанармайға арналған цистерналары, көмір тасымалдайтын жартылай вагондары, тұтыну тауарлары мен жемістері бар жабық вагондары бар басқа құрам жолға шықты. Осылайша пойыздардың тұрақты қозғалысы басталды.

Өткен жылы ҚТЖ Жамбыл бөлімшесінің ардагерлері және Ардагерлердің орталық кеңесі бастамасымен жол өтетін станцияларда мемориалдық тақталар орнатылды. Мойынты – Шу темір жолының құрылысы аяқталуына орай мерейтойлық медаль соғылды.

Аймақтар
30.06.2025
Күрделі жөндеу жұмыстары нәтижесін беруде
Станция тынысы
30.06.2025
Семей станциясы үздік атанды
Әлеумет
30.06.2025
Айназдың алғашқы жеңісі
Жаңалықтар
30.06.2025
"Қазақстан темір жолы" төрт жылда неге қол жеткізді?
Жаңалықтар
30.06.2025
Нұрлан Сауранбаев Көлік министрі болып тағайындалды
Жолаушылар тасымалы
30.06.2025
ҚТЖ Ақтөбе – Астана бағыты бойынша қосымша пойыз тағайындады
Жаңалықтар
30.06.2025
Түрік компаниясы елімізде логистикалық инфрақұрылымға инвестиция салмақ
Инфрақұрылым
28.06.2025
Елімізде теміржол желісіне ауқымды жаңғырту жүргізуде
Жаңалықтар
27.06.2025
Варшавада ТХКБ дамыту жөніндегі жұмыс тобының отырысы өтті
ҚТЖ келбеті
27.06.2025
Вагон қозғалысын реттеушілер жайлы бір үзік сыр
Инфрақұрылым
27.06.2025
Маңғыстау теміржолы күрделі жөндеуге күш салуда
ҚТЖ келбеті
27.06.2025
Қырық жыл кешіккен шындық
Әлеумет
27.06.2025
Балалар жазы көңілді
Инфрақұрылым
27.06.2025
Теміржол жөндеу жұмыстары қарқынды жүріп жатыр
Жаңалықтар / Мұрағат
27.06.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №49 27 маусым 2025 жыл
Әлемде
26.06.2025
Қытай темір жолдары биыл 1,86 млрд жолаушы тасымалдап, жаңа рекорд орнатты
Қауіпсіздік
26.06.2025
Семейде қозғалыс қауіпсіздігіне арналған кеңейтілген кеңес өтті
Спорт
26.06.2025
Ақтөбеде теміржолшылар тартысты ойын көрсетті
Жаңалықтар
26.06.2025
Астанада көлік, логистика көшбасшыларының басын біріктірген халықаралық көрме өтіп жатыр
Жолаушылар тасымалы
26.06.2025
Жыл соңына дейін ҚТЖ пойыздарының барлығы бейнекамерамен жабдықталады