Кірме жолдағы келеңсіздікке кім жауапты?

Қосұйым Мұқашев

Атырау облысы бойынша меншікті тілші

Атырау облысы аумағында 851,8 км магистральдық 327,6 км станциялық және 160-тан астам кірме жолдар бар. Теміржол көлігінде қауіпсіздіктің сақталмауының бір ұшығы осы жолдарда күнделікті күтіп-ұстау жұмыстарының талапқа сай орындалмауынан орын алатыны жасырын емес.

Бүгінде облыс бойынша 179 кірме жол тіркелген болса, соның 169-ы тұрақты жұмыс жасап тұр. Олардың көпшілігі жекеменшік иелігінде. Өткен жылы облыста жылжымалы құрамның соқтығысуы мен жүк вагондарының рельстен шығып кетуіне байланысты 8 дерек тіркеліпті. Ал, биылғы жыл басынан бері 4 оқиға орын алды. Оның бірі ірі, қалғаны шағын иелікке қарасты аумақта орын алды.

Кірме жолдарды күтіп ұстау иелерінің міндеті саналғанымен, олар бұған жеткілікті көңіл бөлмей отыр. Көбіне вагондар кірме жолдардан шығып, станцияға келгенде ақаулы екені анықталады: дәнекерленген жері шығып кеткен, есіктері бүлінген, вагон доңғалағының буксы теріс айналып кеткен, вагон шанақтары соғылған, т.б. ақаулар. Ал, жүк жөнелтушілер вагонның ақаулығына салдыр-салақ қарайды. Соның салдарынан осындай жолдан шығып кету оқиғасы орын алады.

– Теміржолдағы қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында қабылданған тиісті заңдылықтар бар. Оны сақтау, теміржолдарды жөндеу, күтіп ұстау маңызды. Өйткені, осындай олқылықтар адамның өмірі мен денсаулығына, қоршаған ортаға қауіп төндіреді. Дегенмен, жасыратыны жоқ, көптеген кәсіпкерлер қаржының тапшылығын сылтау етіп, мәселеге жеткілікті көңіл бөлмейді, – дейді Атырау облысы бойынша көліктік бақылау инспекциясы теміржол көлігін бақылау бөлімінің басшысы Сырымбет Костаев.

Мәселеге көңіл бөлмеу шынында да әдетке айналғандай. Мәселен, инспекция маманының айтуынша, 5 ақпанда Индер–Мақат аралығындағы теміржолда төтенше жағдай орын алып, 5 жүк вагоны орта жолда рельстен шығып кеткен. Оған шойын жолдың тозуы, ағаш шпалдардың шіруі себеп болған. «Индер теміржолы» ЖШС өткен жылы да осындай жағдайға жол берген. Әйткенмен, одан қорытынды шығармаған. Вагондардың рельстен шығу дерегі «Батыр-2017» ЖШС-да да орын алған. Серіктестік өткен жылы үш, осы жылы бір рет келеңсіздікке жол берген. Әрине, кінәлілер жауапкершілікке тартылған. Былтыр салынған 477 мың теңге айыппұлдың 95 мыңы осы құрылымға тиесілі. Жыл басынан бері тағы 50 мың теңгеге шығындалды. Бірақ әлі де олқылықтардың орнын толтыруға ұмтылмауда. Ал, жергілікті көліктік бақылау инспекциясының өкілдері «Біз серіктестік басшыларын шақырып, жиналыс өткізуден, заңдылықтарды түсіндіруден өзге жасайтын амалымыз жоқ» дейді. Себебі, Президент Жарлығымен шағын кәсіпкерлік субъектілерін тексеруге, профилактикалық бақылау мен қадағалау жүргізуге мораторий жарияланғаны белгілі. «Осы ретте айта кетерлігі, кірме жолдардың сың көтермейтіндігі, шпалдардың тозғандығы, кейбірінде әлі күнге талапқа сәйкес келмейтін баяғы Р-43 рельсі жатқаны ешкімді мазаламайды. Жекеменшік компаниялар теміржолды жөндеу кезінде арнайы мамандарды шақырмайды. Жолдарды тұрақты қадағаламайтыны, тіпті қажет те етпейтіні бар. Сонда, оқыс оқиғадан адам зардап шексе кім жауап береді?», дейді маман.

Бүгінгі күні тасымал құжаттарын рәсімдеудің ашық түрде болуын қамтамасыз ету үшін жүк жөнелтушілер мен қабылдаушылардың құжаттамасы АСУ ДКР жүйесі бойынша жүзеге асырылады. Осы бағытта бірте-бірте электронды жұмыс түріне көшуге басымдық беріліп келеді. Алайда, жүкпен келген вагондардың кірме жолдарда тұрып қалуы да жиі кездеседі екен. Ауа-райының қолайсыздығы, кірме жол қожайыны локомотивінің жұмыс істемеуі, кран машиналарының істен шығуы, жүк жөнелту-қабылдаушылардың жұмыс уақытының сәйкес келмеуі, т.б. «Сол себепті, вагондардың кірме жолдарда ұзақ тұрып қалмауы үшін олар тиеу-түсіру жұмыстарын да алдынала жоспарлап алғаны жөн. Жалпы алғанда, кәсіпкерлер өз балансындағы кірме жолдардың жағдайын бақылауда ұстап, уақтылы жөндеу жүргізгені абзал. Кірме жолдардың техникалық талапқа сай болуы – тұтастай алғанда қауіпсіздіктің үлкен кепілі болып табылады», – дейді маман. 

Жаңалықтар
11.07.2025
ҚТЖ басшылығы туризмді дамыту мәселелері бойынша көшпелі кеңес өткізді
Жолаушылар тасымалы
11.07.2025
ҚТЖ Астана – Бурабай бағдары бойынша «Burabay Express» жаңа электрпойызын іске қосты
ҚТЖ келбеті
11.07.2025
Мақаттың мақтанышы
Әлеумет
11.07.2025
Астанада кәсіподақтың VI есептік сайлау конференциясы өтті
Жаңалықтар
11.07.2025
Теміржол жөндеуде заманауи техника қолданылуда
Жаңалықтар / Мұрағат
11.07.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №52 11 шілде 2025 жыл
Жаңалықтар
10.07.2025
ҚТЖ: Қытайдағы негізгі серіктестермен бірқатар уағдаластықтарға қол жеткізілді
Спорт
10.07.2025
Щучинск қаласындағы республикалық спартакиадаға 250 теміржолшы қатысуда
Жаңалықтар
10.07.2025
KTZ Express ЕО елдеріне экспорттық мультимодальды тасымалды ұйымдастырды
Жаңалықтар
10.07.2025
Транскаспий дәлізі: Қазақстанның көлік және цифрлық инфрақұрылымдағы жаңа бағыты
Жолаушылар тасымалы
10.07.2025
Жолаушы мен жолсерік қуанышы (Видео)
Аймақтар
09.07.2025
Арыстағы біліктілік сайысы: вагон қараушылар шеберлігін сынады
Жаңалықтар
09.07.2025
«ИННОПРОМ–2025» халықаралық көрмесінде ЗИКСТО-ның болашағы талқыланды
Жолаушылар тасымалы
09.07.2025
ҚТЖ «Jibek Joly 5.0» туристік пойызының жаңа маусымын іске қосады
Жаңалықтар
09.07.2025
Кірме жолдардағы қозғалыс қауіпсіздігіне бақылау күшейтілді
Жаңалықтар
09.07.2025
ҚТЖ мен Қытай темір жолдары стратегиялық ынтымақтастық туралы жаңа келісімге қол қойды
Қауіпсіздік
09.07.2025
Жамбыл өңірінде пойыз қозғалысы қауіпсіздігіне қатысты 8 заңбұзушылық анықталды
Әлемде
09.07.2025
Иран мен Ауғанстан Хаф – Герат теміржол жобасын тез арада аяқтауға ниетті
Жаңалықтар
08.07.2025
ҚТЖ басшылығы Бейжіңде өткен ХТЖО-ның XII конгресінде бірқатар стратегиялық кездесулер өткізді
Қауіпсіздік
08.07.2025
Қарағанды – Ағадыр бағытында машинист шұғыл тежегіш қолдануға мәжбүр болды