Кірме жолдағы келеңсіздікке кім жауапты?

Қосұйым Мұқашев

Атырау облысы бойынша меншікті тілші

Атырау облысы аумағында 851,8 км магистральдық 327,6 км станциялық және 160-тан астам кірме жолдар бар. Теміржол көлігінде қауіпсіздіктің сақталмауының бір ұшығы осы жолдарда күнделікті күтіп-ұстау жұмыстарының талапқа сай орындалмауынан орын алатыны жасырын емес.

Бүгінде облыс бойынша 179 кірме жол тіркелген болса, соның 169-ы тұрақты жұмыс жасап тұр. Олардың көпшілігі жекеменшік иелігінде. Өткен жылы облыста жылжымалы құрамның соқтығысуы мен жүк вагондарының рельстен шығып кетуіне байланысты 8 дерек тіркеліпті. Ал, биылғы жыл басынан бері 4 оқиға орын алды. Оның бірі ірі, қалғаны шағын иелікке қарасты аумақта орын алды.

Кірме жолдарды күтіп ұстау иелерінің міндеті саналғанымен, олар бұған жеткілікті көңіл бөлмей отыр. Көбіне вагондар кірме жолдардан шығып, станцияға келгенде ақаулы екені анықталады: дәнекерленген жері шығып кеткен, есіктері бүлінген, вагон доңғалағының буксы теріс айналып кеткен, вагон шанақтары соғылған, т.б. ақаулар. Ал, жүк жөнелтушілер вагонның ақаулығына салдыр-салақ қарайды. Соның салдарынан осындай жолдан шығып кету оқиғасы орын алады.

– Теміржолдағы қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында қабылданған тиісті заңдылықтар бар. Оны сақтау, теміржолдарды жөндеу, күтіп ұстау маңызды. Өйткені, осындай олқылықтар адамның өмірі мен денсаулығына, қоршаған ортаға қауіп төндіреді. Дегенмен, жасыратыны жоқ, көптеген кәсіпкерлер қаржының тапшылығын сылтау етіп, мәселеге жеткілікті көңіл бөлмейді, – дейді Атырау облысы бойынша көліктік бақылау инспекциясы теміржол көлігін бақылау бөлімінің басшысы Сырымбет Костаев.

Мәселеге көңіл бөлмеу шынында да әдетке айналғандай. Мәселен, инспекция маманының айтуынша, 5 ақпанда Индер–Мақат аралығындағы теміржолда төтенше жағдай орын алып, 5 жүк вагоны орта жолда рельстен шығып кеткен. Оған шойын жолдың тозуы, ағаш шпалдардың шіруі себеп болған. «Индер теміржолы» ЖШС өткен жылы да осындай жағдайға жол берген. Әйткенмен, одан қорытынды шығармаған. Вагондардың рельстен шығу дерегі «Батыр-2017» ЖШС-да да орын алған. Серіктестік өткен жылы үш, осы жылы бір рет келеңсіздікке жол берген. Әрине, кінәлілер жауапкершілікке тартылған. Былтыр салынған 477 мың теңге айыппұлдың 95 мыңы осы құрылымға тиесілі. Жыл басынан бері тағы 50 мың теңгеге шығындалды. Бірақ әлі де олқылықтардың орнын толтыруға ұмтылмауда. Ал, жергілікті көліктік бақылау инспекциясының өкілдері «Біз серіктестік басшыларын шақырып, жиналыс өткізуден, заңдылықтарды түсіндіруден өзге жасайтын амалымыз жоқ» дейді. Себебі, Президент Жарлығымен шағын кәсіпкерлік субъектілерін тексеруге, профилактикалық бақылау мен қадағалау жүргізуге мораторий жарияланғаны белгілі. «Осы ретте айта кетерлігі, кірме жолдардың сың көтермейтіндігі, шпалдардың тозғандығы, кейбірінде әлі күнге талапқа сәйкес келмейтін баяғы Р-43 рельсі жатқаны ешкімді мазаламайды. Жекеменшік компаниялар теміржолды жөндеу кезінде арнайы мамандарды шақырмайды. Жолдарды тұрақты қадағаламайтыны, тіпті қажет те етпейтіні бар. Сонда, оқыс оқиғадан адам зардап шексе кім жауап береді?», дейді маман.

Бүгінгі күні тасымал құжаттарын рәсімдеудің ашық түрде болуын қамтамасыз ету үшін жүк жөнелтушілер мен қабылдаушылардың құжаттамасы АСУ ДКР жүйесі бойынша жүзеге асырылады. Осы бағытта бірте-бірте электронды жұмыс түріне көшуге басымдық беріліп келеді. Алайда, жүкпен келген вагондардың кірме жолдарда тұрып қалуы да жиі кездеседі екен. Ауа-райының қолайсыздығы, кірме жол қожайыны локомотивінің жұмыс істемеуі, кран машиналарының істен шығуы, жүк жөнелту-қабылдаушылардың жұмыс уақытының сәйкес келмеуі, т.б. «Сол себепті, вагондардың кірме жолдарда ұзақ тұрып қалмауы үшін олар тиеу-түсіру жұмыстарын да алдынала жоспарлап алғаны жөн. Жалпы алғанда, кәсіпкерлер өз балансындағы кірме жолдардың жағдайын бақылауда ұстап, уақтылы жөндеу жүргізгені абзал. Кірме жолдардың техникалық талапқа сай болуы – тұтастай алғанда қауіпсіздіктің үлкен кепілі болып табылады», – дейді маман. 

Аймақтар
26.07.2024
Таразда кәсіподақтың ұйытқы болуымен футбол алаңы ашылды
Жолаушылар тасымалы
26.07.2024
Жолаушылар пойызындағы бір күн
ҚТЖ келбеті
26.07.2024
Тілдей таспада талай сыр бар
Темір жол тарихы
26.07.2024
Сауатты кадрлар ғана салада оң өзгеріс жасайды – ардагер
Жүк тасымалы
26.07.2024
Контейнерлік тасымалдың инновациялық үрдістері
Жүк тасымалы
26.07.2024
Иран-Қытай көлік бағыты жаңартылуда
Жаңалықтар / Мұрағат
26.07.2024
«Қазақстан теміржолшысы» газеті, №61 26 шілде 2024 жыл
Жүк тасымалы
25.07.2024
ЕАЭО елдері теміржол көлігін дамыту мәселесін талқылады
Жүк тасымалы
25.07.2024
Атырауда жүк тасымалы межеден асып түсті
Әлеумет
25.07.2024
Қызылордалық 20 бала «Туған жерге саяхат» турымен Астанаға аттанды
Темір жол тарихы
25.07.2024
Паровоз тізгіндеген қазақ қызы
Жолаушылар тасымалы
24.07.2024
Пойызға билетсіз мінгізгені үшін жұмыстан шығарылды
Жаңалықтар
24.07.2024
Құрық теңіз порты мен Транскаспий халықаралық көлік бағытын байланыстыратын жол күрделі жөндеуден өтті
Жаңалықтар
24.07.2024
Кірме жолдарды мемлекеттік меншікке беру рәсімі аяқталды
Әлемде
23.07.2024
Германияда Еуро-2024 кезінде қалааралық пойыздармен 12 миллион жолаушы тасымалданды
Әлемде
23.07.2024
Еуропалық Одақ көлік жобаларына 7 миллиард еуро бөлмек
Жүк тасымалы
23.07.2024
ҚТЖ астық тасымалына дайындығын пысықтауда
Қауіпсіздік
23.07.2024
Атырауда техникалық-әдістемелік сабақ өтті
Жаңалықтар / Мұрағат
23.07.2024
«Қазақстан теміржолшысы» газеті, №60 23 шілде 2024 жыл
Жаңалықтар
22.07.2024
Қазақстан, Түрікменстан және Ауғанстан жаңа теміржол магистралінің құрылысын талқылады