Пойыздың «Қара жәшігі»

ҚТЖ келбеті
30.01.2025, 09:05
Суретті түсірген автор
Нұрлыбек Досыбай

Түркістан облысы бойынша меншікті тілші

Көпшілік ұшақтың «қара жәшігі» болатынын білгенімен, мұндай құрылғы пойызда да бар екенін біле бермейді. Мамандар арасында «Дешифрлеу күшейткіші» деп аталатын құрылғы осы «қара жәшіктің» қызметін атқарады. Ал онымен ел ішінде жүрген барлық локомотивтер жабдықталған.  

Оны күтіп, баптау мен қалыпты жағдайда жұмыс істеуін қамтамасыз ететін электромеханик Гүлнәр Бердіқұлова бізге бұл жөнінде кең ақпарат берді.   

 

– Жалпы, «дешифратор усилитель» құрылғысын ТЭМ-2 тепловозының немесе локомотив атаулының «жүрегі» немесе «миы» десек те болады. Өйткені мұның көмегімен тұтас жылжымалы құрамның бойына «қан жүгіріп», алып техника толық басқарылады. Сонымен қатар қашықта тұрған теміржолдағы бағдаршамның қандай түске жанып тұрғаны осы шағын қобдишадай құрылғы бетіндегі шам арқылы анық көрінеді. Мысалы пойыздың жолы ашық тұрғанымен, бағдаршамның қай түсі жанып тұрғанына машинистің көзі анық жетпейтіні белгілі. Ал күн райы тұманды болса, ол тіпті мүмкін емес. Сондай сәтте машинистер бағдаршамның қай түсте жанып тұрғанын осы «ДУ» құрылғысындағы бармақтың басындай ғана лампадан нақтылап жатады. Яғни локомотив кабинасындағы табло қашықтағы бағдаршамның белгісі қандай екенін анық көрсетіп береді.

– ДУ істен шыққанда жауапты мамандар оны локомотивтен шешіп, біздің цехқа алып келеді. Біз осы «қара жәшікті» ашып, қопарып, қай шамы, не себептен жанбай қалғанын тексереміз. Құрылғы стендке қойылғанда кем-кетігі бірден анықталады. Көп жағдайда оның сигнал беру қуатын бір-біріне өткізетін қаңылтыр тілшелердің бір-біріне жабысып қалуы жиі қайталанады, – дейді Гүлнәр Оңалбекқызы.

Әрине ең алдымен «қара жәшік» қобдишасы шаң-тозаңнан тазартылып, диагностика жасалады. Ал ақау анықталғанда төмен кернеулі электрдәнекерлеу құрылғысымен сымдар жалғанады.

Негізінен мұндай құрылғыларды қалпына келтіруге 6 сағат уақыт беріледі. Бірақ Гүлнәр секілді білікті мамандардың арқасында локомотивтер 1,5-2 сағат ішінде жолға шығып жатады. Техникалық нұсқаулықта жоспарлы 6 сағат жалпы олқылықты қалпына келтіріп, жөндеп шығару үшін қажет деп көрсетілген. Алайда, іс-жүзінде алдын ала қалпына келтіріліп, дайындалған ДУ құрылғысын ауыстыру арқылы уақыт үнемделеді. Бұл да бір тәжірибеден туындаған тапқыр шешім болса керек. Ал локомотивтің құрылғысын едел-жедел ауыстырып, аттандырған соң одан шешіп алынған құрылғы асықпай жөнделіп, кем-кетігі түзеледі де резервке қойылады.

Гүлнәр Оңалбекқызының айтуынша, бүгінде осы бір жинақты ДУ құрылғысының 16 және 25 келілік екі түрлі қобдишасы бар. Шымкент қаласының локомотив пайдалану депосында орналасқан цехта аталған құрылғы түрлерінің әр бірінен кемі 3-4 жинағы резервте дайын тұрады. Негізінен жарты жыл сайын ауыстырып немесе қайта тексерістен өткізілуі тиіс ДУ құрылғысына қатысты жұмыстардың бәрі де осы цехта орындалады.

 

Жолаушылар тасымалы
12.03.2025
ҚТЖ пойыздарында жолаушыларға құрма мен су тегін ұсынылуда
Жаңалықтар
11.03.2025
ҚТЖ-да өткелдердегі бейнеталдау жүйелерінің сынағы аяқталды
Жаңалықтар
11.03.2025
Теміржол төсемінен жоғары барлық су қоймалары мен бөгеттер зерттелді
Әлемде
11.03.2025
RailPulse серіктестігі Wabtec өндірісіндегі борттық датчиктерді сертификаттады
Жүк тасымалы
11.03.2025
2024 жылы Сиань терминалы транзитті 276 мың тоннаға дейін арттырды
Аймақтар
11.03.2025
Соғыс кезінде теміржол салған атыраулық кейуана 100 жасқа толды
Жолаушылар тасымалы
10.03.2025
Автожолдың жабылуына байланысты 300-ден астам жолаушы пойызбен жеткізілді
Жолаушылар тасымалы
10.03.2025
Қолайсыз ауа-райына байланысты пойыздарда қосымша орындар ұйымдастырылды
Жаңалықтар
10.03.2025
Көлік министрі Екібастұз қаласындағы күрделі жөндеуден өткен теміржол вокзалына барды
Жолаушылар тасымалы
09.03.2025
Еліміздің пойыздарында 8 наурыз мерекесіне орай әйелдерге сыйлықтар табысталды
Жолаушылар тасымалы
08.03.2025
Темір жол саласында 1,6 мыңнан астам әйел жолсерік және касса қызметінде еңбек етеді
ҚТЖ келбеті
08.03.2025
Жауапкершілік жүгі жеңіл емес
ҚТЖ келбеті
08.03.2025
Аина және оның командасы
ҚТЖ келбеті
08.03.2025
Отбасында қалыптасқан қасиет
ҚТЖ келбеті
08.03.2025
Қолөнерші диспетчер
Жүк тасымалы
07.03.2025
"KTZ Express" БАӘ мен Үндістанға газет қағазын жіберді
Спорт
07.03.2025
Локомотившілер топ жарды
ҚТЖ келбеті
07.03.2025
Тағдыр сынағына сынбаған...
ҚТЖ келбеті
07.03.2025
Ең әдемі тауар кассирі
Қауіпсіздік
07.03.2025
Теміржол бойында қараусыз жайылған мал көбейді