«Гиннестің рекордтар кітабына» лайық жоба

Темір жол тарихы
29.12.2022, 09:16
Шахида Жұман

Маңғыстау облысы бойынша меншікті тілші

Осыдан біраз жыл бұрын, дәлірек айтсақ 2004-2005 жылдары  Қазақстан темір жолында елеулі оқиға орын алды.  Естіген елді елең еткізіп, кереметті көзімен көргендерді тамсандырып таңқалдырған оқиға -  теміржолда, тіпті әлем тәжірибесінде  бұрын-соңды болмаған екен... 

Ол Қазақстан темір жолының бес қабатты үйдің көлеміндей алып жүкті  тасымалдауы еді. Шетелден ақтау теңізі арқылы корабльге тиеліп жеткізілген тұтас бір зауыттың жабдықтарын Теңізшевройлға жеткізу миссиясын ҚТЖ-ның Маңғыстау бөлімшесі жүзеге асырды.   Ол жылдары  қазіргідей темірбетон негізге көшірілген сапалы жол да, дамыған заманауи техника да жоқ. Дегенмен көптеген қиындық кедергілерге қарамастан маңғыстаулық теміржолшылар өз миссиясын абыроймен атқарып шықты.  Сырттай қарағанда теміржолмен бейне бір алып зауыт көшіп келе жатқандай көрініс туғызатын заңғар жүкті түбектің ойы мен қырынан құлатпай, қадағалап жеткізу үшін алдын ала біраз қаншама дайындық жұмыстары жүргізілгенін сол кезде осы жобаның басы қасында болған ардагерлер әлі күнге жыр қылып айтып отырады. 

 

- Негізгі мақсат - 104 корабльге тиеліп, су жолымен әкелінген жүкті   Маңғыстау – Құлсары – ТеңізШевройлдың 8-бекетімен қауіп-қатерсіз жеткізу болды. Ол "Теңіз Шевройл" мұнай зауытының Америка, Жапония, Германиядан теңіз жолы арқылы алдырып, Ақтау портында құрастырылған жабдықтары мен бөлшектері болатын. Маңғыстаулық теміржолшылар 96 дана аса көлемді және салмақты жүкті тасымалдау үшін 61 рет пойыз жүргізді, оның әр сапары тәуекелге толы болды.   Кейбір жүктердің ауқымы да, салмағы да үлкенеді, 500 тоннаға жететін. Ең ұзыны 66 метр, бес вагонмен шамалас. Оны "Ракета" деп атадық. Бес вагонның үстіне орналастырдық. Салмақ әр оське шаққанда 18-20 тоннадан келіп, пойыз жылдамдығы тік жолда 30-40 км/сағат, бұрылысты 20-25 км/сағат, бекеттерде, бұрмаларда 5 км/сағат болуы қадағаланды. Бұрын әлем тәжірибесінде болмаған тасымалдаудың үдерісін арнайы вагон зертхана ілесіп бақылап отырды. Онша ірі емес, түрлі деңгейдегі жүктер де болғандықтан инженерлік рама тағайындалып, соған орналастырылды. Инженерлік раманың өз салмағы 150 тонна. Ені 10 метр. Биіктігі жерден есептегенде 12 метрге баратын,- деп еске алады   ардагер  теміржолшы Ізмағанбет Өмірұзақ.

Ерекше жүктің алғашқы партиясы  2004 жылдың 4 шілдесінде Маңғыстау (Маңғышлақ) станциясынан жөнелтілген. Ал зауыттың бүкіл жабдықтарын тасымалдауға бас-аяғы  бір жыл екі ай уақыт кетті. Бұған дейін мұндай жоба тәжірибеде кездеспегендіктен бүкіл ел назары Қазақстанға ауған.  Шетелдіктер де жарыса жазып жатты. Қазақстан темір жолының беделі   қыл үстінде тұрғандай еді... Сондықтан отандық теміржолшылар әрбір маршрутты мұқият жоспарлап, зерттер, үлкен дайындықпен, сақтақпен жүзеге асырды. Мұндай ерекше  жүк тиелген  пойызды алып жүру арнайы сынақтан өткен локомотив бригадаларына жүктелді. Ауыр салмаққа төтеп беретін жаңа рельстер төселіп,   габариті аса үлкен жүктің өтуіне кедергі келтірмес үшін 605 шақырым аумақтағы бағдаршамдар кішкентай ергежейлі (карликовый) түріне ауыстырылып, ауыстыруға келмейтіндері тиісті арақашықтыққа ығыстырылып қондырылған. Кей жерлдерде жол үстімен өтетін көпірлер реконструкцияланған.  

Бірақ, бір өкініштісі, осынша қажыр-қайратты талап еткен ерекше жоба  Гиннестің рекордтар кітабына кірмей қалған. Қазірге дейін түбектік теміржолшыларды қынжылтып, әтегенай дегізетін өкініш осы.   Ал бұл шын мәнінде   «Гиннестің рекордтар кітабына» лайық жоба еді.    

 

Жаңалықтар
11.07.2025
ҚТЖ басшылығы туризмді дамыту мәселелері бойынша көшпелі кеңес өткізді
Жолаушылар тасымалы
11.07.2025
ҚТЖ Астана – Бурабай бағдары бойынша «Burabay Express» жаңа электрпойызын іске қосты
ҚТЖ келбеті
11.07.2025
Мақаттың мақтанышы
Әлеумет
11.07.2025
Астанада кәсіподақтың VI есептік сайлау конференциясы өтті
Жаңалықтар
11.07.2025
Теміржол жөндеуде заманауи техника қолданылуда
Жаңалықтар / Мұрағат
11.07.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №52 11 шілде 2025 жыл
Жаңалықтар
10.07.2025
ҚТЖ: Қытайдағы негізгі серіктестермен бірқатар уағдаластықтарға қол жеткізілді
Спорт
10.07.2025
Щучинск қаласындағы республикалық спартакиадаға 250 теміржолшы қатысуда
Жаңалықтар
10.07.2025
KTZ Express ЕО елдеріне экспорттық мультимодальды тасымалды ұйымдастырды
Жаңалықтар
10.07.2025
Транскаспий дәлізі: Қазақстанның көлік және цифрлық инфрақұрылымдағы жаңа бағыты
Жолаушылар тасымалы
10.07.2025
Жолаушы мен жолсерік қуанышы (Видео)
Аймақтар
09.07.2025
Арыстағы біліктілік сайысы: вагон қараушылар шеберлігін сынады
Жаңалықтар
09.07.2025
«ИННОПРОМ–2025» халықаралық көрмесінде ЗИКСТО-ның болашағы талқыланды
Жолаушылар тасымалы
09.07.2025
ҚТЖ «Jibek Joly 5.0» туристік пойызының жаңа маусымын іске қосады
Жаңалықтар
09.07.2025
Кірме жолдардағы қозғалыс қауіпсіздігіне бақылау күшейтілді
Жаңалықтар
09.07.2025
ҚТЖ мен Қытай темір жолдары стратегиялық ынтымақтастық туралы жаңа келісімге қол қойды
Қауіпсіздік
09.07.2025
Жамбыл өңірінде пойыз қозғалысы қауіпсіздігіне қатысты 8 заңбұзушылық анықталды
Әлемде
09.07.2025
Иран мен Ауғанстан Хаф – Герат теміржол жобасын тез арада аяқтауға ниетті
Жаңалықтар
08.07.2025
ҚТЖ басшылығы Бейжіңде өткен ХТЖО-ның XII конгресінде бірқатар стратегиялық кездесулер өткізді
Қауіпсіздік
08.07.2025
Қарағанды – Ағадыр бағытында машинист шұғыл тежегіш қолдануға мәжбүр болды