«Гиннестің рекордтар кітабына» лайық жоба

Темір жол тарихы
29.12.2022, 09:16
Шахида Жұман

Маңғыстау облысы бойынша меншікті тілші

Осыдан біраз жыл бұрын, дәлірек айтсақ 2004-2005 жылдары  Қазақстан темір жолында елеулі оқиға орын алды.  Естіген елді елең еткізіп, кереметті көзімен көргендерді тамсандырып таңқалдырған оқиға -  теміржолда, тіпті әлем тәжірибесінде  бұрын-соңды болмаған екен... 

Ол Қазақстан темір жолының бес қабатты үйдің көлеміндей алып жүкті  тасымалдауы еді. Шетелден ақтау теңізі арқылы корабльге тиеліп жеткізілген тұтас бір зауыттың жабдықтарын Теңізшевройлға жеткізу миссиясын ҚТЖ-ның Маңғыстау бөлімшесі жүзеге асырды.   Ол жылдары  қазіргідей темірбетон негізге көшірілген сапалы жол да, дамыған заманауи техника да жоқ. Дегенмен көптеген қиындық кедергілерге қарамастан маңғыстаулық теміржолшылар өз миссиясын абыроймен атқарып шықты.  Сырттай қарағанда теміржолмен бейне бір алып зауыт көшіп келе жатқандай көрініс туғызатын заңғар жүкті түбектің ойы мен қырынан құлатпай, қадағалап жеткізу үшін алдын ала біраз қаншама дайындық жұмыстары жүргізілгенін сол кезде осы жобаның басы қасында болған ардагерлер әлі күнге жыр қылып айтып отырады. 

 

- Негізгі мақсат - 104 корабльге тиеліп, су жолымен әкелінген жүкті   Маңғыстау – Құлсары – ТеңізШевройлдың 8-бекетімен қауіп-қатерсіз жеткізу болды. Ол "Теңіз Шевройл" мұнай зауытының Америка, Жапония, Германиядан теңіз жолы арқылы алдырып, Ақтау портында құрастырылған жабдықтары мен бөлшектері болатын. Маңғыстаулық теміржолшылар 96 дана аса көлемді және салмақты жүкті тасымалдау үшін 61 рет пойыз жүргізді, оның әр сапары тәуекелге толы болды.   Кейбір жүктердің ауқымы да, салмағы да үлкенеді, 500 тоннаға жететін. Ең ұзыны 66 метр, бес вагонмен шамалас. Оны "Ракета" деп атадық. Бес вагонның үстіне орналастырдық. Салмақ әр оське шаққанда 18-20 тоннадан келіп, пойыз жылдамдығы тік жолда 30-40 км/сағат, бұрылысты 20-25 км/сағат, бекеттерде, бұрмаларда 5 км/сағат болуы қадағаланды. Бұрын әлем тәжірибесінде болмаған тасымалдаудың үдерісін арнайы вагон зертхана ілесіп бақылап отырды. Онша ірі емес, түрлі деңгейдегі жүктер де болғандықтан инженерлік рама тағайындалып, соған орналастырылды. Инженерлік раманың өз салмағы 150 тонна. Ені 10 метр. Биіктігі жерден есептегенде 12 метрге баратын,- деп еске алады   ардагер  теміржолшы Ізмағанбет Өмірұзақ.

Ерекше жүктің алғашқы партиясы  2004 жылдың 4 шілдесінде Маңғыстау (Маңғышлақ) станциясынан жөнелтілген. Ал зауыттың бүкіл жабдықтарын тасымалдауға бас-аяғы  бір жыл екі ай уақыт кетті. Бұған дейін мұндай жоба тәжірибеде кездеспегендіктен бүкіл ел назары Қазақстанға ауған.  Шетелдіктер де жарыса жазып жатты. Қазақстан темір жолының беделі   қыл үстінде тұрғандай еді... Сондықтан отандық теміржолшылар әрбір маршрутты мұқият жоспарлап, зерттер, үлкен дайындықпен, сақтақпен жүзеге асырды. Мұндай ерекше  жүк тиелген  пойызды алып жүру арнайы сынақтан өткен локомотив бригадаларына жүктелді. Ауыр салмаққа төтеп беретін жаңа рельстер төселіп,   габариті аса үлкен жүктің өтуіне кедергі келтірмес үшін 605 шақырым аумақтағы бағдаршамдар кішкентай ергежейлі (карликовый) түріне ауыстырылып, ауыстыруға келмейтіндері тиісті арақашықтыққа ығыстырылып қондырылған. Кей жерлдерде жол үстімен өтетін көпірлер реконструкцияланған.  

Бірақ, бір өкініштісі, осынша қажыр-қайратты талап еткен ерекше жоба  Гиннестің рекордтар кітабына кірмей қалған. Қазірге дейін түбектік теміржолшыларды қынжылтып, әтегенай дегізетін өкініш осы.   Ал бұл шын мәнінде   «Гиннестің рекордтар кітабына» лайық жоба еді.    

 

Станция тынысы
10.02.2025
Шу жол дистанциясының бүгінгі тынысы
Аймақтар
10.02.2025
Вагон қараушылар қырағылықты күшейтті
Аймақтар
10.02.2025
Ақтөбеде рельс шығаратын тағы бір зауыт салынады
Жолаушылар тасымалы
10.02.2025
1 наурыздан бастап Балқаштан Алматыға тікелей пойыз жолға шығады
Жаңалықтар
10.02.2025
Қарағанды облысында теміржол үстімен өтетін жаяу жүргіншілер көпірі салынды
Жаңалықтар
07.02.2025
ҚТЖ-ның әкімшілік ғимаратында ауқымды өрт-тактикалық оқу-жаттығу өтті (Фото)
Жолаушылар тасымалы
07.02.2025
«Жаңа адамдар» қозғалысының 3 мыңнан астам қатысушысы ҚТЖ пойыздарымен тасымалдады
Жаңалықтар
07.02.2025
ҚТЖ әкімшілік ғимаратта өрт-тактикалық оқу-жаттығу өткізеді
Жолаушылар тасымалы
07.02.2025
ҚТЖ пойыздарына 1350 бейнебақылау камерасы орнатылды
Қауіпсіздік
07.02.2025
Алдын алу шаралары нәтиже беруде
ҚТЖ келбеті
07.02.2025
Тепловоздың тілін тапқан жан
Аймақтар
07.02.2025
Ғимараттар жөндеуден өтті
Жаңалықтар / Мұрағат
07.02.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №9 7 ақпан 2025 жыл
Жүк тасымалы
06.02.2025
Былтыр қостанайлық теміржолшылар 26,5 млн тоннадан астам жүк тиеді
Аймақтар
06.02.2025
Теміржолшылар балық аулап жарысты
Жаңалықтар
06.02.2025
Грузияның Премьер-министріне еліміздің теміржол тасымалы саласындағы цифрлық шешімдер таныстырылды
Жаңалықтар
06.02.2025
Машинажасау саласы: рекордтық көрсеткіш
Жаңалықтар / Инфрақұрылым
06.02.2025
Абай облысында теміржол инфрақұрылымын дамыту қалай жүріп жатыр?
Әлемде
06.02.2025
Әзербайжанның Зиря портынан алғашқы пойыз жөнелтілді
Жолаушылар тасымалы
06.02.2025
Наурыз мейрамына орай «Керуен Экспресс» және «Jibek Joly» туристік пойыздары жолға шығады