Қытай мен Еуроодақ арасындағы қазақ дәлізі

Жүк тасымалы
11.03.2024, 12:07
Қазақстан теміржолшысы

Өткен аптада Қазақстан Сианда өз теміржол терминалын іске қосты. Оның Қазақстанға берер пайдасы қандай? Бұл жайында қаржы, биржа, макроэкономика сарапшысы, экономист Айбар Олжай айтып берді.

Оның айтуынша, бұл стратегиялық жаңалық. Біз өзімізді Азия мен Еуропаны байланыстыратын дәліз көреміз. Логистикалық держава атанып, содан пайда тапқымыз келеді.

«Мемлекеттік инвестициялар, халықаралық ұйымдар қарызы да аз құйылып жатпағандықтан, ерте ме кеш пе, дивиденд мәселесі туындайтыны һақ. Data Hub дерегінше, 2022 жылы Қазақстан теміржолдың барлық транзитінен тапқан табысы 502 миллиард теңге болды. 2023 жылдың статистикасы шықпаса да, ол табыстың кемінде 600 миллиард теңге айналасында боларын сезіп отырмыз. Бірақ бар үмітті транзитке артқанда, оның бір жылда алып келіп отырған табысы небары 1 миллиард доллардың айналасында жүргені өте өкінішті. Себебі, теміржол да, құрамдар да тозады. 1 миллиард доллар оларды жөндеуге де жетпейді. Бізге транзит кем дегенде 5-7 миллиард доллар әкелсе ғана, соның инфрақұрылымын жаңартып отырып, үстінен бюджетке ақша түсіріп отырамыз. Ал ол үшін бірнеше фактор ойдағыдай түйісу керек. Оның көбісі Қазақстанның қолында емес», - дейді сарапшы.

Сондай-ақ ол 2022 жылы Қытай Еуроодаққа 626 миллиард доллардың тауарын жібергенін, бұл біздің ішкі жалпы өнімімізден 3 есе, Ұлттық қорымыздан 12 есе артық екенін жеткізді.  

“Сол тауарлардың 90 пайызы Еуропаға теңіз арқылы барады. Себебі теңіз арқылы бәрібір арзан. Ал тез баруы тиіс тауар ғана құрлық арқылы жүреді. Сонда осы торттан құрлыққа тиетіні 10 пайыз, 62 миллиард доллардың тауары ғана. Осы 62 миллиардтың 80 пайызы Қазақстан аумағы арқылы өтеді. Ол 50 миллиард доллар. Өз кезегінде әрі қарай екіге бөлінеді. Тауардың 40 миллиарды теміржол, 10 миллиарды фуралар арқылы кетеді»,- дейді экономист А. Олжай.

Транскаспий дәлізін салу 2017 жылы басталды. Ұзындығы 11 мың шақырым, өткізу қабілеті жылына 6 млн тонна. Ол мультимодальды, яғни екі көлік түрін пайдаланады – теміржол және паром. Контейнерлер Қытайдан Қазақстан арқылы Ақтау мен Құрық порттарына барып, паромға тиеледі. Пароммен Әзірбайжанға дейін барып, ары қарай пойыздарға қайта салынады. Грузияға жеткен соң жол екіге бөлінеді. Бірі Түркия, екіншісі Қара теңіз арқылы өтеді.  

«Екі мүмкіндік пен бір қауіп бар. Хуситтер Суэц каналына маза бермесе және Еуроодақ Ресеймен теміржол жүк қатынасын мүлде жауып тастаса, Қазақстан логистикадан қыруар пайдаға кенеледі. Керісінше, Каспий теңізі суалып кететін болса, Қазақстан толық шығынға батып, Еуропаға көпір боламын деген арманынан айрылады. Қазақ қазір Еуропаға көпір емес, жіңішке кабель ғана болып тұр. Кабель де көпір болғысы келеді. Қолындағы амалын жасады. Бірақ көп нәрсе үйдегі көңілге емес, түздегі нарыққа байланысты», - дейді экономист.

 

Аймақтар
30.06.2025
Күрделі жөндеу жұмыстары нәтижесін беруде
Станция тынысы
30.06.2025
Семей станциясы үздік атанды
Әлеумет
30.06.2025
Айназдың алғашқы жеңісі
Жаңалықтар
30.06.2025
"Қазақстан темір жолы" төрт жылда неге қол жеткізді?
Жаңалықтар
30.06.2025
Нұрлан Сауранбаев Көлік министрі болып тағайындалды
Жолаушылар тасымалы
30.06.2025
ҚТЖ Ақтөбе – Астана бағыты бойынша қосымша пойыз тағайындады
Жаңалықтар
30.06.2025
Түрік компаниясы елімізде логистикалық инфрақұрылымға инвестиция салмақ
Инфрақұрылым
28.06.2025
Елімізде теміржол желісіне ауқымды жаңғырту жүргізуде
Жаңалықтар
27.06.2025
Варшавада ТХКБ дамыту жөніндегі жұмыс тобының отырысы өтті
ҚТЖ келбеті
27.06.2025
Вагон қозғалысын реттеушілер жайлы бір үзік сыр
Инфрақұрылым
27.06.2025
Маңғыстау теміржолы күрделі жөндеуге күш салуда
ҚТЖ келбеті
27.06.2025
Қырық жыл кешіккен шындық
Әлеумет
27.06.2025
Балалар жазы көңілді
Инфрақұрылым
27.06.2025
Теміржол жөндеу жұмыстары қарқынды жүріп жатыр
Жаңалықтар / Мұрағат
27.06.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №49 27 маусым 2025 жыл
Әлемде
26.06.2025
Қытай темір жолдары биыл 1,86 млрд жолаушы тасымалдап, жаңа рекорд орнатты
Қауіпсіздік
26.06.2025
Семейде қозғалыс қауіпсіздігіне арналған кеңейтілген кеңес өтті
Спорт
26.06.2025
Ақтөбеде теміржолшылар тартысты ойын көрсетті
Жаңалықтар
26.06.2025
Астанада көлік, логистика көшбасшыларының басын біріктірген халықаралық көрме өтіп жатыр
Жолаушылар тасымалы
26.06.2025
Жыл соңына дейін ҚТЖ пойыздарының барлығы бейнекамерамен жабдықталады