Цифрландыру жүйесі жемқорлықты жоя ма?
«Қазақстан теміржолшысы» газетінің тілшісі
«Цифрлы Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасы аясында осыдан бірнеше жыл бұрын Қазақстан темір жолында «Цифрлы темір жол» бағдарламасы жасалғаны мәлім. Мамандар адами факторды жоятын цифрландыру жобаларының жемқорлықты жоюда маңызы зор дейді.
«Цифрлы темір жол» бағдарламасы компанияның жүк және жолаушылар тасымалы, инфрақұрылым және көліктік логистика секілді маңызды қызмет көрсету сегменттеріне жаңа технологияларды енгізу мен бизнес-модельді цифрландыруды қарастырады. Компания осы бағдарламада қарастырылған жобалардың барлығын іске асырса, ҚТЖ рентабельділігін арттырып қана қоймайды, жең ұшынан жалғасатын адам факторынан тыс сандық жүйе жемқорлыққа жол бермейді деген пікірде мамандар.
Сонымен қатар, көліктік-логистикалық кешенді цифрландыру тасымалды ұйымдастыру процестерінің ашықтығын қамтамасыз етеді, тиімділікті арттырады және операциялық шығындарды азайтады. «ҚТЖ» ҰК» АҚ комплаенс-қызмет жетекшісі Ирина Капанованың айтуынша, компанияда цифрландыру мен автоматтандыру тек жо- лаушылар тасымалында ғана емес, сонымен қатар жүк тасымалы қызметін көрсетуде де жүргізілуде.
Вагондарды диспетчерлеу және басқару жүйесін енгізу шеңберінде, соның ішінде жүк тасымалында ІТ-құралдарды қолдану арқылы «СТЖ-Комплекс» автоматтанды- рылған басқару жүйесін жалдау бойынша келісімшарт жасалды. Бұл жүйе мынадай процестерді басқаруға мүмкіндік береді: клиенттер және агенттермен жүк тасымалы бойынша келісімшарт жүргізу және есебі, клиенттер бойынша вагондардың қайда жүргенін қадағалау, вагон паркін бақылау, вагондар қозғалысы бойынша интерактивті картаның болу есебімен рейс жасау, вагон парктері жұмысының тиімділігін талдау, вагондардың тұрып қалу есебі, вагондарды жөндеу, жаңғырту, есептеу, қойма қорын басқару.
Сонымен қатар вагон беру туралы шешім қабылдау кезінде жемқорлық белгілерінің болмауына бағытталған, вагондарды нақты бір мекенжай бойынша ресімдеу туралы пилоттық нұсқалар жүзеге асырылды. «Қазтеміртранс» АҚ вагондарын өз бетінше беру фактілерін болдырмау мақсатында ККЖ АБЖ-ге (АСУ ДКР) станцияішілік тасымалды электронды ресімдеу тетігі енгізілді.
Сонымен қатар салалық министрлік пен ведомствоға кіреберіс жолдардың жанасуы және жобалық құжаттарды келісу бойынша техникалық шартты беру процесін автоматтандыру бойынша ұсыныстар жолданды. Оған қоса ККЖ АБЖ-де вагондарды беру-жинау бойынша қызметтер көрсетуде қағазсыз технологиялар қолдану мүмкіндігіне қатысты жүк тасымалы Ережесіне енгізетін өзгерістер жолданды. Бұл өзгерістерді ҚР ИИДМ мақұлдады.