Атыраулық ардагер балалық шағын концлагерде өткізген

Әлеумет
06.05.2022, 14:22
Қосұйым Мұқашев

Атырау облысы бойынша меншікті тілші

Ұлы Отан соғысы кезінде фашистік концлагерьлерде 20 миллионнан астам адам тұтқында болған. Олардың 2 миллионға жуығы балалар еді. Солардың бірі атыраулық Екатерина Абсатырова ол кезде небәрі он жаста екен. Биыл жасы тоқсан бірге шыққан кейуана сол бір азап пен тозақта өткен балалық шағын өкінішпен еске алады...

  Екатерина Серафимовна 1931 жылы Мордова АССР-ның Первомай деревнясында дүниеге келген екен. 1939 жылы фин соғысы басталғанда Финляндия территориясының бір бөлігі СССР-ға қарай ығысады.  

– Сол кезде финдер үйлерін тастап көшіп кетті. Жер де, тұрғын үй-жай да иесіз, қаңырап бос қалды. Осы уақытта сырттан жалдап алушылар келіп, бізді өздерімен бірге тұрып, шаруашылықпен айналысуға шақырды. Отбасында 9 бала, əке-шешем жəне əжем, барлығы оннан астам адам болатын. Сөйтіп, бүкіл отбасымызбен сол жаққа қоныс аударып, еңбек етіп, тұрмыс кешіп жатқанбыз. 1941 жылы неміс-фашист басқыншыла- ры Кеңес Одағына тұтқиылдан шабуылдап, Ұлы Отан соғысы басталғанда əлгі үй-жайларын тастай қашқан финдер кері оралды. Олар бізді отырған үйімізден қуып шықты. Бір сəтте баспанамыздан айырылып, далада қалған, біз сияқты босқындардың бəрін тұтқынға алды, – деп күрсіне есіне алды Екатерина Серафимовна. 

Басқыншылар бұларды Германияға айдап əкеткен жоқ. Үлкен-кіші демей барлығын жақын маңдағы концентрациялық лагерьлерге жөнелтті. Олардың отбасы Финляндияның астанасы Хельсинки қаласының маңындағы Юрокко лагеріне түсті. Осылайша, он жастағы Катя үшін тікенек сыммен қоршалған концлагерьдегі азапты күндер басталды. Еркіндігі мен азаттығынан айырылған тұтқын- дарға ешқандай аяушылық жоқ еді. Ересектермен бірдей балалар да ашқұрсақ жүретін, күзетшілер оларды сəт сайын ұрып-соғатын. Аяқ астынан кінə тағып, азаптап, ойларына келгенін жасайтын. Ұл-қыз деп бөлмей, қорлықтың да небір түрін көрсететін. Осындай тозақпен бірдей тірлікті біздің кейіпкеріміз де бастан кешірді. Татар дəмі, көрер жарығы таусылмағаны шығар, үш жыл үш ай дегенде концлагерьдегі тозақтан бостандыққа шықты. Кеңес əскерлері тірі қалған тұтқындарды еркіндікке жіберді. Соның алдында ғана ату жазасына кесілгендер ажалы жетпей аман қалды. Олардың ішінде 14 жасар Катя да бар болатын. 

Содан кейін асханада аспаз, ауруханада санитар, басқа да әр түрлі жұмыстар жасап, соғыс біткенше едәуір есейіп қалған Екатерина Гурьевтегі Ганюшкино жетімдер үйінде өскен, сондағы поселкеден соғысқа алынған қазақ сол- даты Абсатыров Вагаф (Уап) деген жігітпен танысып, екеуі көңілдері жарасып, қосылады. Біраз жыл Сібірде тұрып қалады. Шаңырақтарында Лидия жəне Анатолий есімді ұл мен қыз дүниеге келеді. Тек 1968 жылы, арада ширек ғасыр уақыт өткесін ғана олар отбасымен Қазақстанға, Аты- рауға оралады. Бүгінде Екатерина Серафимовна қызының қолында Атыраудағы Нұрсая ықшам ауданында тұрып жатыр. Ал Анатолий отбасымен Украинада қоныстанған. 

Күйеуінің фамилиясына көшкен Абсатырова Екатерина Атырау локомотив депосына қарасты машинистердің демалыс үйінде кезекші болып еңбек етіп, содан зейнеткерлікке шыққан. Ол фашист концлагерінің кәмелетке толмаған тұтқыны ретінде Ұлы Отан соғысы ардагеріне теңестірілгендер қатарына жатады және барлық жеңілдіктерге ие. Бүгінде Атырау өңірі бойынша теміржолшы соғыс ардагерлерінен қалған көзі тірі жалғыз адам.

Жаңалықтар
22.11.2024
ҚТЖ Бескөл депосында дизель отынының ұрланғанын анықтады
Жаңалықтар
22.11.2024
Ақмола бөлімшесі инфрақұрылымды жаңартуды және инновацияларды енгізуді жалғастыруда
Жүк тасымалы
22.11.2024
Қостанай ЖТ бөлімшесі қараша айында 2 359 вагон астық тиеді
ҚТЖ келбеті
22.11.2024
Жол монтерлерінің бір күні
Қауіпсіздік
22.11.2024
Жамбыл өңірінде қыста да қараусыз мал тиылмайды
Аймақтар
22.11.2024
«Syrmaq Fest»: Маңғыстаулық теміржолшы қолөнер көрмесін ұйымдастырды
Қауіпсіздік
22.11.2024
Шымкент станциясында өндіріс жарақатының алдын алу шарасы өтті
Әлеумет
22.11.2024
Күзет қызметкерлеріне көрсетілетін қолдау көп
Жаңалықтар
22.11.2024
Кәсіподақ сарапшылары құзыретін арттырды
Цифрландыру
22.11.2024
ІТ тақырыбына арналған білім сайысы өтті
Жаңалықтар / Мұрағат
22.11.2024
«Қазақстан теміржолшысы» газеті, №99 22 қараша 2024 жыл
Жолаушылар тасымалы
21.11.2024
№42 «Атырау-Алматы» жолаушылар пойызының қозғалысы уақытша тоқтатылады
Жаңалықтар
21.11.2024
Құрық портының түбін тереңдету жұмыстары мерзімінен бұрын аяқталды
Спорт
21.11.2024
Теміржолшылар арасында спартакиада өтті
Жаңалықтар
21.11.2024
ҚТЖ жол диагностикасының инновациялық технологияларын енгізуде
Жаңалықтар
21.11.2024
ҚТЖ Еуропадағы терминалдық желіні кеңейтуде
Жолаушылар тасымалы
20.11.2024
Семейде қаламаңы тасымалында тиімді бағдарлар көбейеді
Жүк тасымалы
20.11.2024
Ақмола бөлімшесі 307 мың тоннадан астам астық тиеді
Жаңалықтар
20.11.2024
Қазақстан көлік-транзит дәліздерін ТМД + форматында дамытпақ
Әлемде
20.11.2024
Қытай – Қырғызстан – Өзбекстан темір жол құрылысы бойынша келіссөздің соңғы сатысы жүріп жатыр