Теміржолшылар елдегі ең көне деполардың бірінің шежіресін жасады

Темір жол тарихы
01.04.2024, 12:53

Қазақстан темір жолының 120 жылдығы аясындаАқмола облысының алғашқы паровоз депосының, елорданың Тұңғыш және ірі кәсіпорнының пайда болуы мен қалыптасу шежіресіне арналған   "Үлкен жолдың кезеңдері. Астана локомотив пайдалану  депосының тарихы мен тағдырлар" кітабын жарыққа шығаруға дайындауда.

Кітап жазудың бастамашысы-Құрметті теміржолшы, депо бастығы Дулат Ахмадиев. Авторлары мен құрастырушылары – депо мұражайының қамқоршысы, Құрметті теміржолшы, бұрынғы машинист-нұсқаушы Владимир Ульяненко, депо ардагері, педагогика ғылымдарының кандидаты Далабай Байғожин, локомотивтерді жөндеуді бақылау бөлімінің инженер - технологы Лейла Ғабдулина.

Кітаптың бас құрастырушысы Далабай Байғожин бұл істі ынтамен қолға алды. Ол бұрынғы әріптестерінен және олардың туыстарынан, әртүрлі мемлекеттік органдардан көмек сұрады, жарты жыл ішінде ақпарат жинады. Материалдарды жинай отырып, ол қызықты мұрағаттық фактілер мен фотосуреттерді тапты.    

"Маған кітап жазу жұмысына қосылу ұсынылғанда,  балаша қатты қуандым. Дулат Тілегенұлы оқырманды қызықтыруы үшін кітапты түсінікті, қолжетімді және қарапайым тілде жазуға кеңес берді. Біз бұл жұмысқа жан-тәнімізбен кірістік. Кітап қазақстандықтарға пайдалы болады. Онда бір кәсіпорынның призмасы арқылы темір жол мен тәуелсіз Қазақстанның даму тарихы баяндалады. Осы жылдар ішінде көптеген ұрпақтардың еңбегінің арқасында темір жол мен депо өзгерді", - дейді Далабай Байғожин.  

Депо қызметкерлерінің 80% - і династия өкілдері, 20% - і бір кездері теміржолға келіп, өмір бойға қалып қойған кездейсоқ адамдар. Ардагер өзін кездейсоқ адамдарға жатқызады. Ол өзінің еңбек жолын теміржолдан бастады. Бірақ содан кейін мен өмірімді өзгертуді шештім, дейді ол.  

"Әкем: "Ешқашан теміржолдан шықпа", - деді, бірақ мен өзіме сеніп, басқа салаға кетіп қалам деп шештім. Оқытушы болып жұмыс істедім, кандидаттық диссертациямды қорғадым. 90-шы жылдары депоға машинисттің көмекшісі болып оралдым, өйткені темір жолы барлық уақытта да жұмыс істейді.  2005 жылы 59 жасында ол өзінің туған кәсіпорны төлейтін салалық жәрдемақыға кетті, содан кейін зейнеткерлік жасқа жеткенде лайықты демалысқа шықты. Бүгін мен заманауи локомотивтермен сапарға шығатын жас локомотившілерге қараймын да қызғаныш пайда болады екен, ұқыпты және әдемі теміржол формасында", - дейді ардагер.  

Кітап жазу кезінде депо мұражайының мұрағаттық материалдары пайдаланылды. Мұнда серігім болып мұражай күтушісі Владимир Ульяненко болды, ол үшін 40 жылдан астам уақыт жұмыс істеген депо, асыра сілтеусіз-туған үйіндей. Ол машинистер әулетінің өкілі.   Алғаш рет Владимир Ульяненко тепловозды 4 жасында көрді, содан кейін ол бірден мен машинист боламын деген  шешімді бірден қабылдады. Ол машинист болып жұмыс істеді, зейнетке шыққанға дейін машинист-нұсқаушы болды.    

Кітап 130 беттен және 9 тараудан тұрады. Депо құрылғаннан бері жолаушылар мен жүк пойыздарын паровозбен, содан кейін локомотивпен, соғыс жылдарында майданмен тасымалдауды қамтамасыз етті. Кітаптың жеке бөлімі бұрынғы депо қызметкері, Кеңес Одағының батыры Дмитрий Степановқа арналған. Оны паровоз депосының мақтанышы деп атайды. Ұлы Отан соғысы жарияланғанға дейін ол слесарь болып жұмыс істеді. Висла өзенінен ерлікпен шайқасып өткені үшін сержант Степановқа Батыр атағы берілді. Дмитрий Степанов бастапқыда Воздвиженка ауылынан (Астананың жанында орналасқан), қазір орталық көшелердің бірі батырдың есімімен аталады.  

Кітапта деповтықтардың соғыстан кейінгі батылдығы мен адалдығы туралы айтылады. Теміржолшылар еңбек ерліктерін жасады, депода Стаханов-Кривоносовтық қозғалыс дамыды.  

Кітаптың тағы бір бөлімі депоның заманауи дамуына арналған, теміржолшылардың белсенді қоғамдық өмірі бейнеленген. Депо машинистері алғашқылардың бірі болып Тальго жүрдек пойыздары мен пойыздарды енгізудің озық жүйелерін сынақтан өткізді.  

Бүгін елордалық депо ҚТЖ желісіндегі жетекші кәсіпорындардың бірі болып табылады, ол Елордадан Көкшетау, Есіл, Қарағанды, Екібастұз және кері бағытта жүретін жүк және жолаушылар пойыздарына қызмет көрсетеді.

 

Аймақтар
26.07.2024
Таразда кәсіподақтың ұйытқы болуымен футбол алаңы ашылды
Жолаушылар тасымалы
26.07.2024
Жолаушылар пойызындағы бір күн
ҚТЖ келбеті
26.07.2024
Тілдей таспада талай сыр бар
Темір жол тарихы
26.07.2024
Сауатты кадрлар ғана салада оң өзгеріс жасайды – ардагер
Жүк тасымалы
26.07.2024
Контейнерлік тасымалдың инновациялық үрдістері
Жүк тасымалы
26.07.2024
Иран-Қытай көлік бағыты жаңартылуда
Жаңалықтар / Мұрағат
26.07.2024
«Қазақстан теміржолшысы» газеті, №61 26 шілде 2024 жыл
Жүк тасымалы
25.07.2024
ЕАЭО елдері теміржол көлігін дамыту мәселесін талқылады
Жүк тасымалы
25.07.2024
Атырауда жүк тасымалы межеден асып түсті
Әлеумет
25.07.2024
Қызылордалық 20 бала «Туған жерге саяхат» турымен Астанаға аттанды
Темір жол тарихы
25.07.2024
Паровоз тізгіндеген қазақ қызы
Жолаушылар тасымалы
24.07.2024
Пойызға билетсіз мінгізгені үшін жұмыстан шығарылды
Жаңалықтар
24.07.2024
Құрық теңіз порты мен Транскаспий халықаралық көлік бағытын байланыстыратын жол күрделі жөндеуден өтті
Жаңалықтар
24.07.2024
Кірме жолдарды мемлекеттік меншікке беру рәсімі аяқталды
Әлемде
23.07.2024
Германияда Еуро-2024 кезінде қалааралық пойыздармен 12 миллион жолаушы тасымалданды
Әлемде
23.07.2024
Еуропалық Одақ көлік жобаларына 7 миллиард еуро бөлмек
Жүк тасымалы
23.07.2024
ҚТЖ астық тасымалына дайындығын пысықтауда
Қауіпсіздік
23.07.2024
Атырауда техникалық-әдістемелік сабақ өтті
Жаңалықтар / Мұрағат
23.07.2024
«Қазақстан теміржолшысы» газеті, №60 23 шілде 2024 жыл
Жаңалықтар
22.07.2024
Қазақстан, Түрікменстан және Ауғанстан жаңа теміржол магистралінің құрылысын талқылады