Теміржолшылар елдегі ең көне деполардың бірінің шежіресін жасады

Темір жол тарихы
01.04.2024, 12:53

Қазақстан темір жолының 120 жылдығы аясындаАқмола облысының алғашқы паровоз депосының, елорданың Тұңғыш және ірі кәсіпорнының пайда болуы мен қалыптасу шежіресіне арналған   "Үлкен жолдың кезеңдері. Астана локомотив пайдалану  депосының тарихы мен тағдырлар" кітабын жарыққа шығаруға дайындауда.

Кітап жазудың бастамашысы-Құрметті теміржолшы, депо бастығы Дулат Ахмадиев. Авторлары мен құрастырушылары – депо мұражайының қамқоршысы, Құрметті теміржолшы, бұрынғы машинист-нұсқаушы Владимир Ульяненко, депо ардагері, педагогика ғылымдарының кандидаты Далабай Байғожин, локомотивтерді жөндеуді бақылау бөлімінің инженер - технологы Лейла Ғабдулина.

Кітаптың бас құрастырушысы Далабай Байғожин бұл істі ынтамен қолға алды. Ол бұрынғы әріптестерінен және олардың туыстарынан, әртүрлі мемлекеттік органдардан көмек сұрады, жарты жыл ішінде ақпарат жинады. Материалдарды жинай отырып, ол қызықты мұрағаттық фактілер мен фотосуреттерді тапты.    

"Маған кітап жазу жұмысына қосылу ұсынылғанда,  балаша қатты қуандым. Дулат Тілегенұлы оқырманды қызықтыруы үшін кітапты түсінікті, қолжетімді және қарапайым тілде жазуға кеңес берді. Біз бұл жұмысқа жан-тәнімізбен кірістік. Кітап қазақстандықтарға пайдалы болады. Онда бір кәсіпорынның призмасы арқылы темір жол мен тәуелсіз Қазақстанның даму тарихы баяндалады. Осы жылдар ішінде көптеген ұрпақтардың еңбегінің арқасында темір жол мен депо өзгерді", - дейді Далабай Байғожин.  

Депо қызметкерлерінің 80% - і династия өкілдері, 20% - і бір кездері теміржолға келіп, өмір бойға қалып қойған кездейсоқ адамдар. Ардагер өзін кездейсоқ адамдарға жатқызады. Ол өзінің еңбек жолын теміржолдан бастады. Бірақ содан кейін мен өмірімді өзгертуді шештім, дейді ол.  

"Әкем: "Ешқашан теміржолдан шықпа", - деді, бірақ мен өзіме сеніп, басқа салаға кетіп қалам деп шештім. Оқытушы болып жұмыс істедім, кандидаттық диссертациямды қорғадым. 90-шы жылдары депоға машинисттің көмекшісі болып оралдым, өйткені темір жолы барлық уақытта да жұмыс істейді.  2005 жылы 59 жасында ол өзінің туған кәсіпорны төлейтін салалық жәрдемақыға кетті, содан кейін зейнеткерлік жасқа жеткенде лайықты демалысқа шықты. Бүгін мен заманауи локомотивтермен сапарға шығатын жас локомотившілерге қараймын да қызғаныш пайда болады екен, ұқыпты және әдемі теміржол формасында", - дейді ардагер.  

Кітап жазу кезінде депо мұражайының мұрағаттық материалдары пайдаланылды. Мұнда серігім болып мұражай күтушісі Владимир Ульяненко болды, ол үшін 40 жылдан астам уақыт жұмыс істеген депо, асыра сілтеусіз-туған үйіндей. Ол машинистер әулетінің өкілі.   Алғаш рет Владимир Ульяненко тепловозды 4 жасында көрді, содан кейін ол бірден мен машинист боламын деген  шешімді бірден қабылдады. Ол машинист болып жұмыс істеді, зейнетке шыққанға дейін машинист-нұсқаушы болды.    

Кітап 130 беттен және 9 тараудан тұрады. Депо құрылғаннан бері жолаушылар мен жүк пойыздарын паровозбен, содан кейін локомотивпен, соғыс жылдарында майданмен тасымалдауды қамтамасыз етті. Кітаптың жеке бөлімі бұрынғы депо қызметкері, Кеңес Одағының батыры Дмитрий Степановқа арналған. Оны паровоз депосының мақтанышы деп атайды. Ұлы Отан соғысы жарияланғанға дейін ол слесарь болып жұмыс істеді. Висла өзенінен ерлікпен шайқасып өткені үшін сержант Степановқа Батыр атағы берілді. Дмитрий Степанов бастапқыда Воздвиженка ауылынан (Астананың жанында орналасқан), қазір орталық көшелердің бірі батырдың есімімен аталады.  

Кітапта деповтықтардың соғыстан кейінгі батылдығы мен адалдығы туралы айтылады. Теміржолшылар еңбек ерліктерін жасады, депода Стаханов-Кривоносовтық қозғалыс дамыды.  

Кітаптың тағы бір бөлімі депоның заманауи дамуына арналған, теміржолшылардың белсенді қоғамдық өмірі бейнеленген. Депо машинистері алғашқылардың бірі болып Тальго жүрдек пойыздары мен пойыздарды енгізудің озық жүйелерін сынақтан өткізді.  

Бүгін елордалық депо ҚТЖ желісіндегі жетекші кәсіпорындардың бірі болып табылады, ол Елордадан Көкшетау, Есіл, Қарағанды, Екібастұз және кері бағытта жүретін жүк және жолаушылар пойыздарына қызмет көрсетеді.

 

Қауіпсіздік
31.03.2025
Өрт сөндіру пойызы дайындықтарын шыңдады
Жаңалықтар
31.03.2025
Аягөз қалпына келтіру пойызы үшін жаңа кран сатып алынды
Аймақтар
31.03.2025
Экология айлығы аясында сенбілік өтті
ҚТЖ келбеті
31.03.2025
Тыл ардагері – тоқсан жаста
Жүк тасымалы / Апта саны
31.03.2025
Теміржолмен жүк тасымалдау екі айда 6,6%-ға өсті
Әлеумет
31.03.2025
ҚТЖ әлеуетті жұмыс беруші
Аймақтар
31.03.2025
Еңбек адамына құрмет
Әлемде
30.03.2025
«Молдова темір жолын» екі компанияға бөлу ұсынылды
Жүк тасымалы
29.03.2025
ҚТЖ-да жүк жөнелтушілермен тасымалдау қорытындылары талқыланды
Жаңалықтар
28.03.2025
Қазақстан мен Өзбекстан теміржолшылары транзитті ұлғайту мәселелерін талқылады
Жүк тасымалы
28.03.2025
ҚТЖ-да астық штабының отырысы өтті
Жолаушылар тасымалы
28.03.2025
ҚТЖ мен iKOMEK109 бірлесіп байланыс орталықтарын жетілдіреді
Қауіпсіздік
28.03.2025
Оқушыларға қауіпсіздік мәселесі түсіндірілді
Қауіпсіздік
28.03.2025
Қауіпсіздік шаралары басты назарда
Трансформация
28.03.2025
Премьер-министр вагон жасау зауытымен танысты
Жаңалықтар / Мұрағат
28.03.2025
«Қазақстан теміржолшысы» газеті, №22-23 28 наурыз 2025 жыл
Жаңалықтар
27.03.2025
Астанада өрт-тактикалық оқу-жаттығулары өткізілді
Аймақтар
27.03.2025
Алматы өңірінде су тасқыны кезеңінде қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша шаралар қабылданды
Аймақтар
27.03.2025
«Jibek Joly» туристік пойызы – Таразда
Аймақтар
26.03.2025
Халықтық мерекеге ұласты