Теміржолшылар елдегі ең көне деполардың бірінің шежіресін жасады

Темір жол тарихы
01.04.2024, 12:53

Қазақстан темір жолының 120 жылдығы аясындаАқмола облысының алғашқы паровоз депосының, елорданың Тұңғыш және ірі кәсіпорнының пайда болуы мен қалыптасу шежіресіне арналған   "Үлкен жолдың кезеңдері. Астана локомотив пайдалану  депосының тарихы мен тағдырлар" кітабын жарыққа шығаруға дайындауда.

Кітап жазудың бастамашысы-Құрметті теміржолшы, депо бастығы Дулат Ахмадиев. Авторлары мен құрастырушылары – депо мұражайының қамқоршысы, Құрметті теміржолшы, бұрынғы машинист-нұсқаушы Владимир Ульяненко, депо ардагері, педагогика ғылымдарының кандидаты Далабай Байғожин, локомотивтерді жөндеуді бақылау бөлімінің инженер - технологы Лейла Ғабдулина.

Кітаптың бас құрастырушысы Далабай Байғожин бұл істі ынтамен қолға алды. Ол бұрынғы әріптестерінен және олардың туыстарынан, әртүрлі мемлекеттік органдардан көмек сұрады, жарты жыл ішінде ақпарат жинады. Материалдарды жинай отырып, ол қызықты мұрағаттық фактілер мен фотосуреттерді тапты.    

"Маған кітап жазу жұмысына қосылу ұсынылғанда,  балаша қатты қуандым. Дулат Тілегенұлы оқырманды қызықтыруы үшін кітапты түсінікті, қолжетімді және қарапайым тілде жазуға кеңес берді. Біз бұл жұмысқа жан-тәнімізбен кірістік. Кітап қазақстандықтарға пайдалы болады. Онда бір кәсіпорынның призмасы арқылы темір жол мен тәуелсіз Қазақстанның даму тарихы баяндалады. Осы жылдар ішінде көптеген ұрпақтардың еңбегінің арқасында темір жол мен депо өзгерді", - дейді Далабай Байғожин.  

Депо қызметкерлерінің 80% - і династия өкілдері, 20% - і бір кездері теміржолға келіп, өмір бойға қалып қойған кездейсоқ адамдар. Ардагер өзін кездейсоқ адамдарға жатқызады. Ол өзінің еңбек жолын теміржолдан бастады. Бірақ содан кейін мен өмірімді өзгертуді шештім, дейді ол.  

"Әкем: "Ешқашан теміржолдан шықпа", - деді, бірақ мен өзіме сеніп, басқа салаға кетіп қалам деп шештім. Оқытушы болып жұмыс істедім, кандидаттық диссертациямды қорғадым. 90-шы жылдары депоға машинисттің көмекшісі болып оралдым, өйткені темір жолы барлық уақытта да жұмыс істейді.  2005 жылы 59 жасында ол өзінің туған кәсіпорны төлейтін салалық жәрдемақыға кетті, содан кейін зейнеткерлік жасқа жеткенде лайықты демалысқа шықты. Бүгін мен заманауи локомотивтермен сапарға шығатын жас локомотившілерге қараймын да қызғаныш пайда болады екен, ұқыпты және әдемі теміржол формасында", - дейді ардагер.  

Кітап жазу кезінде депо мұражайының мұрағаттық материалдары пайдаланылды. Мұнда серігім болып мұражай күтушісі Владимир Ульяненко болды, ол үшін 40 жылдан астам уақыт жұмыс істеген депо, асыра сілтеусіз-туған үйіндей. Ол машинистер әулетінің өкілі.   Алғаш рет Владимир Ульяненко тепловозды 4 жасында көрді, содан кейін ол бірден мен машинист боламын деген  шешімді бірден қабылдады. Ол машинист болып жұмыс істеді, зейнетке шыққанға дейін машинист-нұсқаушы болды.    

Кітап 130 беттен және 9 тараудан тұрады. Депо құрылғаннан бері жолаушылар мен жүк пойыздарын паровозбен, содан кейін локомотивпен, соғыс жылдарында майданмен тасымалдауды қамтамасыз етті. Кітаптың жеке бөлімі бұрынғы депо қызметкері, Кеңес Одағының батыры Дмитрий Степановқа арналған. Оны паровоз депосының мақтанышы деп атайды. Ұлы Отан соғысы жарияланғанға дейін ол слесарь болып жұмыс істеді. Висла өзенінен ерлікпен шайқасып өткені үшін сержант Степановқа Батыр атағы берілді. Дмитрий Степанов бастапқыда Воздвиженка ауылынан (Астананың жанында орналасқан), қазір орталық көшелердің бірі батырдың есімімен аталады.  

Кітапта деповтықтардың соғыстан кейінгі батылдығы мен адалдығы туралы айтылады. Теміржолшылар еңбек ерліктерін жасады, депода Стаханов-Кривоносовтық қозғалыс дамыды.  

Кітаптың тағы бір бөлімі депоның заманауи дамуына арналған, теміржолшылардың белсенді қоғамдық өмірі бейнеленген. Депо машинистері алғашқылардың бірі болып Тальго жүрдек пойыздары мен пойыздарды енгізудің озық жүйелерін сынақтан өткізді.  

Бүгін елордалық депо ҚТЖ желісіндегі жетекші кәсіпорындардың бірі болып табылады, ол Елордадан Көкшетау, Есіл, Қарағанды, Екібастұз және кері бағытта жүретін жүк және жолаушылар пойыздарына қызмет көрсетеді.

 

Жаңалықтар
13.06.2025
Алтынкөл станциясының өткізу қабілетін арттыру шараларын талқылады
Инфрақұрылым
13.06.2025
Стратегиялық маңызға ие жоба
ҚТЖ келбеті
13.06.2025
Жігітке жеті өнер де аз...
Аймақтар
13.06.2025
Теміржолда өрілген тағдыр
Станция тынысы
13.06.2025
Станция бастығының дәрісі
Жаңалықтар
13.06.2025
ҚТЖ: Қаржылық тұрақтылық сақталуда
Аймақтар
13.06.2025
Ақтөбеде тағы бір рельс зауыты салынады
Жаңалықтар / Мұрағат
13.06.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №45 13 маусым 2025 жыл
Жүк тасымалы
12.06.2025
Қытай мен Қазақстан арасындағы тасымалдау көлемі өсуде
ҚТЖ келбеті
12.06.2025
Машинист екі бірдей апаттың алдын алды
Әлемде
12.06.2025
Aventra маркалы жаңа пойыз жолға шықты
Станция тынысы
12.06.2025
Белкөл станциясы: Жауапкершілік пен кәсібилік биігінде
Қауіпсіздік
12.06.2025
Қауіпсіздікке қойылар талап қатаң
Жаңалықтар
11.06.2025
Душанбеде ТМД елдері теміржол көлігі кеңесінің 82-ші отырысы өтті
Жолаушылар тасымалы
11.06.2025
Comfort+ санатындағы жаңа электропойыз «Астана – Қарағанды» бағытына жолға шықты
Жаңалықтар
11.06.2025
Қазақстанға алғашқы экологиялық тепловоздар әкелінді
Жаңалықтар
11.06.2025
Тоқаев пен Словакия Премьер-министрі Транскаспий дәлізінің әлеуетін бірге пайдалану жайын талқылады
Жүк тасымалы
11.06.2025
Орта дәліздің өзегі: Қазақстан Еуразия логистикасының орталығына айналуда
Әлемде
11.06.2025
Иран мен Ауғанстан арасында алғашқы жолаушылар пойызы жолға шығады
Жаңалықтар
10.06.2025
Алматыда халықаралық логистикалық хаб ашылды