Әлемдегі ең жылдам жүретін үш пойыз

Әлемде
12.01.2023, 18:25

Ағылшындар жасап шығарған әлемдегі алғашқы пойыз сағатына 38 шақырым жол жүріп, халықты таң қалдырған еді, оған қоса атарбамен ұзақ жол жүруді артқа қалдырды. Бүгінде алыс сапарға шығатындар негізінен әуе көлігіне басымдық береді, десе де сағатына 603 км жылдамдықпен жүретін пойыздың пайда болуы көлік түрін таңдаудағы көзқарасты түбегейлі өзгертуі мүмкін.  

Технологиялық тұрғыдан пойыздар келесі реттілікпен дамып отырды: паровоз, электрлі және магнитті төсем. Арада 90 жыл өткенде паровозды электрлі локомотивтер толықтай алмастырды. Қазіргі магниттік левитацияны меңгергеніне қарамастан электрлі локомотивтер әлі де кеңінен қолданылып келеді.  

Темір жол көлігін дамытуда жапондық инженерлер бірден екі бағытта жұмыс істеді: қолданыстағы технологияларды жетілдіру және жаңаларын әзірлеу. Сонау 1964 жылдың өзінде Жапонияда жоғары жылдамдықты Синкансен пойызы іске қосылған. Аэродинамикалық сипаттаманың жақсартылуы, қозғалтқыштың жаңа түрлері және басқа құрылымдық өзгерістердің арқасында қазір пойыздардың жылдамдығы сағатына 320 км жетіп отыр. Жоғары жылдамдықты пойыз шығаратын өзге де компаниялар осы бағытта дамыды: француздың Alstom-ы, америкалық Bombardier, испандық Talgo және немістердің Siemens-і. Бұл компаниялардың әрбірінде сағатына 200 км жылдамдықпен жүруге қабілетті жүрдек пойыздары бар. Дегенмен, жапониялық Синкансен пойыздары әлемдегі ең жылдам пойыздар рейтингінде үшінші орында.

Қазір магниттік желімен жүретін ең жылдам пойыз Қытайда, ол – Шанхай маглевы. «Маглев» сөзі магнитті левитация деген сөздердің қысқартылған түрі. Бұл технологияның сыры магниттердің өзара әрекетінде жатыр, олардың бірдей полюстері кері тебеді. Осылайша теміржол пойыздарының басты мәселесі, яғни жер бетіндегі үйкелісі оңай шешіледі. Жаңа технология тек доңғалақ жинағы жоқ жаңа пойыздарды ғана емес, сонымен қатар жаңа инфрақұрылымды қажет етті: бетон төсеміне Т-тәрізді рельс желісі тартылды. Шанхай маглевы 30 км жылдамдықты 7 минут 20 секундта еңсереді. Жоғарғы жылдамдығы сағатына 430 шақырымға дейін жетеді. Шанхай маглевы жылдам пойыздар рейтингінде күміс жүлдегер.  

Жақында жоғары жылдамдықты еңсерген көшбасшы анықталды, бұл тағы бір жапон пойызы JR-Maglev болды. Сынақ барысында ол сағатына 603 шақырым жол жүрген. Жапондық магниттік левитацияның технологиясы Қытайлардікінен біршама ерекшеленеді - левитация жоғары өткізгіш магниттер арқылы жүзеге асырылады. Іс жүзінде бұл қозғалыстың үлкен тұрақтылығын білдіреді. Оған қоса темір жолдың сыртқы түрі мен пойыздың дизайны өзгерген.  

Қазір JR-Маглев әлемдегі ең жылдам пойыз саналады. Оны коммерциялық пайдалану 2027 жылы басталады деп жоспарлануда. Пойыздың ең жоғарғы жылдамдығы сағатына 603 км дейін жетеді.  

Көптеген ел қазір жоғары жылдамдықты электр пойыздарын енгізуді қолға алып жатса, ғалымдар магнитті левитацияны дамытуды талқылап жатыр. Егер магнитті левитациялы пойызды вакуумдық туннельде жүргізсе, ауа кедергісіннен құтылуға болады, дейді ғалымдар. Іс жүзінде мұндай пойыздардың жылдамдығы сағатына 6000-8000 км-ге дейін жетеді екен.

 

Жүк тасымалы
18.09.2025
Қазақстаннан Қытайға өсімдік майының пилоттық партиясы жеткізілді
Цифрландыру
18.09.2025
Германия теміржолға 5G желісін енгізуде
Жаңалықтар
18.09.2025
Қарағандыда жүк пойызынан дизель ұрлаған қылмыстық топ ұсталды
Жаңалықтар
18.09.2025
Алматыда оқыту семинары өтті
Жолаушылар тасымалы
17.09.2025
Адамдар неге пойызбен жүруді жөн санайды?
Жолаушылар тасымалы
17.09.2025
Тағы қай бағыттың пойыздары Starlink интернетіне қосылатыны айтылды
Әлемде
17.09.2025
Калифорнияда сутекпен жүретін алғашқы пойыз іске қосылды
Жаңалықтар
17.09.2025
ALT университетінде ҚТЖ басшыларына арналған «Үздіктер алаңы» бағдарламасы басталды
Жүк тасымалы
17.09.2025
Қостанай өңірінен темір жолмен астық тасымалдау 20%-ға артты
Жаңалықтар
17.09.2025
Теміржолшылар қалдықтарды сұрыптау жолдарын үйренді
Жаңалықтар
16.09.2025
Теміржолшылардың қысқы маусымға дайындығы талқыланды
Жүк тасымалы
16.09.2025
Қытай – Қазақстан – Түрікменстан – Иран теміржол дәлізі жанданады
Трансформация
16.09.2025
Жүк тасымалы мен магистральдық желіні біріктіру – уақыт талабы
Аймақтар
16.09.2025
Қысқа әзірлік қарқынды жүргізілуде
Қауіпсіздік
16.09.2025
Екі көпір тұрса да, ерінетіндер көп
Аймақтар
16.09.2025
Әулиеата командасы бас жүлдені жеңіп алды
Қауіпсіздік
16.09.2025
«ҚТЖ»-да еңбек қауіпсіздігі мен экология бойынша үздіктер анықталды
Жаңалықтар / Мұрағат
16.09.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №75 16 қыркүйек 2025 жыл
Жаңалықтар
15.09.2025
ҚТЖ мен РЖД стратегиялық ынтымақтастық бойынша басым бағыттарды айқындап алды
Әлеумет
15.09.2025
Теміржолшының студент баласына жол ақысы өтеледі