Әлемдегі ең жылдам жүретін үш пойыз

Әлемде
12.01.2023, 18:25

Ағылшындар жасап шығарған әлемдегі алғашқы пойыз сағатына 38 шақырым жол жүріп, халықты таң қалдырған еді, оған қоса атарбамен ұзақ жол жүруді артқа қалдырды. Бүгінде алыс сапарға шығатындар негізінен әуе көлігіне басымдық береді, десе де сағатына 603 км жылдамдықпен жүретін пойыздың пайда болуы көлік түрін таңдаудағы көзқарасты түбегейлі өзгертуі мүмкін.  

Технологиялық тұрғыдан пойыздар келесі реттілікпен дамып отырды: паровоз, электрлі және магнитті төсем. Арада 90 жыл өткенде паровозды электрлі локомотивтер толықтай алмастырды. Қазіргі магниттік левитацияны меңгергеніне қарамастан электрлі локомотивтер әлі де кеңінен қолданылып келеді.  

Темір жол көлігін дамытуда жапондық инженерлер бірден екі бағытта жұмыс істеді: қолданыстағы технологияларды жетілдіру және жаңаларын әзірлеу. Сонау 1964 жылдың өзінде Жапонияда жоғары жылдамдықты Синкансен пойызы іске қосылған. Аэродинамикалық сипаттаманың жақсартылуы, қозғалтқыштың жаңа түрлері және басқа құрылымдық өзгерістердің арқасында қазір пойыздардың жылдамдығы сағатына 320 км жетіп отыр. Жоғары жылдамдықты пойыз шығаратын өзге де компаниялар осы бағытта дамыды: француздың Alstom-ы, америкалық Bombardier, испандық Talgo және немістердің Siemens-і. Бұл компаниялардың әрбірінде сағатына 200 км жылдамдықпен жүруге қабілетті жүрдек пойыздары бар. Дегенмен, жапониялық Синкансен пойыздары әлемдегі ең жылдам пойыздар рейтингінде үшінші орында.

Қазір магниттік желімен жүретін ең жылдам пойыз Қытайда, ол – Шанхай маглевы. «Маглев» сөзі магнитті левитация деген сөздердің қысқартылған түрі. Бұл технологияның сыры магниттердің өзара әрекетінде жатыр, олардың бірдей полюстері кері тебеді. Осылайша теміржол пойыздарының басты мәселесі, яғни жер бетіндегі үйкелісі оңай шешіледі. Жаңа технология тек доңғалақ жинағы жоқ жаңа пойыздарды ғана емес, сонымен қатар жаңа инфрақұрылымды қажет етті: бетон төсеміне Т-тәрізді рельс желісі тартылды. Шанхай маглевы 30 км жылдамдықты 7 минут 20 секундта еңсереді. Жоғарғы жылдамдығы сағатына 430 шақырымға дейін жетеді. Шанхай маглевы жылдам пойыздар рейтингінде күміс жүлдегер.  

Жақында жоғары жылдамдықты еңсерген көшбасшы анықталды, бұл тағы бір жапон пойызы JR-Maglev болды. Сынақ барысында ол сағатына 603 шақырым жол жүрген. Жапондық магниттік левитацияның технологиясы Қытайлардікінен біршама ерекшеленеді - левитация жоғары өткізгіш магниттер арқылы жүзеге асырылады. Іс жүзінде бұл қозғалыстың үлкен тұрақтылығын білдіреді. Оған қоса темір жолдың сыртқы түрі мен пойыздың дизайны өзгерген.  

Қазір JR-Маглев әлемдегі ең жылдам пойыз саналады. Оны коммерциялық пайдалану 2027 жылы басталады деп жоспарлануда. Пойыздың ең жоғарғы жылдамдығы сағатына 603 км дейін жетеді.  

Көптеген ел қазір жоғары жылдамдықты электр пойыздарын енгізуді қолға алып жатса, ғалымдар магнитті левитацияны дамытуды талқылап жатыр. Егер магнитті левитациялы пойызды вакуумдық туннельде жүргізсе, ауа кедергісіннен құтылуға болады, дейді ғалымдар. Іс жүзінде мұндай пойыздардың жылдамдығы сағатына 6000-8000 км-ге дейін жетеді екен.

 

Жүк тасымалы
17.03.2025
Жүк көлемін арттыруға мүдделі
Инфрақұрылым
17.03.2025
Таразда теміржол үстінен өтетін жаңа көпірдің құрылысы басталды
Инфрақұрылым
17.03.2025
Қазақстанда теміржолды жоспарлы жөндеу жұмыстары басталды
Аймақтар
17.03.2025
Теміржолшылар – тазалықтың ұйытқысы
Жаңалықтар
17.03.2025
ҚТЖ графистері мерейтойын атап өтуде
Аймақтар
17.03.2025
Семейде «Сен сұлу» сайысы өтті
Жаңалықтар
17.03.2025
Алматы - 1-Сарыөзек учаскесінің теміржол өткеліндегі ЖКО болды
ҚТЖ келбеті
17.03.2025
Елордада өткен екі күн
Жаңалықтар
16.03.2025
ҚТЖ-да ұлттық салт-дәстүр күні атап өтілді
Жаңалықтар
15.03.2025
Қайырымдылық күні теміржолшылар қамқорлық акцияларын ұйымдастырды
Жаңалықтар
14.03.2025
ЕАЭО темір жол көлігі саласындағы интеграциялық процестерді тереңдетуде
Инфрақұрылым
14.03.2025
Қазақстанның теміржол инфрақұрылымын дамыту: президенттің ұстанымы
Жаңалықтар
14.03.2025
ҚТЖ басшылығы Атырау – Орал учаскесін тексерді
Аймақтар
14.03.2025
Мақсат Қалиақпаров Павлодар өңірінің тұрғындарымен кездесті
Аймақтар
14.03.2025
Маңғыстаулық теміржолшылар Амал мейрамын атап өтті (Фото)
Жаңалықтар
14.03.2025
Достық - Мойынтының тағы бір учаскесінде екінші жол бойынша пойыздар қозғалысы ашылды
Спорт
14.03.2025
Шахмат – тамаша ойын
Жаңалықтар
14.03.2025
Теміржолшылар «Наурызнама» жалпыұлттық онкүндігіне қосылды
Трансформация
14.03.2025
Техникалар паркі кезең-кезеңмен жаңаруда
Цифрландыру
14.03.2025
Кадрдың қадірі артуда