Әлемдегі ең жылдам жүретін үш пойыз

Әлемде
12.01.2023, 18:25

Ағылшындар жасап шығарған әлемдегі алғашқы пойыз сағатына 38 шақырым жол жүріп, халықты таң қалдырған еді, оған қоса атарбамен ұзақ жол жүруді артқа қалдырды. Бүгінде алыс сапарға шығатындар негізінен әуе көлігіне басымдық береді, десе де сағатына 603 км жылдамдықпен жүретін пойыздың пайда болуы көлік түрін таңдаудағы көзқарасты түбегейлі өзгертуі мүмкін.  

Технологиялық тұрғыдан пойыздар келесі реттілікпен дамып отырды: паровоз, электрлі және магнитті төсем. Арада 90 жыл өткенде паровозды электрлі локомотивтер толықтай алмастырды. Қазіргі магниттік левитацияны меңгергеніне қарамастан электрлі локомотивтер әлі де кеңінен қолданылып келеді.  

Темір жол көлігін дамытуда жапондық инженерлер бірден екі бағытта жұмыс істеді: қолданыстағы технологияларды жетілдіру және жаңаларын әзірлеу. Сонау 1964 жылдың өзінде Жапонияда жоғары жылдамдықты Синкансен пойызы іске қосылған. Аэродинамикалық сипаттаманың жақсартылуы, қозғалтқыштың жаңа түрлері және басқа құрылымдық өзгерістердің арқасында қазір пойыздардың жылдамдығы сағатына 320 км жетіп отыр. Жоғары жылдамдықты пойыз шығаратын өзге де компаниялар осы бағытта дамыды: француздың Alstom-ы, америкалық Bombardier, испандық Talgo және немістердің Siemens-і. Бұл компаниялардың әрбірінде сағатына 200 км жылдамдықпен жүруге қабілетті жүрдек пойыздары бар. Дегенмен, жапониялық Синкансен пойыздары әлемдегі ең жылдам пойыздар рейтингінде үшінші орында.

Қазір магниттік желімен жүретін ең жылдам пойыз Қытайда, ол – Шанхай маглевы. «Маглев» сөзі магнитті левитация деген сөздердің қысқартылған түрі. Бұл технологияның сыры магниттердің өзара әрекетінде жатыр, олардың бірдей полюстері кері тебеді. Осылайша теміржол пойыздарының басты мәселесі, яғни жер бетіндегі үйкелісі оңай шешіледі. Жаңа технология тек доңғалақ жинағы жоқ жаңа пойыздарды ғана емес, сонымен қатар жаңа инфрақұрылымды қажет етті: бетон төсеміне Т-тәрізді рельс желісі тартылды. Шанхай маглевы 30 км жылдамдықты 7 минут 20 секундта еңсереді. Жоғарғы жылдамдығы сағатына 430 шақырымға дейін жетеді. Шанхай маглевы жылдам пойыздар рейтингінде күміс жүлдегер.  

Жақында жоғары жылдамдықты еңсерген көшбасшы анықталды, бұл тағы бір жапон пойызы JR-Maglev болды. Сынақ барысында ол сағатына 603 шақырым жол жүрген. Жапондық магниттік левитацияның технологиясы Қытайлардікінен біршама ерекшеленеді - левитация жоғары өткізгіш магниттер арқылы жүзеге асырылады. Іс жүзінде бұл қозғалыстың үлкен тұрақтылығын білдіреді. Оған қоса темір жолдың сыртқы түрі мен пойыздың дизайны өзгерген.  

Қазір JR-Маглев әлемдегі ең жылдам пойыз саналады. Оны коммерциялық пайдалану 2027 жылы басталады деп жоспарлануда. Пойыздың ең жоғарғы жылдамдығы сағатына 603 км дейін жетеді.  

Көптеген ел қазір жоғары жылдамдықты электр пойыздарын енгізуді қолға алып жатса, ғалымдар магнитті левитацияны дамытуды талқылап жатыр. Егер магнитті левитациялы пойызды вакуумдық туннельде жүргізсе, ауа кедергісіннен құтылуға болады, дейді ғалымдар. Іс жүзінде мұндай пойыздардың жылдамдығы сағатына 6000-8000 км-ге дейін жетеді екен.

 

Жаңалықтар
09.07.2025
«ИННОПРОМ–2025» халықаралық көрмесінде ЗИКСТО-ның болашағы талқыланды
Жолаушылар тасымалы
09.07.2025
ҚТЖ «Jibek Joly 5.0» туристік пойызының жаңа маусымын іске қосады
Жаңалықтар
09.07.2025
Кірме жолдардағы қозғалыс қауіпсіздігіне бақылау күшейтілді
Жаңалықтар
09.07.2025
ҚТЖ мен Қытай темір жолдары стратегиялық ынтымақтастық туралы жаңа келісімге қол қойды
Қауіпсіздік
09.07.2025
Жамбыл өңірінде пойыз қозғалысы қауіпсіздігіне қатысты 8 заңбұзушылық анықталды
Әлемде
09.07.2025
Иран мен Ауғанстан Хаф – Герат теміржол жобасын тез арада аяқтауға ниетті
Жаңалықтар
08.07.2025
ҚТЖ басшылығы Бейжіңде өткен ХТЖО-ның XII конгресінде бірқатар стратегиялық кездесулер өткізді
Қауіпсіздік
08.07.2025
Қарағанды – Ағадыр бағытында машинист шұғыл тежегіш қолдануға мәжбүр болды
Аймақтар
08.07.2025
Бейнеудегі машинистердің демалыс үйі жаңа кейіпке енді
Әлемде
08.07.2025
Әзірбайжан темір жолдары жазғы кестеге көшеді
Әлемде
08.07.2025
Тәжікстан Қытай–Қырғызстан–Өзбекстан теміржолы жобасына қосылғысы келеді
Әлемде
08.07.2025
Қытайда панда бейнесіндегі монорельс пойызы таныстырылды
Жолаушылар тасымалы
07.07.2025
ҚТЖ Алматы-Саратов бағытына жаңа вагондар шығарды
Жаңалықтар
06.07.2025
КТЖ басшылығы «Нұрлы жол» вокзал кешенінің жұмысымен танысты
Жаңалықтар
04.07.2025
ҚТЖ жол жөндеу техникасын жаңартуда
Жүк тасымалы
04.07.2025
Жаңа маусымға – жаңа вагондармен
Аймақтар
04.07.2025
Депутаттар контейнерлік аэрохаб жұмысымен танысты
Аймақтар
04.07.2025
Абай әлеміне саяхат
Цифрландыру
04.07.2025
Цифрлық технология: Зияткерлік білім сайысы
Аймақтар
04.07.2025
Құлсары дистанциясында жол жөндеу қарқын алды