Қазақ қыздары арасынан алғаш локомотив жүргізгендердің бірі - Ақын Дарханбаева
Ақтөбе облысы бойынша меншікті тілші
Ақын Дарқанбаева – қазақ қыздары арасынан шыққан санаулы машинистің бірі. Ақтөбелік ардагер теміржолшы Александр Алпысбаев аймақта локомотив тізгіндеген жалғыз қазақ қызы туралы айтып берді. «Қазақстан темір жолы тарихында есімі алтын әріппен жазылып қалатын тұлға Ақын Дарқанбаеваның аты, өкінішке орай, ұмытылып барады. Қазақ теміржолы тарихында өшпес із қалдырған, қазақтың тұңғыш машинист, орденді қызының есімін ұлықтау – бүгіні жас буынның парызы», – дейді Ақтөбе локомотив пайдалану депосының ардагерлер кеңесінің төрағасы Александр Алпысбаев. Сонымен, қазақ қыздарының арасынан шыққан машинист қыз кім еді? 1925 жылы Ойыл ауданының №5 шаруа ауылында теміржолшы Дарқанбай Ниязалиннің отбасында дүниеге келген қыздың еңбек жолы 1942 жылы Никельтау жол дистанциясында 17 жасында басталыпты. Әкесі 1940 жылдары Никельтау станциясына көшіп келіп, сол жылдары салынып жатқан «Орск-Никельтау» теміржолының құрылысын салуға атсалысады. Ол үш жылдай жолшы болып, бел шешпей ауыр қара жұмыста еңбек еткен Ақын қыз жеңістен соң елге оралған жауынгер Жұма Аймағанбетов есімді азаматпен бас қосып, Шалқар станциясына көшеді. Сондағы паровоз депосына жұмысқа орналасып, слесарь мамандығын игереді. Қайсар қыз 1952 жылы Қазалы техникалық мектебіне барып, паровоз машинисінің көмекшісін даярлайтын курсты бітіріп, Шалқар локомотив депосында паровоз машинисінің көмекшісі болып жұмыс істейді. 1959 жылы Қарағанды қаласындағы тепловоз машинистерін даярлайтын курсты бітіргесін бірінші класты тепловоз машинисінің көмекшісі деген атақ беріледі. Сөйтіп, өңірде алғашқылар қатарында тепловоз тізгініне отырған қазақ қызы еңбек жолын Ақтөбе локомотив депосында жалғастырды. Бірінші класты тепловоз машинисінің көмекшісі болып, одан кейін маневр тепловозының машинисі болып зейнет демалысына шыққанға дейін еңбек етеді. КСРО Жоғары Кеңесінің жарлығымен Ақын Дарқанбаева 1960 жылы 7 наурызда ең жоғарғы үкімет наградасы – Еңбек Қызыл Ту орденімен марапатталды. Түрлі дәрежелі Құрмет грамоталары мен медальдардың иегері атанды. 1994 жылы желтоқсан айында 69 жасында өмірден өтті.