Тұңғыш машинист әйелдің сирек кездесетін құжаттары ҚТЖ музейіне табысталды

Темір жол тарихы
04.09.2024, 14:11
Суретті түсірген Александр ЖАБЧУК
Райхан Рахметова

«Қазақстан теміржолшысы» газетінің тілшісі

Қазақстанда соғыс жылдары паравоз тізгіндеген 4 әйел машинист болған. Солардың бірі Забира Жүсіпова туралы деректер ҚТЖ бас музейіне жеткізілді.

«Қазкөліккәсіп» ҚБ өкілдерінің бастамасымен тұңғыш машинист қазақ әйелі туған бұрынғы Луговой қазіргі Түрксіб станциядағы мектепте сақталған құжаттар енді музейдің бір бұрышынан орын алатын болды. Орталық музей менеджері Ақмарал Молдашева алдағы уақытта өткен ғасырдың орта шенінде  паравоз тізгіндеген әйелдерге арнап бөлек стенд жасауды жоспарлап отырғандарын жеткізді.  

Олардың арасында 70 жылдан астам уақыт бұрын түсірілген жеке құжаттар, құрмет грамоталары мен фотосуреттер бар. Құжаттар аты аңызға айналған әйелдің отбасы, Қазақстандағы ең алғашқы басылымдар саналатын «Знамя Труда» және «Казахстанская правда» газеттерінің журналистері, сондай-ақ Түрксіб станциясының қызметкерлері, ҚТЖ баспасөз қызметі мен кәсіподағының арқасында жиналды және табысталды.  

Ал Забира Жүсіпова туралы айтсақ, салалық баспасөзде жарияланған мақалаларға сүйенсек, 1922 жылы дүниеге келген машинист әйел жастайынан жетім қалып, балалар үйінде тәрбиеленген. Соғыс басталғанда 18 жасқа енді толған бойжеткен училищеде теміржол мамандығына оқып, тұңғыш рет Қырғызстанның Пішпек станциясынан сол кездегі Луговойға жол тартқан пойыздың машинист көмекшісі ретінде еңбек жолын бастайды. Жап-жас қыздың паровоз тізгіндеуі ол кезде елең еткізерлік оқиға болып, оған бәрі тамсана және таңқала қарайды. Тұңғыш әйел паровоз машинисі атағы да оған бірден таңылды. Кейін машинист болып, өзі де көмекші алып сапарға шығады. Соғыс жылдарында абыроймен қызмет етіп, Одақ көлемінде үлкен марапаттарға ие болады.  

Темір тұлпарды тізгіндеген қазақ қызы жеке өмірінде де бақыт тауып, бес баланы дүниеге әкелді. 1977 жылы зейнеткерлікке шығып, 1983 жылы небәрі  61 жасында дүниеден өтті. Бүгінде оның ұрпақтары Жамбыл облысында тұрады. Ұлы Жолдас пен қызы Аманкүл теміржолда еңбек етті, бүгінде екі немересі Айдос пен Жандос Түрксіб станциясында теміржолшы. Түрксіб станциясында З.Жүсіпова атындағы көше бар.  

2003 жылы Луговой станциясында жойқын жер сілкінісі болғаны белгілі.   Көптеген ғимараттар қирап, соның ішінде Забира Жүсіпова тұрған үй де жермен жексен болған. Сол апат кезінде З.Жүсіпова туралы стенд бар мектеп те құлап, көптеген суреттері мен құжаттар жоғалған. ҚТЖ музейіне жеткізілгені содан қалған құжаттар көрінеді.  

Станция тынысы
19.09.2024
Бурыл станциясының бүгінгі тынысы
Жүк тасымалы
19.09.2024
ҚТЖ өкілдері қазақ-өзбек астық конференциясына қатысты
Спорт
19.09.2024
Ақтөбелік теміржолшылар арасында бильярдтан іріктеу турнирі өтті
Әлеумет
19.09.2024
Медпойыз Абай елін аралады
Спорт
19.09.2024
Күзет қырандары тағы жеңімпаз атанды
Аймақтар
19.09.2024
Түбек теміржолының 60 жылдық мерейтойына фитнес зал тарту етілді (Фото)
Жолаушылар тасымалы
19.09.2024
Осы жазда әйелдер вагонын 70 мыңнан астам жолаушы пайдаланған
Жүк тасымалы
19.09.2024
Ақмола ЖТ бөлімшесінде жедел астық топтары тәулік бойы жұмыс істеуде
Жаңалықтар
18.09.2024
ЖОО студенттері ҚТЖ-да тағылымдамадан өтеді
Жаңалықтар
18.09.2024
Орта Азия елдерінің басшылары мен ГФР канцлері Транскаспий дәлізін дамытуға келісті
Әлемде
18.09.2024
Қытайда теміржол желісінің ұзындығы 160 мың шақырымға жетті
Жүк тасымалы
18.09.2024
ҚТЖ желісімен биыл 5,2 млн тоннадан астам астық тасымалдады
Жаңалықтар
17.09.2024
Еліміздің транзиттік әлеуетін арттыру керек - ғалымдар
Жаңалықтар
17.09.2024
Әлемдік рекордты жаңартқандар
Спорт
17.09.2024
«Қазпрофтранс-2024»: Құрық порты – жеңімпаз атанды
Аймақтар
17.09.2024
«Қазкөліккәсіп» ҚБ төрағасы «Түрксіб-Семей» мұражайында болды
Инфрақұрылым
17.09.2024
Жамбыл бөлімшесі бес жылда 193 шақырым жолды күрделі жөндеуден өткізді
ҚТЖ келбеті
17.09.2024
Майталман жолшы рельсті қандай әдіспен ауыстырып жатқандарын айтып берді
Жаңалықтар
17.09.2024
Желілік деңгейде олимпиада өтті
Жаңалықтар
17.09.2024
"Қазтеміртранс" АҚ паркі жаңа жартылай вагондармен толықты