Есімі бүкіл Одаққа мәлім болған өнертапқыш теміржолшы

Темір жол тарихы
20.01.2023, 11:42
Сурет отбасы архивінен
Ерман Әбдиев

Тараз қаласы бойынша меншікті тілші

Өткен ғасырда отандық теміржол көлігінің тарихын жасаған тұлғалар туралы аз жазылып жүрген жоқ. Қазақтың тұңғыш дипломды теміржол инженері Тынышпаевтан бастап шойын жолдың шежіресіне айналған даңқты теміржолшылар қатарында Жамбыл станциясының пойыз құрастырушысы болған Жолшы Сыздықов та бар.

Социалистік Еңбек Ері, «Еңбек Қызыл Ту» орденді құрметті теміржолшының есімі өткен ғасырдың ортасына қарай бүкіл кеңестер одағына мәлім болды. Отызыншы жылдардың ішінде теміржолға табан тіреген бозбала бірнеше жыл стрелка бұрушы болып тәжірибе жинап, 1938 жылы пойыз құрастырушы болып ауысады да өмірінің соңына дейін табан аудармай еңбек етеді. Осы кәсіптен береке тауып, абыройға бөленеді. Кеңестер одағының теміржол көлігін дамыту ісіндегі қол жеткізген жоғары көрсеткіштері үшін Жолшы Сыздықовқа 1959 жылы Социалистік Еңбек Ері атағы беріліп, Ленин ордені және «Орақ пен Балға» Алтын жұлдызымен марапатталады.  

Жолшының әкесі Сембек 1920- 1921 жылдары қайтыс болады. Аналары Ұлтуар екі ұлын – алты жасар Жолшы мен он-он екі жасар Қойшығараны жетектеп күнкөріс қамымен қалаға жетеді. Еті тірі әйел жергілікті қазақтар «Көнзауыт» атайтын жылқы зауытына жұмысқа тұрады. Асыл тұқымды жылқы өсіретін зауытта қора сыпырсаң да аштан өлмейсің. Өкімет сол жылдардың өзінде осы салаға әжептәуір қаржы бөлген көрінеді. Осындағы күйеуінің туысы Сыздық оларға көп қарайласады. Кейін Ұлтуар Сыздыққа тұрмысқа шығып, оған дейін ешқандай құжаты болмаған балаларға туу туралы куәлік алғанда Сыздықов болып жазылып кеткен екен.  

Жолшы бастауыш сыныпты ауылдағы төрт кластық мектепте оқып, сосын теміржол станциясындағы мектепте бітірген. Жетіншіні бітірген соң еңбекке араласады. Теміржолшыларға берілген арнайы броньмен соғысқа бармай қалғанымен сол жылдары тылдағы жұмыс та майданнан ешбір кем болмағанын Жолшы ақсақал көзі тірісінде жиі айтып отырады екен. Әскери жағдайға көшірілген теміржолда жұмыс істеу – оқ пен оттың ортасында жүрген жоқпын демесе, аса қиын, қатыгез кезең болыпты. Кейде бірнеше тәулік ұйқы көрмей, ашқұрсақ үскірік аяз бен желдің өтінде жүретін кездері аз болмаған. Жоқтан бар жасап, бір адам бес-алты теміржолшының жұмысын жасайтын болған. Жолшы Сыздықовтың пойыз құрастырушылар жұмысын жеңілдету мақсатында ойлап тапқан төбешігі жоқ станцияларда құрамды екіжақты құрастыру мен ажырату әдісі өндірісте өнертапқыш жаңалық ретінде танылып, «КСРО өнертапқышы» төсбелгісімен марапатталады. Бұл өнертапқыштық жаңалығы Түрксібтің барлық бөлімшелері арасында тиімді әдіс ретінде қолданысқа еніп, кеңінен таратылды.  

Құрметті теміржолшы Жолшы Сыздықов – Жамбыл қаласының Құрметті азаматы. Қазір Тараз қаласында даңқты теміржолшы атында көше бар. Болат жолдың бойында қырық жылдай тер төккен майталман теміржолшы әулетінің негізін қалаушы болып табылады. Үлкен ұлы Өмірбек өзінің ізімен пойыз құрастырушы болды. Салада ширек ғасыр еңбек етіп, Құрметті теміржолшы атанып, «Еңбек Қызыл Ту» орденімен марапатталған. Өмірәлі 33 жыл тепловоз машинисі болып еңбек етті. Рысбек Өмірбекұлы Жамбыл бөлімшесінде, Алмас Рысбекұлы Өмірбеков Тараз локомотив жөндеу депосында, Ерғали Айтбекұлы Сыздықов Ақыртөбе станциясында жол шебері болып еңбек етуде. Теміржолдағы жалпы еңбек өтілі 400 жылдан асқан бұл әулеттің мүшелері биыл туғанына 110 жыл толатын даңқты аталары Жолшы Сыздықовтың ізбасарлары екенін мақтан тұтады.  

 

Жаңалықтар
14.11.2025
Астанада «Пойыздар қозғалысы қауіпсіздігі бойынша үздік тәжірибелер» байқауының жеңімпаздары марапатталды
Инфрақұрылым
14.11.2025
Биыл 1400 шақырым жол жөнделді
Инфрақұрылым
14.11.2025
Ірі жобалар – игі істер бастауы
Инфрақұрылым
14.11.2025
Манкент вокзалы жаңа келбетке енеді
Инфрақұрылым
14.11.2025
Құрылыс жұмыстары қызу жүруде
Аймақтар
14.11.2025
Теміржолдағы адал еңбек иесіне құрмет көрсетілді
Жаңалықтар
14.11.2025
Заңдағы жаңа нормалар түсіндірілді
Жаңалықтар
14.11.2025
Таразда теміржолды кесіп өтпек болған скутер жүргізушісі оқиға орнынан қашып кетті
Жаңалықтар / Мұрағат
14.11.2025
Қазақстан теміржолшысы газеті, №95 14 қараша 2025 жыл
Жаңалықтар
13.11.2025
Жетісуға тәулігіне орта есеппен 38 вагон көмір жеткізілуде
Аймақтар
13.11.2025
Таразда болашақ теміржолшыларға арналған ашық сабақ өтті
Аймақтар
13.11.2025
Таза Қазақстан: Ерікті жастардың елеулі еңбегі
Қауіпсіздік
13.11.2025
Химиялық төгілу: Атырау станциясында оқу-жаттығу өтті
Аймақтар
13.11.2025
Байланыстың сенімді кепілі
Жаңалықтар
13.11.2025
«ҚТЖ» мен «РЖД» 2030 жылға дейін түйіспе бекеттерін дамыту туралы келісімге қол қойды
Жаңалықтар
13.11.2025
Қазақстан мен Ресей көлік саласындағы әріптестікті дамыту жөнінде келісімдерге қол қойды
Жолаушылар тасымалы
13.11.2025
«Астана – Жезқазған» бағытындағы Тальго пойызы Қызылордаға дейін ұзартылады
Жүк тасымалы
12.11.2025
Қазақстан Арменияға ай сайын 20 мың тоннаға дейін астық жөнелтпек
Жаңалықтар
12.11.2025
ҚТЖ энергия тиімділігі және цифрлық басқару жүйелері бойынша дәріс өткізуде
Әлемде
12.11.2025
Siemens Мысыр елі үшін жасалған жоғары жылдамдықты пойызды таныстырды